Θεόδωρος Κουτρούκης *
Η Κλέλια, που σε λίγες ημέρες θα είναι τελειόφοιτος λυκείου, με πλησίασε μετά από μία διάλεξη μου και ζήτησε να της πω τη γνώμη μου για τις επαγγελματικές της αναζητήσεις και την κατεύθυνση σπουδών που θα έπρεπε να επιλέξει…
Δεν ήταν εύκολο να περιγράψω σε μια μαθήτρια πως η κρίση άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου στην αγορά εργασίας και οδήγησε σε πολύ διαφορετικά τοπία υψηλής ανεργίας ή/και επισφαλούς απασχόλησης των νέων.
Προσπάθησα, ωστόσο, να της εξηγήσω ότι η νέα πραγματικότητα κινδυνεύει να οδηγήσει στον αποκλεισμό μιας ολόκληρης γενιάς από την πρόσβαση σε συνθήκες ευημερίας και τις προσδοκίες ενός καλύτερου αύριο. Το χρηματιστήριο της ελπίδας για τη νεολαία γνωρίζει σήμερα αλλεπάλληλα limit down.
Συμφωνήσαμε με την Κλέλια, ότι οι νέοι πρέπει να επιδιώκουν την είσοδο στα ΑΕΙ και ΤΕΙ με τις καλύτερες προοπτικές επαγγελματικής διεξόδου, να επιλέγουν τη φοίτηση σε άριστες μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, να αξιοποιούν πλήρως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της οικογένειας (εισόδημα, δύναμη επιρροής, γνωριμίες, εμπειρία στην επιχειρηματικότητα κ.λπ.).
Η νεαρή μαθήτρια αντιλαμβανόταν ότι βασικά κριτήριο για την επιλογή των σπουδών της είναι οι προσωπικές της προτιμήσεις, οι προσωπικές της δεξιότητες και ταλέντα και οι τάσεις στην αγορά εργασίας.
Τόνισα, επιπλέον, πως δεν μπορεί να περιμένει ότι θα εργάζεται σε όλη την καριέρα της στον ίδιο εργοδότη, ενώ αν δεν επιλέξει σωστά σήμερα, πιθανότατα θα οδηγηθεί σε αλλαγή επαγγέλματος στο μέλλον. Στην τελευταία περίπτωση, η γενική μόρφωση θα διευκολύνει αυτή την αλλαγή.
Τη συμβούλεψα να μην τρέφει αυταπάτες για διορισμό στο δημόσιο και της πρότεινα να μην επιλέξει σπουδές που προσανατολίζουν τους αποφοίτους τους αποκλειστικά στην απασχόληση σε κρατικούς φορείς.
Παρότρυνα την νεαρή μου συνομιλήτρια να καταστρώνει πάντοτε ένα Σχέδιο Β’ για τη σταδιοδρομία της και να προνοήσει για την απόκτηση των κατάλληλων κομβικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, ώστε να μπορέσει να πορευτεί με αξιώσεις σε μια αγορά εργασίας που πλέον εκτείνεται από το κατώφλι τους σπιτιού της μέχρι τα πέρατα της οικουμένης.
Τέλος, της πρότεινα να επιδιώξει με κάθε τρόπο να εργαστεί έστω και με καθεστώς πρακτικής άσκησης σε μια επιχείρηση ή σε έναν οργανισμό που δέχεται εθελοντές προκειμένου να σωρεύσει εργασιακή εμπειρία και να μην ξεχάσει ποτέ πως την επιτυχία πριν την εργασία ανταμώνουμε μόνο στα λεξικά.
Η Κλέλια, με κοίταξε σκεπτική, με ευχαρίστησε κι έφυγε με σφιγμένες γροθιές. Δεν δικαιούμαι να μην ελπίζω ότι είχε ήδη αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως -μέσα στη διάχυτη αβεβαιότητα – δεν υπάρχει έτοιμος δρόμος προς το μέλλον της. Θα τον χαράξει εκείνη με το περπάτημα της.
* Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου