ΓΕΦΥΡΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑΡΑΓΜΕΝΑ ΝΕΡΑ

Του Κώστα Χριστίδη

Λέγεται – ανεκδοτολογικά – πως όταν μία γυναίκα λέει ‘’όχι’’, εννοεί ‘’ναι’’, όταν λέει ‘’ναι’’, εννοεί ‘’ίσως’’ και όταν λέει ‘’ίσως’’, εννοεί ‘’όχι’’. Κατ’ αναλογία, όταν η
κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου λέει ‘’πρόγραμμα – γέφυρα’’, εννοεί ‘’παράταση του μνημονίου’’, όταν λέει ‘’μηδέν τοις εκατό’’, εννοεί ‘’εβδομήντα τοις εκατό’’, όταν λέει ‘’μεταρρυθμίσεις’’, εννοεί ‘’ξήλωμα μεταρρυθμίσεων’’, όταν λέει ‘’κατάργηση του πελατειακού κράτους’’, εννοεί ‘’δημιουργία νέων, πιστών σε εμάς πελατών’’ κ.ο.κ. Η περίπτωση θυμίζει το πασίγνωστο ‘’1984’’ του Όργουελ και την νέα γλώσσα, την newspeak, κατά την οποία δημιουργούνται νέα υπουργεία, όπως το Υπουργείο Αγάπης που ασχολείται με τους πολέμους, το Υπουργείο Αφθονίας που ασχολείται με τις ελλείψεις και το Υπουργείο Αλήθειας, που ασχολείται με την προπαγάνδα.

Θα είχε πράγματι ενδιαφέρον να ερωτηθεί ο πρόεδρος του ΟΟΣΑ κ. Άνχελ Γκουρία εάν μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που συνιστά ο εν λόγω οργανισμός περιλαμβάνονται η κατάργηση της αξιολόγησης της απόδοσης δημοσίων υπαλλήλων, η απαγόρευση της προαιρετικής λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, η επαναφορά του καθεστώτος των ‘’αιωνίων φοιτητών’’ και άλλες εξαγγελίες, οι οποίες στην πραγματικότητα συνιστούν συστηματικό ξήλωμα των περιορισμένων έστω μεταρρυθμίσεων που θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Ανεξαρτήτως, πάντως, της αλλαγής της σημασίας λέξεων και φράσεων που επιφέρει η υπό διαμόρφωση ‘’Σύριζασπηκ’’, η γέφυρα που επιδιώκουν οι νεόκοποι κυβερνήτες μας δεν μπορεί να καλύψει τις πρόσθετες ζημίες που επήλθαν στην πολύπαθη ελληνική οικονομία κατά το διάστημα των δύο – τριών τελευταίων μηνών. Έτσι, από τις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν περαιτέρω κατά 20 δις ευρώ περίπου και περιορίσθηκαν σε ποσό – ναδίρ 147 δις ευρώ. Ο ELA, ένας έκτακτος μηχανισμός που προβλέπεται για μη κανονικές περιπτώσεις, αποτελεί πλέον την μοναδική πηγή ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών. Η Κομισιόν μείωσε την εκτίμησή της για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για το τρέχον έτος από 2,9% σε 2,5%, ποσοστό που κατά την γνώμη μου παραμένει αισιόδοξο, εάν ληφθούν υπόψη η αναστολή επενδυτικών αποφάσεων, η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι ακυρώσεις τουριστικών κρατήσεων και πλήθος άλλων ανησυχητικών συμπτωμάτων. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι ενώ το έτος 2014, μετά από πέντε χρόνια ύφεσης, υπήρξε συνολικά αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 89849, ειδικά κατά το τελευταίο πεντάμηνο (Σεπτέμβριος 2014- Ιανουάριος 2015) η τάση αντιστράφηκε και σημειώθηκε απώλεια 107034 θέσεων εργασίας.

