Περίπατος είς τον Εθνικόν κήπον

Του Πάνου Χατζηγεωργιάδη

Μουσικοσυνθέτης, Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος

Υπεύθυνος Πολιτισμού Πατριωτικού Συνδέσμου

Τα απομεσήμερα κάθε εποχής, αποτελούν μιάν λαμπράν ευκαιρίαν
περιπάτου…
Εντός της τσιμεντοκρατούμενης πρωτεύουσας δε, ελάχισται
είναι αι οάσεις πρασίνου, κορυφαία όλων χωρίς ανταγωνισμό, ο σημερινός
«Εθνικός κήπος», ο άλλοτε Βασιλικός.

Δεν ξεύρω πως, μα πάντοτε τούτος ο χώρος μου προσδίδει μιάν αίσθησιν
προστατευτικότητος έναντι του πολύβοου πλήθους το οποίον και μαίνεται
εκτός της περιφράξεως, ενεργειακά επίσης, μου δωρίζει μιάν ηρεμίαν και
μιάν ανάπαυλα απο οτι κακώς κείμενο συμβαίνει ολόγυρα μου. Έτσι κρίνω
πως οφείλω να υπάρξει μιά μικρή αναφορά είς την ιστορίαν της
δημιουργίας τούτης της «οάσεως θετικής ενέργειας» εκ των ελαχίστων,
των μετρημένων είς τα δάκτυλα της μιάς χειρός πλέον εντός τούτης της
«πολυπολιτισμικής Αθήνας» , μιάς Αθήνας εν πλήρει σήψει και
αποσάρθρωση ως την επέβαλλαν οι εξουσιασταί ημών είς όλα τα επίππεδα
της δημοσίας ζωής.

Καταρχάς, περιπατώντας είς την Πρωτεύουσα, ομοιάζει ωσάν να περιπατείς
είς τον κήπον της ιστορίας. Είς κάθε σημείον γνωστόν ή ολιγότερον
γνωστόν θα εύρεις και κάτι ιστορικής σημασίας. Ακριβώς το ίδιο
συμβαίνει και είς την περίπτωσιν μας αναφορικά με τα του «Εθνικού»,
άλλοτε Βασιλικού κήπου. Ο χώρος υπήρξε ανέκαθεν χώρος πράσίνου και
δημοσίου τινός πάρκου κατά μιάν έννοια και ήδη απο τα 600 π.χ.
εφιλοξενούσε εν εκ των τριών σημαντικότερων κήπων της αρχαίας πόλης
των Αθηνών, εκεί υπήρξε το ιερόν άλσος του Λυκείου. Λόγω τοποθεσίας,
πολλά υδραγωγεία ανάμεσα των και τούτο το αρχαίον υδραγωγείον του
Πεισίστρατου διήρχετο την περιοχήν ένεκα του διαχρονικού προβλήματος
λειψυδρίας της πόλεως.

Είς τα 86 π.χ. ο Ρωμαίος Σύλλας εσύλησε πραγματικώς άπαντα τα δημόσια
πάρκα προκειμένου να κατασκευάσει….πολιορκητικές μηχανές, τον δε 2ον
μ.χ. αιώνα πολλοί ρωμαίοι έκτισαν τις βίλλες των αι οποίαι διέθεταν
τεραστίους κήπους παραπλεύρως ή και εντός της σημερινής έκτασης του
κήπου. Έπειτα και επί αιώνες όλα τούτα παρήκμασαν και ετάφησαν είς την
αχλήν του χρόνου ώσπου επήλθεν η βαυαροκρατία εν Ελλάδει προκειμένου
να ξαναδώσει πνοή είς την γύρω περιοχή.

Επί βαυαροκρατίας λοιπόν, η περιοχή επανήλθε είς τας παλαιές της
δόξες, να σημειωθεί δε πως επί τουρκοκρατίας ως είναι σύνηθες ουχί
μόνον δεν εφητεύθει εν δέντρον, μα τα εκρίζωσαν όλα είς σημείον η
περιοχή του κήπου να ομοιάζει έρημος κυριολεκτικώς.

