H (έως τώρα) έκβαση της “νέας Μεγάλης Ιδέας”

Κείμενο: Όμηρος Ταχμαζίδης

Η “μεταπολίτευση” έχει σχεδόν ταυτιστεί με την πορεία και τα υπαρκτά

ή όχι σφάλματα της πολιτικής Αριστεράς…
Οι καθοριστικές, όμως,

αποφάσεις για το μέλλον της χώρας αφορούν την πολιτική Δεξιά και τις

επιλογές της. Μία από αυτές ήταν και η ένταξη της Ελλάδος στην

Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ.).

Οι διαδικασίες συνδέσεις της Ελλάδος με την Κοινότητα είχαν ξεκινήσει,

ήδη πολύ πιο πριν από τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Το

επτάχρονο στρατιωτικό καθεστώς απομάκρυνε τη χώρα από τις

διεργασίες ενοποίησης της Ευρώπης και η πτώση του έφερε στο

προσκήνιο το ζήτημα της πρόσδεσης της χώρας στο άρμα των δυτικών

χωρών και κυρίως την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Οικονομική

Κοινότητα.

Η “Νέα Δημοκρατία”, το κυριότερο αστικό κόμμα με ρίζες στα λαϊκά

στρώματα, ιδρύθηκε ως συνέχεια της προδικτατορικής Εθνικής

Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) και έδωσε στη δημοσιότητα τον Ιούλιο του

1975, ένα χρόνο μετά την κατάρρευση του στρατιωτικού καθεστώτος,

ένα κείμενο ιδεολογικών αρχών. Το κείμενο δόθηκε στον τύπο την

Παρασκευή 11 Ιουλίου και δημοσιεύθηκε την επόμενη ημέρα. Το

κείμενο με τον τίτλο, “Οι ιδεολογικές αρχές της >Νέας Δημοκρατίας<”,

αφορούσε μια σειρά ιδεολογικών κατευθύνσεων οι οποίες

“ενεκρίθησαν από την προσωρινή διοικούσα επιτροπή του κόμματος

υπό την προεδρία του κ. Κων. Καραμανλή”.

Με το κείμενο αυτό η “Νέα Δημοκρατία” ως “νέα παράταξη” επιχειρεί

να διακόψει τις σχέσεις με το πολιτικό παρελθόν και να φέρει

“περισσότερη ειλικρίνεια στις σχέσεις πολίτου και κράτους”. Αυτές οι

σχέσεις “αποβλέπουν – σύμφωνα με το κείμενο – σε ένα τελικό

υπέρτατο σκοπό: Στην αξιοπρέπεια, την ηθική και υλική ελευθερία του

ανθρώπου”.

Το κείμενο υποδιαιρείται στις ακόλουθες “ενότητες”, σύντομα εδάφια,

τα οποία περιγράφουν τις επιδιώξεις της νέας “πολιτικής παράταξης”:

“πίστις στην δημοκρατία”, “έθνος και λαός”, “κοινωνική δημοκρατία”,

“Αξία ο άνθρωπος”, “Άμυνα και αρμονία”, “Ελευθερία και τάξις”, “Η

αποστολή της παιδείας”, “Η ακτινοβολία της Ελλάδος”, “Για μιαν

Ηνωμένην Ευρώπην”, “Προτεραιότης οι νέοι”, “Χωρίς προκαταλήψεις”,

“Για ένα καλύτερο μέλλον”.

Στην ενότητα “έθνος και λαός” καταγράφονται οι ιδεολογικές αρχές της

νέας παράταξης, η οποία είναι “προσηλωμένη εις την ιδέαν του

ελληνικού έθνους” και προσδιορίζεται η θέση του λαού στο νέο

πολίτευμα, ο οποίος “μόνον ως ελεύθερος, ανεξάρτητος και

κυρίαρχος…. μπορεί να συνεχίσει την ιστορία του και να αναπτύξει τις

ηθικές πνευματικές και υλικές του δυνάμεις”. Η “Νέα Δημοκρατία” –

σύμφωνα με το κείμενο – “θεωρεί πρώτο στοιχειώδες μέλημα την

ιδεολογική και πνευματική επιβίωση του έθνους, καθώς και την

διαφύλαξιν της πολιτικής ανεξαρτησίας του μέσα στην κοινωνία των

λαών”.

Στο πνεύμα της εποχής – τότε στη “Δυτική” Ευρώπη κυριαρχούσαν τα

πολιτικά υποδείγματα της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και της

σοσιαλδημοκρατίας – η νέα πολιτική παράταξη επικαλείται ως αρχή της

την “κοινωνική δημοκρατία”: “Η >Νέα Δημοκρατία< πιστεύει στην

κοινωνική δημοκρατία. Ταυτίζει την πολιτική ελευθερία με την

κοινωνική δικαιοσύνη. Άλλως, η ελευθερία θα ήταν μόνο τυπική,

πλασματική. Θα ήταν όμως άχρηστη ή και επικίνδυνη η ελευθερία που

δεν θα επέτρεπε στους πολίτες να μετέχουν και να απολαμβάνουν, κατά

το μέτρο της συμβολής των, στον εθνικό πλούτο. Μόνο με δίκαιη, όσο

πρακτικά δικαιότερη ημπορεί να γίνει η κατανομή του εθνικού

εισοδήματος, εξασφαλίζεται ουσιαστικά η πολιτική ελευθερία…”.

Η “Νέα Δημοκρατία” προσανατολίζει την πολιτική της στην “Ηνωμένην

Ευρώπη”: “… η Ελλάς πρέπει να γίνει το ταχύτερον δυνατόν πλήρης

εταίρος στις οικονομικές και πολιτικές ενώσεις των δυτικοευρωπαϊκών

λαών… Η >Ν.Δ.< πιστεύει στην ενότητα της Ευρώπης”. Η ενσωμάτωση –

η λέξη απουσιάζει από το κείμενο, προφανώς γιατί βρίσκεται εκτός των

προθέσεων των συντακτών – της Ελλάδος στην Ευρώπη δεν γίνεται

χωρίς προϋποθέσεις: “… η Ελλάς διατηρώντας τα ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά της, μπορεί να εξασφαλίσει την οικονομική και

κοινωνική της ανάπτυξη”.

Η είσοδος της Ελλάδος δεν είναι απλώς δικαιωματική («όχι μόνον

δικαιούται»), αλλά η χώρα μπορεί να διαδραματίσει συγκεκριμένο

πολιτικό και πολιτιστικό ρόλο (“… μπορεί να εξασφαλίσει εξέχουσα

θέση και να συμβάλλει πολιτικά, ηθικά και πολιτιστικά στην

πραγματοποίηση της Ηνωμένης Ευρώπης”).

Αυτός ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας, αυτή η πολιτική, “την

οποία πρεσβεύει η >Ν.Δ.<, μπορεί να αποτελέσει την νέα μεγάλη ιδέα

του έθνους”.

Ο στόχος της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα

αποσκοπούσε, σύμφωνα με το πνεύμα του κειμένου, αφενός στη

διασφάλιση της επιτάχυνσης της προόδου της, αφ΄ ετέρου θα

κατοχύρωνε “αποτελεσματικά την εθνική ανεξαρτησία” της Ελλάδας.

Είναι προφανές ότι η “νέα Μεγάλη Ιδέα” εκείνης της εποχής απέχει

πολύ από τη σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα: αυτό, φυσικώς, δεν

αφορά μόνο στην Ελλάδα, αλλά σ΄ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και τη

σχέση τους με τη σημερινή Ευρώπη – δυστυχώς η σημερινή “Νέα

Δημοκρατία” αποτελεί απλώς ουραγό των συντηρητικών κομμάτων της

Ευρώπης και δεν έχει καμία φιλοδοξία να συμβάλλει αυτοτελώς στο

ευρωπαϊκό εγχείρημα. Αυτά για να έχουμε επίγνωση της εξέλιξης των

πολιτικών ιδεών στη χώρα μας. Η Ευρώπη έχει αλλάξει, αλλά η “Νέα

Δημοκρατία” αδυνατεί να αντιληφθεί την νέα κατάσταση με

αποτέλεσμα να βρίσκεται πολύ πιο πίσω από τις ιδεολογικές της αρχές

των πρώτων ετών της μεταπολίτευσης.

Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής»

Use Facebook to Comment on this Post