Η Παιδεία πάντα θα βρίσκει διέξοδο;

Με αφορμή την παρουσίαση του Ακαδημαϊκού κ. Δελλαρόκα, με τίτλο ‎‎«Επανεφευρίσκοντας το Πανεπιστήμιο» ‎‎(μπορείτε να δείτε τη …

παρουσίαση στο παρακάτω σύνδεσμο:http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=ZWikNxscWc8) θα ήθελα ‎να σημειώσω ορισμένες σκέψεις.
‎
Το αίσθημα που μου άφησε η παρουσίαση ήταν μια ανακούφιση… σαν να έφευγε ένα ‎βάρος από πάνω μου για λίγο. Πραγματικά, το πανεπιστήμιο ή καλύτερα η παιδεία που ‎οραματίζεται ο κ. Δελλαρόκας είναι εντυπωσιακή και με βάση τα δεδομένα που μας ‎παρουσιάζει δεν απέχει τελικά και πολύ από την πραγματικότητα. Μιλάμε για έναν ‎απέραντο ωκεανό γνώσης, που θα παρέχεται μέσω διαδικτύου και σχεδόν δωρεάν! Κάθε ‎ενδιαφερόμενος θα μπορεί ελεύθερα να «ψαρεύει» και να μαθαίνει πράγματα που του ‎χρειάζονται για να βελτιώσει τις δεξιότητές του. Μάλιστα, όπως σημειώνει ο ίδιος, το ‎επίπεδο των σεμιναρίων που ήδη διατίθενται, είναι πολύ ανώτερα από πολλά αντίστοιχα ‎μαθήματα Πανεπιστημίων. Μιλάμε για μια παγκόσμια δεξαμενή γνώσεων, που ‎προσφέρεται ελεύθερα μέσα από πλατφόρμες διαδυκτιακής εκπαίδευσης σε οποιονδήποτε ‎έχει πρόσβαση στο διαδύκτιο και γνωρίζει την Αγγλική. Και είμαι σίγουρος ότι ο ‎περιορισμός της γλώσσας θα εξαλειφθεί σε λίγα χρόνια!
‎
Κυριολεκτικά αναφώνησα το, γραφικό πλέον, «όνειρο ζω, μη με ξυπνάτε»! Σιγά-σιγά όμως, ‎άρχισα να εντοπίζω ορισμένες δυσκολίες στο όλο εγχείρημα, τις οποίες σημειώνω όχι για ‎να θίξω τον ομιλητή, αλλά περισσότερο για να τονίσω μια ακόμα φορά τη δική μας ‎αδυναμία…
‎
Κατ’ αρχήν, αυτό που με ενοχλεί είναι ο πλήρης τεχνοκρατικός χαρακτήρας της ‎προτεινόμενης παιδείας. Βεβαίως, όπως τόνισε και ο κ. Δελλαρόκας, υπάρχει φως στο ‎τούνελ, καθώς σε μια εργασία μετράνε τελικά σαν εφόδια περισσότερο κάποιες «αρετές ‎χαρακτήρα» όπως τις ονόμασε, από ό,τι η γνώση καθ᾿ εαυτήν. Μέσα στο πακέτο των ‎αρετών αυτών, με βάση μια σχετική έρευνα, περιέχεται το «τσαγανό», αλλά και η ‎αισιοδοξία, ο ενθουσιασμός, η περιέργεια, ο αυτοέλεγχος, η κοινωνική νοημοσύνη και ‎τέλος η ευγνωμοσύνη. Σύνολο 7. Και εδώ προέκυψε το σαμαράκι που έκοψε λίγο τη φόρα ‎του ενθουσιασμού μου. Φυσικά όλοι θα συμφωνήσουμε ότι οι παραπάνω αρετές είναι ‎σημαντικότατες και βελτιώνουν το χαρακτήρα ενός ανθρώπου και την αποδοτικότητά του ‎σε μια εργασία. Τίθενται όμως δύο ερωτήματα:
‎
‎1. Πώς καλλιεργούν ή θα έπρεπε να καλλιεργούν οι άνθρωποι αυτές τις αρετές-δεξιότητες;
‎2. Άραγε μόνο αυτές είναι που χρειάζονται; Ή μήπως τελικά αυτές είναι που επιδιώκει μια ‎τεχνοκρατική και μη ανθρωποκεντρική εκπαίδευση;
‎
Επιχειρώντας να απαντήσω στο πρώτο ερώτημα, η προφανής και τελικά σωστή νομίζω ‎απάντηση, είναι μέσω της οικογένειας και της κοινωνίας στην οποία θα μεγαλώσει ο νέος. ‎Αν δεν έχει μπολιαστεί με τα εφόδια αυτά από μικρός, δεν υπάρχει, και πολύ πιθανόν να ‎μην υπάρξει ποτέ κάποια εκπαίδευση που να τα αναπληρώσει. Επομένως, είμαστε όλοι ‎υποχρεωμένοι ως γονείς αλλά και ως κοινωνικό σύνολο να προάγουμε τέτοιες αξίες, οι ‎οποίες και αποτελούν το ευρύ εκείνο σύνολο που καλούμε Παιδεία.‎

Φθάνοντας τώρα στο δεύτερο ερώτημα, εκεί είναι που πραγματικά κολλάω. Για ποια ‎παιδεία μπορούμε να μιλήσουμε όταν μέσα στις αρετές αυτές, πέραν της ευγνωμοσύνης –‎και αυτή πάλι με ερωτηματικό–, δεν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό, έστω και σαν ‎ασφαλιστική δικλείδα, που να αφορά την σχέση με τον συνάνθρωπο; Καλά όλα τα ‎παραπάνω για μια επιχείρηση, τι γίνεται όμως έξω από αυτήν;… Τι γίνεται επίσης όταν, για ‎παράδειγμα, σε μια επιχείρηση χρειαστεί να ληφθούν αποφάσεις οι οποίες κινούνται σε ‎γκρίζες γραμμές και έχουν να κάνουν με το περιβάλλον ή με το συνάνθρωπο; Θεωρώ ότι ο ‎κόσμος χρειάζεται πρώτα ανθρώπους και μετά επιστήμονες. Πού είναι η συνεργασία, πού ‎είναι η αλληλεγγύη, η αγάπη για το περιβάλλον, για τις αξίες; Μήπως οι αρετές αυτές δεν ‎είναι τελικά σημαντικές για τις επιχειρήσεις;
‎
Εν πάση περιπτώσει, το πιο αισιόδοξο μήνυμα που λαμβάνω από την παρουσίαση αυτή, ‎είναι ότι η παιδεία βρίσκει πάντοτε διέξοδο, όσο και αν προσπαθούν κάποιοι, ειδικά στη ‎χώρα μας, να την καταστρέψουν. Από την άλλη όμως, ένα ακόμα σαμαράκι αποτελεί η ‎κοντοφθαλμία της χώρας μας και του καθενός μας. Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια μια ‎εθνική παιδεία συνεχώς μεταβαλλόμενη και «επαναπροσδιοριζόμενη», που τελικά οδηγεί ‎τα παιδιά στην ιδιωτική εκπαίδευση. Εκείνη πάλι παραπαίει ακυβέρνητη, έρμαιο του ‎χρήματος, μετατρεπόμενη τελικώς σε πεδίο εκμετάλλευσης του μέλλοντος των παιδιών μας ‎και της χώρας μας από επιτηδείους.‎

Το μέλλον της εκπαίδευσης εξαρτάται από εμάς. Ας αποφασίσουμε σαν γονείς και σαν ‎κοινωνία να ασχοληθούμε με τα νέα παιδιά, να εγκύψουμε στις ανάγκες τους και τις ‎αναζητήσεις τους, να θυσιαστούμε για αυτά. Ας πάψουμε να τα οδηγούμε στην απόγνωση, ‎ας μην τα συμπαρασύρουμε στη δική μας επαγγελματική ή προσωπική κατρακύλα. Πρέπει ‎να δώσουμε στους νέους τέτοια εφόδια ώστε να γίνουν άνθρωποι σκεπτόμενοι και να ‎μπορέσουν να κολυμπήσουν μέσα σε αυτόν τον ωκεανό γνώσης. Όχι μόνο να επιλέξουν ‎αυτά που ταιριάζουν στον εαυτό τους, αλλά και να μπορέσουν, βγαίνοντας κάποια στιγμή ‎στην ακτή, να πουν ότι παρέμειναν Άνθρωποι.‎

koinonikianatoli.wordpress.com