Η αλήθεια το λοιπόν είναι πως η Βασ. Αμαλία πρώτη έπειτα της λαίλαπος
του πολέμου και της τουρκοκρατίας, ενδιαφέρθηκε κατά πρώτης δια την
εκμετάλλευσιν της εκτάσεως και την ανάδειξην της είς τόπον πρασίνου ως
προυπήρχε, έστω και ως βασιλικού αποκλειστικώς κήπου προς ιδίαν χρήσιν
και μόνον και ουχί δια τον λαόν.

Ως πρώτος αρχικηπουρός επελέγει ο γάλλος Λουίς Μπαρό, μα ο κήπος
εβασήσθει είς αγγλικά και γερμανικά πρότυπα αναφορικά με την σχεδίαση
του, εφόσον δε επήλθε η αποζημίωσις των διαφόρων ιδιοκτητών, η έκτασις
ανεσκάφθη και οι βασιλείς παρήγγειλαν είς τα 1839 τα πρώτα 15.000 φυτά
εξ ολάκερης της υφηλίου. Τουτα αποτέλεσαν και την πρώτην «μαγιάν» εκ
της οποίας αρκετά φυτά υφίστανταί ως σήμερον.

Η Αμαλια επερνούσε ώρες της ημέρας της δια την συντήρησιν του κήπου
και μάλιστα το κάθισμα της ευρίσκεται ακόμη επί του λοφίσκου εντός του
κήπου ονόματι «λόφος της Αμαλίας», είς τα 1843 δε, εφύτευσε η ίδια
τους φοίνικες εξ Αμερικής, οι οποίοι και ευρίσκονται επί της εισόδου
του κήπου και επί του ομώνυμου δρόμου, ο οποίος καταλήγει είς την
πλατείαν του Συντάγματος.

Έπειτα της εξώσεως των Βασιλέων Όθωνος και Αμαλίας, ο κήπος επί
Γεωργίου Α΄ παρήκμασε και τελικώς είς τα 1927 μετονομάζεται είς
«Εθνικόν κήπο». Έκτοτε μετασχηματίσθηκε είς αρκετόν βαθμόν, νέες
είσοδοι δημιουργήθησαν, κατασκευάστηκε τεχνητός λίμνη, αλλά
προσετέθησαν και διάφορα ζώα, λαμβάνοντας την μορφήν ανάμεσα άλλων και
ζωολογικού έστω μικρόν είς έκτασιν, κήπου.

Εν ολίγοις τούτη είναι η ιστορία της εκτάσεως, την σήμερον
ονομαζόμενης «Εθνικός κήπος». Μιά ιστορία η οποία δεν θα ημπορούσε
παρά να συνάδει με την ιστορίαν της όλης περιοχής, η οποία ίσταται
εκεί μετά των μνημείων της και των διάφορων πολιτισμών που επέρασαν,
απο αρχαιοτάτων χρόνων.

Μα τούτη η διάστασις η ιστορική, είναι εν εκ των πρισμάτων τα οποία
οφείλομεν να παρατηρήσουμε τον κήπον. Οι ρομαντικοί περίπατοι ακόμη
καθώς και την σήμερον, η θετική ενέργεια της όλης περιοχής, αι
στιγμαί ξεγνοιασιάς, αναπόλησης, τα λαμπρά απομεσήμερα τα εμπλέα
αττικού φωτός, είναι ένα άλλο πρίσμα εξίσου αν οχι περισσότερον
σημαντικόν.

Πηγαίνετε είς τον «Εθνικόν κήπον» μας. Πηγαίνετε με διάθεσιν δεκτικήν
και με τα ώτα της ψυχής σας ανοικτά και είμαι πέραν του δέοντως
σίγουρος πως εκείνος θα έχει να σας είπει πολλά περισσότερα. Ίσως δε
εάν είσθε πέραν του δέοντως ρομαντικοί, να δύνασθε να ακούσετε εκείνη
δα την μικρή ορχήστρα όπου δεν υφίσταται πλέον απο πολλού χρόνου, να
παιανίζει κάποιον ρομαντικόν σκοπόν του παρελθόντος κόσμου…