Γιατί κάποιοι λαοί στην Αφρική σημαδεύουν ακόμη τα πρόσωπά τους (εικονες)

Οι ουλές στο πρόσωπο και το σώμα αρκετών Αφρικανών αποτελούν την απόδειξη ότι ένα τελετουργικό αιώνων αντέχει ακόμη. Είναι ο τρόπος τους να δείχνουν σε ποια φυλή ανήκουν. Και παρά τον πόνο και τους κινδύνους για μολύνσεις κατά την τελετή, αρκετοί επιμένουν να υποβάλλουν σε αυτή ακόμη και μωρά παιδιά.

Στο Μπενίν για παράδειγμα, η φυλή Houeda πιστεύει ότι σημαδεύοντας τα παιδιά, συνήθως στο πρόσωπο, θα τα φέρει σε επαφή με τους προγόνους τους. Κατά το τελετουργικό τα παιδιά αποκτούν νέα ονόματα, τους ξυρίζουν το κεφάλι, ενώ τα πηγαίνουν σε ένα μαντείο που τα βοηθά να επικοινωνήσουν με τις προηγούμενες γενιές.

«Είναι μέρος της παράδοσής μας και είναι πολύ σημαντικό για εμένα», λέει στο BBC η Ζενεβιέν Μπόκο με την εξάμηνη κόρη της στην αγκαλιά της. Το κοριτσάκι, μαζί με δύο ανίψια της, 10 και 12 ετών, είναι ένα να περάσουν από τη διαδικασία της «μύησης» αποκτώντας για πάντα σημάδια στα πρόσωπά τους.

Κατά την τελετή, τοποθετούν στάχτη στο σημείο όπου θα γίνουν οι τομές και μετά προχωρούν στο σημάδεμα των παιδιών. Ο μικρός Λουκ χαίρεται, γιατί όπως λέει πλέον θα μοιάζει με τον αδερφό του, που είχε ήδη ουλές. Αλλα παιδιά όμως, ιδίως τα μικρότερα, κλαίνε και φωνάζουν από τον πόνο.

Αυτό είναι το λιγότερο που μπορεί να τους συμβεί κατά την εφαρμογή αυτού του εθίμου. Συχνά οι γυναίκες που κάνουν αυτές τις τελετές χρησιμοποιούν το ίδιο μαχαίρι για όλα τα παιδιά, παρά τις εκκλήσεις των αρχών για τη χρήση αποστειρωμένων διαφορετικών λεπίδων για κάθε άτομο, προκειμένου να αποφευχθεί η μόλυνση με τον ιό του HIV ή ο τέτανος.

Είναι ένας από τους λόγους που κάποιες οικογένειες δεν βάζουν πλέον τα παιδιά τους σε αυτή τη διαδικασία. Αρκετοί μετέχουν μόνο στο πρώτο μέρος της τελετής και σταματούν πριν να γίνουν οι τομές.

Συνήθως η κάθε φυλή έχει τα δικά της σχέδια με τα οποία σημαδεύει για πάντα όσους ανήκουν σε αυτή. Ο Φλερί Γιόρο για παράδειγμα λέει ότι εξαιτίας των ουλών του, τον αναγνωρίζουν όπου κι αν πάει. «Αν είχα επιλογή, δεν θα ήθελα να με είχαν σημαδέψει έτσι», λέει ο νεαρός, που εξομολογείται ότι όταν πήγε στη μεγαλύτερη πόλη του Μπενίν, το Κοτόνου, για να σπουδάσει, συχνά τον κορόιδευαν εξαιτίας των σημαδιών του.

Αλλες φυλές κάνουν ουλές στο πρόσωπο, ενώ άλλες όπως οι Οτομάρι τις κάνουν στο σώμα. Συχνά οι γυναίκες έχουν σημάδια στην πλάτη και την κοιλιά, που τις αποκτούν όταν φτάνουν στην εφηβεία για να δείξουν ότι έχουν θάρρος.

Στη γειτονική Νιγηρία η ανησυχία για τη συγκεκριμένη παράδοση οδήγησε στην απαγόρευση της εφαρμογής της σε παιδιά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι τελετές έπαψαν.