Το στρες είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ζωής. Η υπερφόρτωση από δουλειές, αγγαρείες, και υποχρεώσεις μας κάνει να…
νιώθουμε μία εσωτερική ένταση. Το έντονο στρες συνδέεται με καταστάσεις που νιώθουμε ότι δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε. Ουσιαστικά πρόκειται για τις περιπτώσεις στην οποίες νιώθουμε ότι μας «τραβούν και μας πιέζουν από χίλιες πλευρές»
Γράφει η Δρ Μαργαρίτα-Αγγελική Επ. Σχινά, Κλινική Ψυχολόγος, Επιστημονική Υπεύθυνη ΚΕΑΔΔ, Κέντρο Εκπαίδευσης και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών.
Οι πιέσεις αυτές προέρχονται από την οικογένεια και το σπίτι, την εργασία, το ευρύτερο κοινωνικό μας περιβάλλον, αλλά ακόμα και από το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε και κινούμαστε.
Παράγοντες που φαίνεται να μας επηρεάζουν στην καθημερινότητά μας και προέρχονται από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε έχουν να κάνουν:
με το φως, την καθαρότητα του αέρα, τα επίπεδα θορύβου, την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, αλλά και τη γενικότερη απομάκρυνσή μας από τη φύση.
Όσον αφορά στο φως, οι έρευνες δείχνουν ότι η συμπεριφορά μας επηρεάζεται από την ποσότητα και την ποιότητά του. Η εποχιακή κατάθλιψη που εμφανίζεται στις αρχές του χειμώνα και υποχωρεί την άνοιξη, συνδέεται με την περιορισμένη έκθεση στον ήλιο και θεραπεύεται με ελεγχόμενη φωτο-θεραπεία. Συμπτώματά της είναι η κακή διάθεση, και η τάση για περισσότερο ύπνο και περισσότερο φαγητό. Σε δυσμενή θέση βρίσκονται και άτομα που δουλεύουν εκ περιτροπής σε νυχτερινές βάρδιες. Στην περίπτωση αυτή, επηρεάζονται οι βιορυθμοί, οι οποίοι επανέρχονται μετά από διάστημα 3 ημερών. Οι εργαζόμενοι σε τέτοιες βάρδιες παρουσιάζουν συμπτώματα έλλειψης προσοχής, κούρασης, και αυξημένη τάση για ατυχήματα.
Σύγχρονες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η έκθεση στον ήλιο είναι αναγκαία για τη ζωή μας και την καλή μας υγεία. Οι ειδικοί συνιστούν 10 λεπτά την ημέρα, τουλάχιστον στο πρόσωπο και τα χέρια και σε περιοχές που δεν έχουμε χρησιμοποιήσει αντηλιακές κρέμες.
Όσον αφορά στον τεχνητό φωτισμό, γνωρίζουμε ότι έχει επίσης σημασία να επαρκής στους εσωτερικούς χώρους. Ο ανεπαρκής φωτισμός προκαλεί επιβάρυνση στην όραση, πονοκέφαλο, ναυτία.
Ακόμα πιο έντονο σωματικό στρες προκαλεί η έλλειψη καθαρού αέρα στους κλειστούς χώρους. Έρευνες δείχνουν ότι κτίρια με εσωτερική ρύπανση μπορούν να προκαλέσουν από εισπνεόμενα υλικά πνευματική και σωματική κόπωση, σύγχυση, πονοκέφαλο, ναυτία, λήθαργο, πεπτικές διαταραχές, νεοπλασίες και προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι χημικοί παράγοντες που ευθύνονται με την παρουσία τους είναι η φορμαλδεΰδη, το μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια αζώτου, ο αμίαντος, η συσσώρευση καπνού από τσιγάρα, και άλλες χημικές ουσίες που οφείλονται στη γήρανση των διαφόρων συνθετικών υλών στα κτίρια.
Είναι σημαντικό να φροντίζουμε για την καθαρότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους με την αποφυγή χρήσης χημικών καθαριστικών, τον καλό εξαερισμό, την καλή συντήρηση κλιματιστικών συστημάτων, και την αποφυγή χρήσης συνθετικών υλικών στην επίπλωση.
