Aντίο Γκάμπο: Λαοί και πλανητάρχες πενθούν για το χαμό του μέγιστου Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [εικόνες]

έγινε γνωστό ότι ο μέγιστος συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Γκάμπο ή Γκαμπίτο όπως τον αποκαλούσαν τα εκατομμύρια των αναγνωστών του πέθανε μετά από μακρά περιπέτεια με την υγεία του. 

Ο άνθρωπος που με τη μεγαλύτερη φυσικότητα του κόσμου έγραψε μερικά από τα πιο υπερεαλιστικά κείμενα που διαβάστηκαν ξανά και ξανά σε ολόκληρο τον κόσμο έφυγε και άφησε πίσω του όλο τον πλανήτη να τον θρηνεί. Ηταν 87 ετών αλλά ουσιαστικά αιώνιος.

“Πέθανε στο σπίτι του στο Μεξικό έχοντας δίπλα του την σύζυγό του και τους δυο γιους του». Ο Νομπελίστας συγγραφέας του «Εκατό Χρόνια Μοναξιά», του «Ο έρωτας στα χρόνια της Χολέρας» και δεκάδων άλλων βιβλίων που άλλαξαν την πορεία της λογοτεχνίας και τη ζωή πολλών αναγνωστών, έφυγε ήρεμος μετά την περιπέτεια της υγείας του που ξεκίνησε το 1999 όταν διεπιστώθη καρκίνος στους λεμφαδένες. Φάνηκε να τον νικάει τον καρκίνο, σκαμπανεβάσματα υπήρξαν στην υγεία του μέχρι που τους τελευταίους μήνες η πνευμονία τον χτύπησε, τον καταρράκωσε. Τελικά, αυτός ο φανατικός, αρειμάνιος καπνιστής ηττήθηκε και έχασε τη ζωή του χθες το βράδυ.

Ο Μπάρακ Ομπάμα ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να εκφράσουν την οδύνη τους: «Ο κόσμος έχασε έναν από τους μεγαλύτερους οραματιστές συγγραφείς του — έναν από τους αγαπημένους μου από όταν ήμουν νέος. Είχα μια φορά το προνόμιο να συναντηθώ μαζί του στο Μεξικό, όπου μου χάρισε ένα βιβλίο με αφιέρωση». 

Ο Μπιλ Κλίντον, προσωπικός του φίλος έγραψε «Από τότε που διάβασα τα Εκατό Χρόνια Μοναξιά πριν από 40 χρόνια και πλέον, πάντα μου προκαλούσαν θαυμασμό τα μοναδικά του δώρα της φαντασίας, της σαφήνειας της σκέψης, της συναισθηματικής εντιμότητας. Απαθανάτισε τον πόνο και τη χαρά της ανθρωπότητας σε σκηνικά τόσο πραγματικά όσο και μαγικά. Με τιμούσε να είμαι φίλος του και να γνωρίζω τη μεγάλη του καρδιά και το λαμπρό του μυαλό για πάνω από 20 χρόνια. Τα συλλυπητήριά μου στη Μερσέδες, στην οικογένειά του, στους φίλους και στους θαυμαστές του σε όλο τον κόσμο».

Ο πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος στη μνήμη του τιμημένου με Νόμπελ συγγραφέα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, «Για να αποτίσουμε φόρο τιμής στη μνήμη του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες κηρύσσω τριήμερο εθνικό πένθος», δήλωσε ο Σάντος στη διάρκεια ενός σύντομου τηλεοπτικού διαγγέλματος. Ο κολομβιανός πρόεδρος ζήτησε επίσης «να κυματίζουν μεσίστιες οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτίρια». «Ελπίζουμε ότι οι Κολομβιανοί θα κάνουν το ίδιο στα σπίτια τους», επεσήμανε.

Ο σπουδαίος Γκαμπίτο έφυγε
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Κολομβιανός δημοσιογράφος και συγγραφέας που ταξίδεψε στη Λατινική Αμερική εκατομμύρια αναγνώστες από όλο τον κόσμο κι έβαλε το είδος γραφής που έμελλε να γίνει γνωστό ως μαγικός ρεαλισμός στον λογοτεχνικό χάρτη, απεβίωσε χθες Πέμπτη σε ηλικία 87 ετών στο σπίτι του στο Μεξικό.Ο Μάρκες, ο οποίος ξεκίνησε γράφοντας ρεπορτάζ για εφημερίδες, είναι ο δημιουργός του αριστουργήματος Εκατό Χρόνια Μοναξιά, μιας ονειρικής, επικής ιστορίας που συνέβαλε καθοριστικά να του απονεμηθεί το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1982.

Ο συγγραφέας, ένας από τους γνωστότερους και πιο μεταφρασμένους λογοτέχνες παγκοσμίως, έπασχε από χρόνια προβλήματα υγείας και η κατάστασή του είχε επιδεινωθεί τον Μάρτιο. Οι γιατροί του είχαν πει ότι έπασχε από πνευμονία. Του δόθηκε εξιτήριο οκτώ ημέρες μετά την εισαγωγή του, αλλά η κατάστασή του Γκαρσία Μάρκες παρέμενε εύθραυστη και υποβαλλόταν σε οξυγονοθεραπεία.

Ο Γκαρσία Μάρκες για τους πιο πολλούς ειδικούς είναι ο πατέρας του λογοτεχνικού είδους του μαγικού ρεαλισμού, το οποίο σημάδεψε την έκρηξη της λογοτεχνικής παραγωγής στη Λατινική Αμερική τις δεκαετίας του 1960 και του 1970. Από τη γενιά του Μάρκες, μόνος επιζών απομένει ο Μάριο Βάργκας Γιόσα, ένας λογοτέχνης επίσης βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Οι δύο άνδρες, άλλοτε στενοί φίλοι, είχαν συγκρουστεί άγρια πολλές φορές.

Ο Μάρκες είναι ακόμη ο συγγραφέας πασίγνωστων βιβλίων όπως Το Φθινόπωρο του Πατριάρχη (1975), Χρονικό Ενός Προαναγγελθέντος Θανάτου (1981), Έρωτας στα Χρόνια της Χολέρας (1985) και άλλων.

Ο Γκαρσία Μάρκες —ή Γκάμπο, όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι και οι θαυμαστές του— γεννήθηκε στην Αρακατάκα, μια πόλη στη βόρεια επαρχία Μαγκνταλένα της Κολομβίας, την 6η Μαρτίου του 1927. Από την παιδική του ηλικία στην πόλη αυτή, όπου τα έσοδα έφερναν κυρίως οι φυτείες μπανάνες, άντλησε έμπνευση για το λογοτεχνικό του έργο. Το Μακόντο, το διάσημο φανταστικό χωριό όπου εκτυλίσσεται η υπόθεση του μυθιστορήματός του Εκατό Χρόνια Μοναξιά, παραπέμπει ακριβώς στην Αρακατάκα.

Τα βιβλία του πιο γνωστού λατινοαμερικάνου συγγραφέα πούλησαν δεκάδες εκατομμύρια αντίτυπα. Αν και έγραφε ασταμάτητα νουβέλες και ιστορίες όπως το Ο Συνταγματάρχης Δεν Έχει Κανέναν Να Του Γράψει την δεκαετία του 1950 και του 1960, δυσκολεύτηκε για πολλά χρόνια να βρει τη φωνή του. Το έκανε όμως με δραματικό τρόπο στα Εκατό Χρόνια Μοναξιά, ένα βιβλίο που ο εκλιπών Κάρλος Φουέντες είχε αποκαλέσει κάποτε «τον λατινοαμερικάνικο Δον Κιχώτη». 

Ο Μάρκες συνέθεσε απίστευτα και υπερφυσικά συμβάντα με λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής και με τις πολιτικές πραγματικότητες της Λατινικής Αμερικής — άλλοτε κωμικές, άλλοτε τραγικές.
Ο ίδιος έλεγε πως προσπάθησε να γράψει όπως θυμόταν να λέει ιστορίες η γιαγιά του. «Έλεγε πράγματα που ακούγονταν υπερφυσικά και φανταστικά, αλλά τα έλεγε με απόλυτη φυσικότητα. Ανακάλυψα ότι αυτό που έπρεπε να κάνω ήταν να πιστέψω ο ίδιος και να γράψω με την ίδια έκφραση που τις έλεγε η γιαγιά μου: με πρόσωπο από πέτρα».

