Η λέξη κάλαντα προέρχεται από τη λατινική «calenda», που…
σημαίνει αρχή του μήνα. Η ιστορία τους συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα, καθώς έχουν βρεθεί γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα, ενώ σε διάφορες παραστάσεις απεικονίζονται παιδιά της εποχής που κρατούν ομοίωμα καραβιού ή κλαδί ελιάς ή δάφνης στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί και τραγουδούν για τον ερχομό του θεού Διονύσου.
Τα κάλαντα απέκτησαν ιδιαίτερη σημασία και διαδόθηκαν ευρύτατα τον 13ο αιώνα, στη Ρώμη, ενώ την εποχή του Βυζαντίου κρατούσαν ραβδιά, ή φανάρια, ή ομοιώματα πλοιαρίων ή και κτιρίων, στολισμένα και τραγουδώντας, συνόδευαν το τραγούδι με κρούση τριγώνου ή τυμπάνου.
Τι είναι, όμως, τα κάλαντα;
Πρόκειται για τραγούδια με ευχές για τον νοικοκύρη και την οικογένειά του, που στόχο έχουν να φέρουν ένα μήνυμα (π.χ. την Γέννηση του Χριστού) και συνδέονται με τη λαϊκή αντίληψη πως η απαγγελία τους έχει ως αποτέλεσμα την ευημερία.
Για να συγκινήσουν τον νοικοκύρη και να πάρουν μεγαλύτερη αμοιβή, τα εν λόγω τραγούδια είναι γεμάτα με επαίνους και χαρακτηρισμούς για τον ίδιο και την οικογένειά του! Ωστόσο, η αμοιβή δεν ήταν τα χρήματα, όπως γίνεται στις μέρες μας, αλλά διάφορα κεράσματα -όπως ψωμάκια, κάστανα, καρύδια, μήλα, κυδώνια, κρασί και λουκάνικα- τα οποία έμπαινα στο γιορτινό φαγοπότι.
Εκτός από το «Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας…», σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν παραλλαγές, μερικές από τις οποίες μπορείς να ακούσεις στα βίντεο που σου παραθέτουμε!
