Έτοιμος να «ξυπνήσει» και πάλι ένας ιός 30.000 ετών

Επί 30.000 χρόνια έμεινε περίπου κρυμμένος κάτω από τους πάγους της Σιβηρίας, αλλά τώρα ήρθε η στιγμή για να… αναστηθεί.

Ο λόγος για έναν «γιγαντιαίο» ιό που ανακάλυψαν Γάλλοι επιστήμονες και μέχρι σήμερα ήταν άγνωστος. Ωστόσο κανείς δεν ξέρει αν ο ιός είναι επικίνδυνος για τα ζώα ή τον άνθρωπο.

Ο ιός Mollivirus sibericus βρέθηκε κατεψυγμένος στην περιοχή της Κολίμα στη βορειοανατολική Ρωσία, εκεί όπου κάποτε υπήρχε ένα μεγάλο σοβιετικό στρατόπεδο κράτησης ανεπιθύμητων (γκουλάγκ).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ζαν-Μισέλ Κλαβερί του Πανεπιστημίου Αιξ-Μασσαλίας και του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας εκτιμούν ότι έχει ηλικία περίπου 30.000 ετών και το μήκος του φθάνει τα 0,6 μικρόμετρα, πολύ μεγάλο για τα δεδομένα των ιών. Γιγάντιος θεωρείται ένας ιός, όταν ξεπερνά το μισό μικρόμετρο (χιλιοστό του χιλιοστού). Είναι ο τέταρτος προϊστορικός ιός που ανακαλύπτεται μετά το 2003 (και ο δεύτερος από την ίδια ερευνητική ομάδα) και σε αυτό βοηθά η κλιματική αλλαγή που σταδιακά λιώνει τους αρκτικούς και υποαρκτικούς πάγους της Σιβηρίας.

Πάντως, ο Κλαβερί προειδοποίησε ότι καθώς σχεδιάζεται η αξιοποίηση του ορυκτού και άλλου πλούτου των κάποτε παγωμένων σιβηρικών εδαφών, υπάρχει ο κίνδυνος να βρουν πρόσφορο έδαφος ξεχασμένοι παθογόνοι μικροοργανισμοί για να αναβιώσουν ανεξέλεγκτα.

«Αν δεν είμαστε προσεκτικοί και εκβιομηχανίσουμε αυτές τις περιοχές χωρίς τις κατάλληλες προφυλάξεις, τότε ρισκάρουμε να ξυπνήσουμε μια μέρα ιούς όπως της ευλογιάς, που νομίζαμε ότι είχε εκριζωθεί» προειδοποίησε ο Κλαβερί.

Οι Γάλλοι επιστήμονες θα προχωρήσουν σε ελεγχόμενη αναβίωση του ιού, βάζοντάς τον μαζί με μονοκύτταρες αμοιβάδες, ώστε να ελέγξουν τον βαθμό επικινδυνότητάς του. Οι ίδιοι ερευνητές είχαν ανακαλύψει, επίσης στη Σιβηρία, πριν από 12 χρόνια, τον γιγάντιο ιό Pithovirus sibericum και τον είχαν «ξυπνήσει» στο εργαστήριό τους. Αντίθετα με τους περισσότερους ιούς που κυκλοφορούν σήμερα και προς μεγάλη έκπληξη των επιστημόνων, οι αρχαίοι ιοί που χρονολογούνται από την τελευταία εποχή των πάγων, είναι όχι μόνο μεγαλύτεροι, αλλά και πιο πολύπλοκοι γενετικά. Ο Mollivirus έχει πάνω από 500 γονίδια, ενώ ένας άλλος, ο Pandoravirus, που είχε ανακαλυφθεί το 2003, έχει 2.500. Συγκριτικά, ο σύγχρονος ιός της γρίπης Α έχει μόνο οκτώ γονίδια.