Τα βιβλία του Μάρκες σημάδεψαν μια εξαιρετικά ταραγμένη εποχή στο μεγαλύτερο μέρος της Λατινικής Αμερικής — όταν το χάος ήταν το φυσιολογικό και η πραγματικότητα έμοιαζε να συνορεύει με το σουρεαλισμό.

Ο ίδιος έλεγε πως επηρεάστηκε βαθιά από τη Μεταμόρφωση του Φραντς Κάφκα αλλά και από σημαντικούς προγενέστερους και σύγχρονούς του λατινοαμερικάνους συγγραφείς, όπως ο Μεξικάνος Χουάν Ρούλφο ή ο Αργεντινός Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Ήταν ο Αμερικανός Ουίλιαμ Φόκνερ, είχε πει, εκείνος που τον ενέπνευσε να αναπαραστήσει με τον τρόπο που το έκανε «την ατμόσφαιρα, την παρακμή, την ζέστη» στο Μακόντο, το φανταστικό χωριό στο οποίο έδωσε το όνομα μιας μπανανοφυτείας λίγο έξω από την Αρακατάκα.

Όπως πολλοί από τους σύγχρονους του λατινοαμερικάνους λογοτέχνες, ο Γκαρσία Μάρκες αναμίχθηκε ενεργά στην πολιτική και φλέρταρε με τον κομμουνισμό.

Ταξίδεψε στην μετεπαναστατική Κούβα και ανέπτυξε μια στενή προσωπική φιλία με τον ηγέτη της, τον Φιδέλ Κάστρο. «Ένας άνθρωπος με απέραντο ταλέντο και τη γενναιοδωρία ενός παιδιού, ένας άνθρωπος για το αύριο», είχε γράψει ο Κάστρο για τον φίλο του το 2003. «Η λογοτεχνία του είναι απόδειξη της ευαισθησίας του και του γεγονότος ότι ποτέ δεν εγκατέλειψε τις ρίζες του, την λατινοαμερικάνικη έμπνευσή του, την πίστη του στην αλήθεια».Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είχαν απαγορεύσει στον Γκαρσία Μάρκες να εισέρχεται στη χώρα για μια δεκαετία αφού συνέβαλε να ιδρυθεί το γραφείο του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων της Κούβας στη Νέα Υόρκη, ενώ η Ουάσινγκτον τον κατηγορούσε επίσης πως χρηματοδοτούσε αριστερούς αντάρτες στην πατρίδα του.

Παρά τη μεγάλη φήμη του ως αριστερού διανοούμενου, επικριτές του είχαν στηλιτεύσει το ότι δεν έκανε όσα πιθανόν μπορούσε για να συμβάλει να τερματιστεί ο ατέλειωτος εμφύλιος πόλεμος στην Κολομβία. Αντ’ αυτού, εγκατέλειψε την πατρίδα του και μετανάστευσε στο Μεξικό. 

Η ανελέητη κριτική που ασκούσε στους πολιτικούς στην Κολομβία αντηχεί ακόμη στα αυτιά πολλών.
Καταδίκαζε απερίφραστα τον λεγόμενο πόλεμο των ναρκωτικών των ΗΠΑ, ο οποίος, όπως έλεγε, δεν είναι «τίποτε άλλο παρά ένα εργαλείο επέμβασης στη Λατινική Αμερική». Αργότερα πάντως ανέπτυξε μια φιλία με τον πρώην Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον.

Η αντιπαλότητά του με τον Βάργκας Γιόσα έμεινε στην ιστορία. Οι δύο λογοτέχνες, άλλοτε φίλοι, σταμάτησαν να μιλάνε μια ημέρα το 1976, αφού ήρθαν στα χέρια έπειτα από μια σύγκρουσή τους εξαιτίας —ανάλογα με το ποιον πιστεύει κανείς— των πολιτικών τους διαφωνιών ή της γυναίκας του Βάργκας Γιόσα. Μάλιστα είχε φωτογραφηθεί ο Μάρκες με το μάτι μαύρο μετά από μπουνιά που δέχθηκε από τον Γιόσα.

Ο Γκαρσία Μάρκες αφήνει πίσω την Μερσέδες Μπάρσα, με την οποία ήταν παντρεμένος για πάνω από 55 χρόνια, και τους δύο του γιους, τον Ροδρίγο και τον Γκονσάλο.
Πηγή Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

iefimerida.gr