Διάφορες έρευνες έχουν επίσης εστιαστεί στο πώς μας επηρεάζουν τα υψηλά επίπεδα θορύβου. Άτομα που ζουν κοντά σε αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και μεγάλους αυτοκινητοδρόμους αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα εκνευρισμού, αρτηριακής πίεσης και προβλημάτων ακοής. Το σώμα βιώνει στρες: αυξάνεται η έκκριση αδρεναλίνης, και μειώνεται το ανοσοποιητικό σύστημα, αφήνοντάς μας πιο επιρρεπείς σε ασθένειες και μολύνσεις. Επίσης, βιώνουμε άγχος, εναλλαγές στη διάθεση και μείωση της λίμπιντο.
Κάποιες έρευνες έδειξαν ότι όταν ο θόρυβος είναι σταθερά αυξημένος, τείνουμε να είμαστε λιγότερο ανεκτικοί με τους γείτονές μας, αυξάνεται η πιθανότητα επιθετικής συμπεριφοράς και μειώνεται η διάθεσή μας να βοηθήσουμε άλλους.
Είναι σημαντικό να φροντίζουμε να ζούμε σε χώρους με χαμηλά επίπεδα θορύβου τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο και της νύχτας που είναι απαραίτητο να μπορούμε να ηρεμήσουμε και να αποκοιμηθούμε χωρίς ηχητικούς περισπασμούς.
Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι ένας ακόμα παράγοντας που επηρεάζει την καθημερινότητά μας: αυτή την ακτινοβολία παράγουν όχι μόνο πομποί τηλεόρασης, ραδιοφώνου και κινητής τηλεφωνίας, αλλά και διάφορες ηλεκτρικές συσκευές, όπως ο φούρνος μικροκυμάτων, το ασύρματο τηλέφωνο, αλλά και κάθε καλώδιο που φέρνει ρεύμα στις πρίζες.
Οι διάφορες μορφές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας επιδρούν πάνω μας σε κυτταρικό επίπεδο και μπορεί να προκαλέσουν μία σειρά από σοβαρές παθήσεις και χρόνια νοσήματα, όπως καρκίνους και αλτσχαιμερς, ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν την παραγωγή μελανίνης και προκαλούν αϋπνία, λήθαργο, κόπωση και απώλεια μνήμης, αυτισμό και αναπτυξιακές διαταραχές, καταστολή του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Για να περιορίσουμε την επίπτωση της ακτινοβολίας, μπορούμε να τοποθετήσουμε το κρεβάτι μας στη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από τις οικιακές συσκευές του σπιτιού, τους υπολογιστές και τα ασύρματα δίκτυα Wi-Fi. Επίσης, μπορούμε να φροντίσουμε την ενίσχυση της υγείας μας σε κυτταρικό επίπεδο, μέσα από προσεγμένη διατροφή και καλά ρυθμισμένο μεταβολισμό.
Η θετική επίδραση του φυσικού περιβάλλοντος στην ψυχοσύνθεσή μας έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές. Μάλιστα, τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα προκύπτουν, όταν η μόνιμη κατοικία μας είναι κοντά σε φύση. Η έκθεση στη φύση μας ηρεμεί και μας βοηθά να συγκεντρωνόμαστε. Απομακρύνει τη σκέψη μας από το καθημερινό στρες και αυξάνει την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Όταν έχουμε πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον, βελτιώνεται η διάθεσή μας, η ποιότητα ζωής μας, ακόμα και ο βαθμός ευχαρίστησης από την εργασία μας.
Είναι σημαντικό να φροντίσουμε να περιβαλλόμαστε από φύση. Μπορούμε να γεμίσουμε με φυτά τα μπαλκόνια μας, να φροντίσουμε τα παράθυρά μας να έχουν θέα προς φυσικά τοπία, να περπατούμε συχνά σε πάρκα και άλση και να οργανώνουμε αποδράσεις στη φύση. Το κολύμπι στη θάλασσα ή το περπάτημα σε ένα κατάφυτο μονοπάτι μας φέρνει κοντά στη περιβάλλον που ταιριάζει στην ανθρώπινη φύση και μας δίνει την ευκαιρία να ξεκουράσουμε τον εγκέφαλό μας και να αναιρέσουμε τα αποτελέσματα της πνευματικής κούρασης και του στρες.