Κοινωνικές υποδομές με γυάλινα πόδια

Χρήστος Μάτης

H χρηματοδότηση της φύλαξης των παιδιών σε παιδικούς σταθμούς μέσω ΕΣΠΑ είναι στήριξη μιας κοινωνικής δομής σε γυάλινα πόδια.
Διότι είναι μία χρηματοδότηση με ημερομηνία λήξης (ολοκληρώνεται εφέτος και με τις παρατάσεις το 2015), με αποτέλεσμα να ανακουφίζονται προσωρινά οικογενειακοί προϋπολογισμοί, αλλά να μην δημιουργούνται υποδομές που θα διαρκέσουν στον χρόνο…
Ουσιαστικά μετατρέπεται ένα αναπτυξιακό εργαλείο, το ΕΣΠΑ, σε μηχανισμό ενίσχυσης του οικογενειακού εισοδήματος, ανάλογο με τις παλαιότερες επιδοτήσεις στους αγρότες από ευρωπαϊκά κονδύλια. Διότι το σχετικό πρόγραμμα έχει ως στόχο την “εναρμόνιση οικογενειακής & επαγγελματικής ζωής”, δηλαδή τη διευκόλυνση των μητέρων να μην στερηθούν τη δυνατότητα να εργάζονται για να φροντίζουν τα παιδιά τους.

Με την αλλαγή χρήσης του, μπορεί να αυξάνεται το εθνικό ποσοστό απορρόφησης των κοινοτικών πόρων, αλλά τα λεφτά δεν πιάνουν τόπο. Ούτε καν προσωρινές θέσεις εργασίας σε παιδικούς σταθμούς δεν δημιουργούνται. Διότι δεν αυξάνεται ο αριθμός των παιδιών που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς συνολικά.

Πολλοί δήμαρχοι έχουν μετατρέψει την ένταξη στο ΕΣΠΑ σε διεκδίκηση προεκλογικού χαρακτήρα για αύξηση της συνολικής χρηματοδότησης του προγράμματος από 150 σε 225 εκ. ευρώ.

Όμως, αυτό μπορεί να αποβεί καταστροφικό, διότι στέλνει λανθασμένα μηνύματα στην κοινωνία, τα οποία πολύ σύντομα θα διαψευστούν. Δεν μένουν 31.000 παιδιά από τα 91.000 που υπέβαλαν αιτήσεις εκτός παιδικών σταθμών, μένουν εκτός επιδότησης της εγγραφής τους στους παιδικούς σταθμούς.

Εκτός αν νομίζουν ότι την ώρα της αλήθειας, θα βρεθεί “άλλος” να φταίει…

Οι δήμοι πρέπει να απαντήσουν:

Πόσα παιδιά μπορούν να φιλοξενήσουν στις δικές τους δομές;

Μπορούν αυξηθούν αυτές οι θέσεις;

Πως έχουν αξιοποιήσει τα αυξημένα έσοδα των τελευταίων ετών από τις εισπράξεις τροφείων μέσω του ΕΣΠΑ;

Τι έχουν κάνει για να αποφευχθούν οι περιπτώσεις που πληρώνονται επιδοτήσεις χωρίς να παρακολουθούν παιδιά τους παιδικούς σταθμούς με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται να επιστρέψουν τα χρήματα στο ΕΣΠΑ;

Από την πλευρά της η κυβέρνηση πρέπει να θεσμοθετήσει την κατάργηση της διάκρισης ανάμεσα στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς και στους πρώην κρατικούς παιδικούς σταθμούς που εντάχθηκαν στους δήμους, διότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οικονομία κλίμακας.

Παιδικοί σταθμοί, όπως βοήθεια στο σπίτι

Η αυτοδιοίκηση χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο για το πώς μπορεί να συνεισφέρει στην ενίσχυση της οικογένειας μέσω δομών κοινωνικής αλληλεγγύης, ειδικά σε μία εποχή που οι οικογένειες δυσκολεύονται να πληρώσουν τους παιδικούς σταθμούς.

Πρωτίστως πρέπει να αναζητήσει είναι πώς θα γίνουν οι δημόσιοι παιδικοί σταθμοί πιο προσιτοί, δηλαδή να μειωθεί το κόστος λειτουργίας τους και να θεσμοθετηθούν και άλλες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης.

Δεν αγοράζονται τα πάντα…

Αλλιώς οι παιδικοί σταθμοί, τουλάχιστον οι δημοτικοί, θα έχουν την τύχη του προγράμματος “Βοήθεια στο σπίτι”, που στηρίχτηκε σε ευρωπαϊκούς πόρους και τώρα μειώνονται διαρκώς και οι παροχές του και οι δικαιούχοι, για να μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται.

Και βεβαίως είναι αδιανόητο αυτή η κοινωνική υποδομή, που υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε για να βοηθά τις οικογένειες να δουλεύουν χωρίς να ανησυχούν για τα παιδιά τους, να κλείνει σχεδόν δύο μήνες το χρόνο (ένα μήνα το καλοκαίρι, δεκαπέντε μέρες τα Χριστούγεννα και μία βδομάδα το Πάσχα). Τι θα τα κάνουν τα παιδιά, οι οικογένειες που υποτίθεται ότι εξυπηρετούνται από τη λειτουργία των παιδικών σταθμών, για να μπορούν να εργαστούν οι γονείς;

Δεν το έχουν σκεφτεί αυτό οι δήμαρχοι, που ζητούν αύξηση της χρηματοδότησης με “ευελιξία”, δηλαδή είτε με μεταφορά πόρων από άλλες δραστηριότητες- όπως τα ευρωπαϊκά προγράμματα «Ψηφιακή Σύγκλιση» και «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», «Εκπαίδευση και δια βίου Μάθηση» και «Διοικητική Μεταρρύθμιση», είτε με μεταφορά αδιάθετων πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου από τους άξονες της Ψυχιατρικής” Μεταρρύθμισης του ΕΠΑΝΑΔ”;