Του Νίκου Νυφούδη*
Σε ένα οδυνηρά καπιταλιστικό σύστημα, όπου είμαστε όλοι αλυσοδεμένοι με δάνεια, υποθήκες, επιδοτούμενες δουλειές, κάποιοι πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να…
“γαβγίσουν” πιο δυνατά και να συμπαρασύρουν τους λαούς της Ευρώπης. Όμως, η απεξάρτηση από την ολιγαρχία του κεφαλαίου δεν γίνεται με ευχολόγια. Η “ελπίδα έρχεται” μόνο με καινοτομίες που θα αναδείξουν τα πλεονεκτήματα του ελληνικού “οικοπέδου”, στην παγκόσμια σκακιέρα.
Από τα πρώτα χρόνια της πολιτικής μου συμμετοχής εκτίμησα πολύ τους κομουνιστές αντιπάλους μου. Μπορεί να με εκνευρίζει πολλές φορές αυτός ο ύπουλος τρόπος να απομονώνουν τις δηλώσεις μου στο Δημοτικό Συμβούλιο και να τις παρουσιάζουν ως βαρύγδουπα τσιτάτα που είναι τόσο πρόστυχα καπιταλιστικά -κάτι που δεν είμαι, για την ακρίβεια- αλλά παρ’ όλα αυτά, τους αναγνωρίζω την ειλικρίνεια και την πίστη τους ότι αυτό που πρεσβεύουν είναι καθαρό και μπορεί να επιτευχθεί μόνον αν έρθει η ολοκληρωτική τους νίκη. Δηλαδή, Κράτος και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Διαφορετικά, πολύ σωστά, τι νόημα έχει να γίνεις ένας κομουνιστής Δήμαρχος, αν θα πρέπει να είσαι ο “υπηρέτης” μιας καπιταλιστικής κεντρικής εξουσίας.
Είναι, βλέπεις, λίγες μέρες τώρα που πραγματικά κατάλαβα πώς και γιατί ανακαλύφτηκε η Μονόπολη. Σίγουρα ο εμπνευστής του δημοφιλούς παιχνιδιού είχε περάσει αρκετό χρόνο στο Λονδίνο. Έπειτα από την ηχηρή νίκη του Κάμερον στη Μεγάλη Βρετανία, βλέπεις, έχει αποθρασυνθεί το μεγάλο κεφάλαιο. Στην ουσία, όλος αυτός ο κατασκευαστικός οργασμός είναι 10 μεγάλα estate -οίκοι, οι οποίοι εκπροσωπούν πιθανότατα μερικά από τα μεγαλύτερα hedge funds. Αυτά είναι που αποκτούν στην ιδιοκτησία τους σχεδόν ολόκληρο το Λονδίνο. Μάλιστα, πολύ έξυπνα το εμπορικό κομμάτι, γιατί καθόλου τυχαία έχουν αφήσει το θέμα της κατοικίας στους ιδιώτες. Οι οποίοι όμως για να το αποκτήσουν, δανείζονται από τις δικές τους εταιρείες για 20 και βάλε χρόνια, θεωρώντας ότι το σπίτι τους ανήκει. Είναι η Μονόπολη, σου λέω!
Το αναφέρω αυτό ως έμμεση απάντηση σε όλους αυτούς που πιστέψαν πως μέσα σε ένα οδυνηρά καπιταλιστικό σύστημα, στο οποίο είμαστε όλοι αλυσοδεμένοι -με 2 δάνεια, μια υποθήκη, μια δουλειά, η οποία είναι επιδοτούμενη, και πόσα άλλα- θα μπορούσαν απλώς να κουνήσουν το δαχτυλάκι και να πάρουν μαζί τους την πλειοψηφία τουλάχιστον του ευρωπαϊκού λαού, αν όχι όλου του δυτικού κόσμου. Δεν συμφωνώ με τους λιγόψυχους και τους ηττημένους.
Μπορεί να γίνει, αλλά αυτό θα είχε ως απαραίτητη προϋπόθεση ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα ξεσκεπάσουν, πράγματι, την υποδούλωση όλων μας στο μεγάλο Κεφάλαιο. Που παράγει και αναπαράγει. Να δείξουν σε όλους, για παράδειγμα, το επιτόκιο που δανείζει η Γερμανία τις επιχειρήσεις της και αυτό με το οποίο δανείζεται ο ευρωπαϊκός Νότος. Να μας πείσουν ότι γνωρίζουν πως με την διεύρυνση των 27, οι μόνο ουσιαστικά που νίκησαν ήταν πάλι οι Γερμανοί. Το πεδίο της δικής τους αγοράς διπλασιάστηκε. Να αναδείξουν πως οι Βρετανοί, οι οποίοι κάθε τόσο μας κουνάνε επιδεικτικά το δαχτυλάκι, ξεσκίσανε μέχρι πριν από μερικά χρόνια λαούς, για να φτάσουν στο σήμερα. Και όχι πολύ παλιά – μην ξεχνάμε Μπλερ και Μπους στο Ιράκ. Ή, πιο παλιά, στη Γιουγκοσλαβία.
