Ημισφαιρικές Αλήθειες. Αριστερό και δεξί ημισφαίριο

Την τελευταία δεκαετία έχει δοθεί μεγάλη προσοχή στη λειτουργία των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και τις επιπτώσεις που έχει αυτή η λειτουργία για τη διαδικασία της διδακτικής-μάθησης (Fisher, 1995• McCarthy, 1990• Sonnier, 1992). Το ενδιαφέρον αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παραδοσιακά διδακτικά μοντέλα έχουν στηριχθεί στη λειτουργία του αριστερού ημισφαιρίου
, μέσω της ανάπτυξης της γλώσσας και της λογικής, χωρίς να ληφθούν υπόψη χαρακτηριστικά του δεξιού ημισφαιρίου, όπως η διαίσθηση, ο αυθορμητισμός, η φαντασία (Martin & Brouwer, 1993• McCarthy, 1990• Stefanich, 1998).

Παρ’ όλο που ο γνωστός Γάλλος μαθηματικός Poincare (1908/1952) είχε υποστηρίξει ότι “η λογική αποδεικνύει αλλά η διαί­σθηση δημιουργεί” και παρ’ όλο που ο Polanyi (1958) μίλησε για μια διανοητική ομορφιά και ένα πάθος στη διαδικασία της γνώ­σης, μόνο πρόσφατα άρχισε να αναγνωρίζεται ο ρόλος της φαντασίας και γενικά άλλων στοιχείων, που δεν έχουν να κάνουν με τη λογική ανάλυση και τη συγκλίνουσα σκέψη, στο πλαίσιο της σχολικής τάξης (Eisner, 1985, 1996). Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι διάφορες έρευνες πάνω στην αποτελεσματική διδασκαλία δεν αναφέ­ ρουν πουθενά το ρόλο της φαντασίας (Porter & Brophy, 1988).

Μιλώντας για το αριστερό και το δεξί ημισφαίριο, πρέπει να αναφερθει, ότι η ασυμμετρία τους έχει ερευνηθεί αρκετά, και υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν τις λειτουργίες ικανότητες κάθε ημισφαιρίου (Hellidge, 1993). Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην τονίσουμε υπερβολικά αυτή την ασυμμετρία ή διαφορά, μια και ο εγκέφαλος είναι τόσο πολύπλοκο όργανο που δεν θα μπορούσε να περιγραφεί απλά ως δύο ξεχωριστές περιοχές, δηλαδή το δεξί και το αριστερό ημισφαίριο. Τη δεκαετία του ’80 νέα ερευνητικά δεδομένα έδειξαν ότι η διαίρεση ανά­μεσα στα δύο ημισφαίρια δεν είναι και τόσο σαφής, και ότι στη διαδι­κασία της σκέψης εμπλέκονται ταυτόχρονα και τα δύο ημισφαίρια (Ornstein, 1986). Ο Levy (1985), ξεκαθαρίζοντας τα γεγονότα από τους μύθους σχετικά με την εγκεφαλική λειτουργία, αναφέρει έξι κυ­ρίως “αλήθειες” για τα δύο ημισφαίρια: