Πιο ασφαλής έγινε η αιμοδοσία την τελευταία τριετία

Σημαντική βελτίωση στα επίπεδα ασφαλείας των μονάδων αιμοδοσίας παρατηρείται την τελευταία τριετία, με αποτέλεσμα εντυπωσιακή μείωση των λοιμώξεων και των επικίνδυνων συμβάντων σε… ασθενείς που χρειάστηκαν μετάγγιση αίματος ή προϊόντων αίματος.

Αυτό προκύπτει από τις εργασίες της 15ης εθνικήςσυνάντησης για την αιμοεπαγρύπνηση, τις οποίες παρακολούθησαν περισσότεροι από 240 επιστήμονες της αιμοδοσίας, κλινικοί γιατροί, νοσηλευτικό και τεχνολογικό προσωπικό και εκπρόσωποι επιστημονικών συλλόγων. Θέμα της συνάντησης, «Όφελος και αποτελεσματικότητα του συστήματος αιμοεπαγρύπνησης. Πρόοδος στην Ελλάδα και διεθνώς».

Στη εκδήλωση ανακοινώθηκαν τα επιδημιολογικά δεδομένα του συντονιστικού κέντρου αιμοεπαγρύπνισης για το 2011 σχετικά με τις λοιμώξεις, που μεταδίδονται με το αίμα (HIV, HBV, HCV, σύφιλη, HTLV, Δυτικός Νείλος, Ελονοσία κ.λπ.), καθώς και τα στοιχεία για τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις και συμβάντα σχετικά με τη μετάγγιση προϊόντων του αίματος και τις επιπλοκές και τα ανεπιθύμητα συμβάντα στους αιμοδότες.

Λοιμώξεις και αιμοδοσία

Όπως προέκυψε από τα στοιχεία, η συμμετοχή των υπηρεσιών αιμοδοσίας στην επιδημιολογική επιτήρηση κατά την τελευταία διετία υπερβαίνει το 90% του συνόλου και αντιστοιχεί στο 95% του συνόλου των ελεγχθεισών μονάδων αίματος.

Παρουσιάστηκαν, επίσης, τα ορολογικά δεδομένα ελέγχου 8.395.873 μονάδων αίματος της περιόδου 1996-2011, κατά την οποία σημειώθηκε μειωτική τάση του συνόλου των λοιμώξεων εξαιτίας της σταθερής τάσης μείωσης της HBV, που αντιπροσωπεύει το 70% του συνόλου των λοιμώξεων. Η συχνότητα της HIV λοίμωξης στον αιμοδοτικό πληθυσμό παρουσιάζει διακύμανση με υψηλότερη αύξηση το 2005, ενώ ακολουθεί φθίνουσα τάση μέχρι το 2011. Τα δεδομένα αυτά δεν ακολουθούν την ανησυχητική εκτίναξη του επιπολασμού της HIV λοίμωξης κατά την τελευταία διετία και επιβραβεύουν τις υπηρεσίες αιμοδοσίας για τις ακολουθούμενες στρατηγικές επιλογής κατάλληλων αιμοδοτών με «ασφαλή συμπεριφορά» προς αποφυγή μετάδοσης με το αίμα.

Σημαντικό, εξάλλου, είναι και το όφελος, που έχει προκύψει από την εφαρμογή του μοριακού ελέγχου του αίματος μέσω του οποίου διαγνώστηκαν μόνο με ΝΑΤ 6 μονάδες για HIV, 12 για HCV και 283 για HBV από τις οποίες προέκυψαν συνολικά 692 προϊόντα αίματος (ερυθρά, πλάσμα, αιμοπετάλια), τα οποία στη συνέχεια καταστράφηκαν και δεν μεταγγίστηκαν. Μελέτη των δεικτών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού στις υπηρεσίες αιμοδοσίας έδειξε την ανάγκη εισαγωγής διαρθρωτικών αλλαγών με σκοπό τη συγχώνευση υπηρεσιών και τη συγκέντρωση του ορολογικού ελέγχου του αίματος στα κέντρα μοριακού ελέγχου, που αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα και την ασφάλεια του αίματος, ενώ θα υπάρξει εξοικονόμηση πόρων.

Ανεπιθύμητες αντιδράσεις και συμβάντα στο μεταγγιζόμενο ασθενή

Στη διάρκεια της περιόδου 1997-2011, κατά την οποία μεταγγίστηκαν 7.506.583 προϊόντα αίματος, καταγράφηκαν συνολικά 8.158 ανεπιθύμητες αντιδράσεις εκ των οποίων 562 σοβαρές (6,9% του συνόλου). Κατά την τελευταία διετία συχνότερες ήταν οι πυρετικές μη αιμολυτικές αντιδράσεις (41,5%) και οι αλλεργικές (40,5%), η οξεία αναπνευστική βλάβη του πνεύμονα (5,2%), η μετά μετάγγιση δύσπνοια (5%) και η κυκλοφοριακή επιβάρυνση (3%).

Αναλύθηκαν τα αίτια της χορήγησης μη σωστού προϊόντος σε λάθος ασθενή (μη επιβεβαίωση των στοιχείων του ασθενούς πριν τη μετάγγιση αίματος (48%), προσημείωση σωληναρίου λήψης αίματος (46%) και άλλες παραλείψεις (6%). Η συχνότητα των βακτηριακών αντιδράσεων σχετικά με τη μετάγγιση την περίοδο 2007-2011 βρέθηκε 1:259.722 μονάδες.

Η συχνότητα των σοβαρών συμβάντων εξαιτίας βλάβης εξοπλισμού, ελαττωματικού προϊόντος και ανθρώπινου σφάλματος ήταν πολύ μικρή (1:8.797 προϊόντα), ενώ η συχνότητα των «παρ’ ολίγον» να συμβούν και των σφαλμάτων χωρίς συμβάματα είναι αντίστοιχα 1:2.114 και 1: 2.042.

Συνεστήθησαν τόσο η εφαρμογή μέτρων ασφαλείας κατά τη δειγματοληψία αίματος, τη συμπλήρωση του δελτίου παραγγελίας αίματος και την επιβεβαίωση των στοιχείων του ασθενούς πριν τη μετάγγιση αίματος στην κλινική, καθώς και η καθιέρωση barcode για κάθε ασθενή, που εισάγεται στο νοσοκομείο και η χρήση του ως στοιχείου αναγνώρισης του ατόμου για όλες τις ιατρικές πράξεις και τη μετάγγιση, καθώς και η μηχανοργάνωση.

Ανεπιθύμητες αντιδράσεις και συμβάντα στον αιμοδότη’

Στο πλαίσιο της φροντίδας για την ασφάλεια του αιμοδότη το ΣΚΑΕ κατέγραψε κατά την περίοδο 2008-2011 15.421 ανεπιθύμητες αντιδράσεις και συμβάντα (συχνότητα 14/1.000 δότες).

Οι συχνότερες αντιδράσεις είναι βαγοτονικές (91%), ενώ το αιμάτωμα παρουσιάζει την κύρια επικράτηση (54%) μεταξύ του συνόλου των ανεπιθυμήτων συμβάντων. Καταγράφηκαν 528 αντιδράσεις σχετικά με τα κιτρικά κατά την αιμοπεταλιαφαίρεση και σημειώθηκαν 11 επεισόδια με πιθανή καρδιαγγειακή αιτιολογία.

Συνεστήθη η βελτίωση των συνθηκών αιμοληψίας ειδικά στις κινητές μονάδες και διαρκής εκπαίδευση του προσωπικού για την πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών στους αιμοδότες.

ΠΗΓΗ healthpress.gr