Τα φορολογικά έσοδα έχουν ανακοπεί με αποτέλεσμα η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών να κάνει έκκληση προς τους φορολογούμενους να πληρώσουν τις δύο τελευταίες δόσεις του υπό κατάργηση ΕΝΦΙΑ και τις λοιπές φορολογικές τους υποχρεώσεις, σε αντιδιαστολή με τις παλαιότερες προτροπές των υπό την ομπρέλα του ΣΥΡΙΖΑ κινημάτων τύπου ‘’Δεν πληρώνω’’. Η υστέρηση φορολογικών εσόδων και κοινοτικών πόρων έχει ως αποτέλεσμα την διεύρυνση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2014 σε 4,4 δις ευρώ (έναντι εκτίμησης 3,7 δις ευρώ).

Τα παραπάνω αποτελούν δυσάρεστες πραγματοποιήσεις. Οι μελλοντικές εξελίξεις, ατυχώς, προβλέπονται χειρότερες. Κατ’ αρχάς, ως προς τις ιδιωτικοποιήσεις, που αποτελούν όχι μόνον μία σημαντική πηγή εσόδων αλλά κυρίως μία πλατφόρμα πραγματοποίησης νέων επενδύσεων και απόκτησης τεχνογνωσίας, εξαγγέλλεται ένα σύνολο αρνητικών ή αντιφατικών θέσεων. Παύση των δρομολογημένων ιδιωτικοποιήσεων της ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, αντίθεση στην επένδυση χρυσού στις Σκουριές Χαλκιδικής (όπου η εταιρεία Eldorado Gold απασχολεί ήδη 1900 εργαζόμενους και προγραμματίζει πρόσθετες επενδύσεις 200 εκ. ευρώ), αντίθεση στην επένδυση στο Ελληνικό (με προγραμματιζόμενες επενδύσεις της τάξεως των 7 δις ευρώ και δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας) και στον Αστέρα Βουλιαγμένης, επανεξέταση της μεταβίβασης της Αγροτικής Τράπεζας στην Τράπεζα Πειραιώς και του ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στην Eurobank. Θολή και αντιφατική είναι η θέση της κυβέρνησης ως προς την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ και των περιφερειακών αεροδρομίων.

Οι αλλαγές στα εργασιακά αποτελούν βασικό τομέα της αντιμεταρρύθμισης. Επαναφορά της επεκτασιμότητας των συμβάσεων, της εξάμηνης διάρκειας της μετενέργειας, των αυτομάτων αυξήσεων βάσει τριετιών, των αρμοδιοτήτων του (ουσιαστικά κυβερνητικού) Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, επαναφορά σταδιακή του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, κατάργηση του χαμηλότερου μισθού για νέους ανέργους αποτελούν τις βασικότερες εξαγγελίες που επαναφέρουν ένα καθεστώς ακαμψίας στις εργασιακές σχέσεις, προστατεύουν – δήθεν – τους ήδη εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα (προσωρινά, γιατί δεν αποτρέπουν αλλά μάλλον επιταχύνουν το κλείσιμο οριακών επιχειρήσεων) και σίγουρα αποθαρρύνουν νέες προσλήψεις, καταδικάζοντας τους σημερινούς πολυπληθείς ανέργους σε παράταση της ανεργίας στο διηνεκές. Μόνον οι καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, οι σχολικοί φύλακες και όσοι άλλοι επαναπροσληφθούν στο δημόσιο μπορεί να ελπίζουν.

Δεν θέλω καν να διανοηθώ ότι οι διαπραγματεύσεις σε εξέλιξη με τους Ευρωπαίους εταίρους, που διεξάγονται με τακτική υψηλού ρίσκου από την κυβέρνηση, μπορεί την προσεχή Δευτέρα να καταλήξουν σε οριστική ρήξη. Αυτό θα ήταν ανεπανόρθωτη καταστροφή. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η ελληνική οικονομία, μετά από μία βραχύβια ανάκαμψη, εισέρχεται σε φάση μεγάλων δυσκολιών. Η ‘’γέφυρα’’ που προσπαθεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση θα είναι πάνω από πολύ ταραγμένα νερά.