Ο Brown διαγνώστηκε με AIDS το 1995 και αφότου υποβλήθηκε σε αντιρετροϊκή θεραπεία επί δέκα χρόνια, διαγνώστηκε επίσης και με οξεία μυελοειδή λευχαιμία. Τότε, υποβλήθηκε σε θεραπεία με ακτινοβολίες και χημειοθεραπεία, ενώ στη συνέχεια έλαβε και ένα μόσχευμα μυελού των οστών από έναν κατάλληλο δότη. Ο συγκεκριμένος δότης είχε επίσης μια μετάλλαξη που διακόπτει τη λειτουργία του γονιδίου CCR5, το οποίο επιτρέπει στον ιό HIV να εισέλθει στα ανθρώπινα κύτταρα.
Μόλις πέρυσι επιβεβαιώθηκε με νέες εξετάσεις ότι ο Brown έχει ιαθεί πλήρως από το AIDS, αφού ο ιός HIV δεν υπάρχει καθόλου στο αίμα του και έχουν περάσει περισσότερα από 5 χρόνια από όταν έκανε αντιρετροϊκή θεραπεία.
Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο Emory χρησιμοποίησαν πιθήκους-πειραματόζωα (μακάκους) για να εξακριβώσουν ποιά από τις επικρατέστερες θεωρίες για την περίπτωση ίασης του «ασθενή του Βερολίνου» είναι και η πιο πιθανή να είναι αλήθεια. Η μία θεωρία είναι ότι η μετάλλαξη του CCR5 στον μυελό των οστών από τον δότη προστάτεψε τον Brown από τον ιό HIV. Η άλλη θεωρία είναι ότι τα κύτταρα του δότη εξέλαβαν εκείνα του ξενιστή ως «εχθρικά» και τους επιτέθηκαν με αποτέλεσμα να εξαλείψουν τα λιγοστά κύτταρα HIV που είχαν μείνει στον οργανισμό του Brown μετά τις ακτινοβολίες.
Η ομάδα χρησιμοποίησε έξι πιθήκους που είχαν μολυνθεί με έναν ιό ανοσοανεπάρκειας (SHIV), ο οποίος είναι όμοιος σε μεγάλο βαθμό με τον ιό HIV και μολύνει πρωτεύοντα θηλαστικά. Πριν από τη μόλυνση, αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα συλλέχθηκαν από τρεις από τους πιθήκους. Μετά τη μόλυνση, όλοι οι πίθηκοι έλαβαν αντιρετροϊκή θεραπεία, ενώ στους τρεις πρώτους έγινε και θεραπεία με ακτινοβολία. Το 94%-99% των κυττάρων που συνδέονταν με τον HIV καταστράφηκε.
Στους τρεις πρώτους πιθήκους έγινε στη συνέχεια μεταμόσχευση με τα δικά τους βλαστοκύτταρα και μετά από 3-6 εβδομάδες, αυτά τα βλαστοκύτταρα δημιούργησαν νέα κύτταρα αίματος και υγιή κύτταρα. Τότε σταμάτησε και η αντιρετροϊκή θεραπεία σε όλα τα πειραματόζωα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μετά την πάροδο μερικών εβδομάδων, ο ιός HIV είχε επανέλθει στους πιθήκους που ΔΕΝ έλαβαν βλαστοκύτταρα, κάτι που ήταν αναμενόμενο.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι ο ιός HIV επανήλθε και σε δύο από τους πιθήκους που έλαβαν μοσχεύματα. Στον τρίτο πίθηκο έγινε ευθανασία δύο εβδομάδες μετά το τέλος της αντιρετροϊκής θεραπείας, λόγω νεφρικής ανεπάρκειας. Αν και δεν είχε ανιχνεύσιμα επίπεδα του ιού HIV στο αίμα του κατά τη στιγμή του θανάτου, οι ερευνητές εντόπισαν DNA του ιού σε χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης σε δείγμα των ιστών του.
Παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι η έκθεση σε ακτινοβολία πριν από τη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων ΔΕΝ θεραπεύει τον ιό HIV, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η έρευνα ήταν αποκαλυπτικ:
«Το πείραμα αυτό έδειξε ότι μεταμόσχευση ιδίων αιμοποιητικών βλαστικών κυττάρων είναι μια εφικτή παρέμβαση που μπορεί να οδηγήσει σε αξιοσημείωτη μείωση της συγκέντρωσης του ιού στο περιφερικό αίμα, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια πειραματική «in vivo» πλατφόρμα για να δοκιμαστούν καινοτόμες θεραπείες που αποσκοπούν στη θεραπεία της λοίμωξης HIV στους ανθρώπους», αναφέρουν χαρακτηριστικά στην σχετική έκθεση που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση PLOS Pathogens.
Και κατέληξαν στο ότι αν και αυτή η διαδικασία (ακτινοβολία πριν από τη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων) μείωσε τον αριθμό κυττάρων HIV στον Timothy Brown, αυτό που εξαφάνισε τελείως τον ιό από τον οργανισμό του ήταν η μετάλλαξη στον μυελό των οστών του δότη (εκείνη που διακόπτει τη λειτουργία του γονιδίου CCR5) που έκανε τα κύτταρα του δότη να επιτεθούν σε εκείνα του ξενιστή, συμπεριλαμβανομένων και των λιγοστών κυττάρων HIV μετά τις ακτινοβολίες και να τα εξοντώσουν οριστικά.