Να δώσουμε να καταλάβουν πως τα προϊόντα μας, για να φτάσουν στην Κεντρική Ευρώπη, χρειάζονται 5 μέρες στην καλύτερη περίπτωση και 3πλάσιο κόστος σε σχέση με τις χώρες που συνορεύουν στην καρδιά της ΕΕ. Να αναδείξουμε πως για χρόνια ήμασταν αυτοί που κρατήσαμε το προπύργιο ενός ακρογωνιαίου λίθου Ευρώπης στην αρχή της Ανατολίας. Με πολλαπλάσια εξοπλιστικά, με χάσιμο 2 χρόνων των αρρένων σε ανόητες ασκήσεις, για δήθεν ανάγκη προστασίας της χώρας. Να αναδείξουμε πως η Siemens, η αγαπημένη των Γερμανών, ήταν αυτή που μόλυνε πρώτη το πολιτικό σύστημα. Να κουνήσουμε το δάχτυλο ότι ακόμα και σήμερα ο Χριστοφοράκος είναι προστατευόμενος της γερμανικής κυβέρνησης.
Και περίμενα αυτό να το δω από τις πρώτες μέρες από τον νέο Πρωθυπουργό. Με στοιχεία και πλάνο εξωστρεφή. Ότι θα μιλάει στους λαούς της Ευρώπης όπως μιλούσε με μαεστρία στο δικό μας λαό. Με δυνατή φωνή που δεν θα αυτοπεριορίζεται στους δημοσίους υπαλλήλους και στους δημοσιογράφους της ΕΡΤ. Να απευθύνεται και σε αυτούς. Αλλά όχι μόνο. Μου αρέσει που γεννήθηκα στην Ελλάδα. Και μέσα στην τρέλα της, αυτή η χώρα κατάφερε να φτάσει ουσιαστικά αλώβητη στο σήμερα. Όπου ακόμα η ιδιωτική πρωτοβουλία του μικρομεσαίου χώρου είναι ζωντανή και όχι υποδουλωμένη στον γαιοκτήμονα/λόρδο και την τράπεζα. Πολύ λίγες οι οικογένειες/τζάκια σε τούτη τη χώρα. Που όμως κι αυτές δεν απέχουν στην ουσία τους από όλους εμάς. Ίσως μερικές Moet και μερικούς δίσκους στα μπουζούκια. Αλλά ποιος ασχολείται πια με αυτά -το καλό της κρίσης βλέπετε.
Ωστόσο, σήμερα βρισκόμαστε σ’ ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Μάλλον περάσαμε το σταυροδρόμι. Έχουμε την τύχη, όμως, να μην έχουμε απομακρυνθεί πάρα πολύ ώστε με προσεκτική οπισθογωνία, να μπορούμε να μπούμε ξανά στη σωστή πορεία. Που σωστή πορεία δεν σημαίνει, προφανώς, Παπανδρέου, Σαμαρά και τα συναφή. Κι αυτοί γρανάζια μιας ανώμαλης πορείας της χώρας των τελευταίων 30 χρόνων ήταν.
Σωστή πορεία σημαίνει να επαναπροσδιορίσουμε πραγματικά την ελληνική Oικονομία, το ρόλο της, το πλάνο ανάπτυξή της. Να περιμένουμε από έναν 40άρη πρωθυπουργό να μη διορίζει τον ξάδερφό του, όσο άξιος κι αν είναι, γιατί έτσι πρέπει. Να κάνουμε θυσίες. Προσωπικές και οικογενειακές. Κάποιοι τις κάνουν ήδη στην ξενιτιά. Να τις κάνουμε εδώ. Θυσίες, όμως, που θα μας πείσουν ότι τις κάνουμε για τελευταία φορά. Χωρίς ημέτερους. Χωρίς δεσμεύσεις. Να συμφωνήσουμε ότι το να είσαι άριστος είναι ζηλευτό. Και να γίνει στόχος μας.
Ότι η μόρφωση δεν πηγαίνει μαζί με τον πλούτο. Και η αξία, επίσης. Να θέσουμε τους στόχους μας, ώστε να παράξουμε. Δεν είναι κακό να ζεις στο χωριό. Είναι τύχη να ασχολείσαι με τη φύση. Να συμφωνήσουμε να συνεργαστούμε. Να επαναπροσδιοριστούμε ως οικονομικά όντα αυτής της χώρας και να καταλάβουμε πως με πολύ προσπάθεια, αλλά με πλάνο, θα τα καταφέρουμε. Έχουμε την τύχη να ζούμε -όχι στην ομορφότερη- αλλά σίγουρα σε μια πολύ ευνοημένη χώρα από γεωγραφικής απόψεως.
Ο συνδυασμός της μικρής, αλλά ποιοτικής αγροτικής ανάπτυξης, του ποιοτικού τουρισμού, της καινοτομίας και των υπηρεσιών που μπορεί κάποιος να έχει τόσο κοντά στην Ευρώπη, τόσο κοντά στην Ασία, πρέπει να γίνει το motto μας. Τότε η ελπίδα θα έχει έρθει. Αλλιώς για πολύ καιρό ακόμα θα έρχεται…
*Ο Νίκος Νυφούδης είναι οικονομολόγος και δημιουργός του The Life Goddess στο Λονδίνο.
Ασχολείται ενεργά με την πολιτική και με το Ποτάμι.