Τέτοια μέρα άθελα ανασύρονται μνήμες για τα πεντακόσια πε-νήντα
τρία χρόνια από την άλωση της Πόλης το 1453 από τους
Μωαμεθανούς…
Γιατί τότε, κατά τους ιστορικούς, συντάχθηκε η
ληξιαρχική πράξη θανάτου της μεγάλης Βυζαντινής αυτοκρατο-ρίας.
Και όμως κατά παράδοξο τρόπο η Ιστορία παραβλέπει ή σκόπιμα
αποκρύπτει την άλωση της πόλης την αποφράδα εκείνη ημέρα του
Απριλίου του 1204 όταν τα στίφη των Ευρωπαίων Φράγκων και
Ενετών, που η ιστορία τους θέλει Σταυροφόρους, καθοδηγούμενα από
τον Πάπα Ιννοκέντιο τον ΙΙΙ ….έχασαν το δρόμο προς τους Αγίους
τόπους όπου ήταν ο προορισμός τους και εισέβαλαν στην πόλη για να
σφάξουν, να ατιμάσουν και να βεβηλώσουν τα ιερά και όσια. Ωμότητες
οι οποίες ωχριούν μπροστά σε όσα διέπραξαν οι Τούρκοι το 1453.
«Η λεηλασία της πόλης δεν έχει προηγούμενο στην Ιστορία»
γράφει ο Ιστορικός Νικήτας Χωνιάτης. «Επί εννέα αιώνες η μεγάλη
πόλη υπήρξε η πρωτεύουσα του Χριστιανισμού. Είχε γεμίσει με έργα
τέχνης που είχαν επιζήσει από την αρχαία Ελλάδα και με
αριστουργήματα των δικών της υπέροχων καλλιτεχνών. Οι Ενετοί
ήξεραν την αξία τους. Όπου μπόρεσαν άρπαξαν θησαυρούς και τους
μετάφεραν για να στολίσουν τις πλατείες, τις Εκκλησίες και τα παλάτια
τους. Οι Γάλλοι και οι Φλαμανδοί είχαν κυριευθεί από μανία
καταστροφής. Ξεχύθηκαν ως ωρυόμενος όχλος στους δρόμους και τα
σπίτια αρπάζοντας οτιδήποτε γυάλιζε και κατασ-τρέφοντας ότι δεν
μπορούσαν να κουβαλήσουν. Σταματούσαν μόνο για να σκοτώσουν ή
να βιάσουν ή για να ανοίξουν τα κελάρια για να πιουν. Δεν σεβάστηκαν
ούτε τα Μοναστήρια, ούτε τις Εκκλησίες, ούτε τις βιβλιοθήκες. Στην ίδια
την Αγία Σοφία με-θυσμένοι στρατιώτες κατέστρεφαν τα πάντα ενώ
πατούσαν ασε-βέστατα άγιες εικόνες και ιερά βιβλία. Πληγωμένες
γυναίκες και παιδιά κείτονταν ετοιμοθάνατες στους δρόμους. Μέσα σε
τρεις ημέρες η ωραία πόλης είχε γίνει ερείπιο. Ακόμη και οι Σαρακηνοί
θα είχαν δείξει περισσότερο οίκτο.»
Γεμάτες έφευγαν οι Βενετσιάνικες Γαλέρες που μετέφεραν στη
Βενετία και από κει σε άλλους «Χριστιανικούς» τόπους τα λάφυρα της
Δ΄ σταυροφορίας. Το σχέδιο για τη διάλυση και διανομή της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας εκτελέστηκε κατά γράμμα. Έμειναν μό-νο η εκλογή του
δικού τους αυτοκράτορα και η διανομή της αυτοκρατορίας. Στις 16
Μαΐου του 1204 στην Αγία Σοφία εστέφθη αυτοκράτορας κοινής
αποδοχής ο Βαλδουίνος ΙΧ Κόμητας της Φλάνδρας.
Η Πόλη δεν θα ήταν όμως όλη δικιά του. Οι Ενετοί πήραν τα τρία
όγδοα που περιελάμβανε την Αγία Σοφία όπου και εγκα-τέστησαν
Ενετό πατριάρχη τον Θωμά Μοροζίνη. Επιπλέον απαί-τησαν και πήραν
όλα εκείνα τα τμήματα της επικράτειας που τους διευκόλυναν να
ελέγχουν το εμπόριο. Οι Φράγκοι πήραν και τη Μακεδονία και την
Θεσσαλονίκη αφού πούλησαν στους Ενετούς την Κρήτη. Η νέα
αυτοκρατορία με όσα εδάφη της απέμειναν ονομάστηκε ΡΩΜΑΝΙΑ και
έζησε υπό Φραγκική και Ενετική κατο-χή.
Το έτος 1204 λοιπόν έγινε η άλωση της πόλης, η μεγάλη ιστορική
ληστεία και η διανομή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, όση τουλάχιστον
είχε απομείνει και όπως την είχαν καταντήσει οι αυτοκράτορες που
διαδέχθηκαν το 1025 τον Βασίλειο τον Β΄. Είναι αλήθεια δυστυχώς ότι
τα 178 χρόνια μέχρι την άλωση της πόλης από τους Φράγκους
ακολούθησε γενική διάλυση. Οι αυτοκράτο-ρες απομακρύνθηκαν
προοδευτικά από τις παραδόσεις και τις πρακτικές χιλιάδων ετών και
έπαυσαν να ηγούνται του στρατού σε καιρό πολέμου.
Όλη η κεντρική εξουσία είχε περιέλθει στα χέρια μιας ομάδας
διεφθαρμένων υπαλλήλων οι οποίοι λειτουργούσαν ανεξέλεγκτα. Η
εξουσία στα χέρια των ανθρώπων αυτών έδωσε τη δύναμη να
ξεδιπλώσουν με μανία το μίσος τους ενάντια σε κάθε τι στρα-τιωτικό
μειώνοντας αισθητά τη δύναμη των ενόπλων δυνάμεων. Για να
συγκεντρώσουν χρήματα φορολογούσαν ανεξέλεγκτα ό-λους. Οι νέοι
αγανακτισμένοι εξαγόραζαν τη θητεία τους ή κατά-φευγαν στα
μοναστήρια ή χρησιμοποιούσαν άλλους τρόπους προκειμένου να
αποφύγουν τη θητεία και να μην υπηρετήσουν. Αποτέλεσμα όλων
αυτών ήταν η αποδιοργάνωση του στρατού και η σταδιακή κατάρρευση
του αμυντικού συστήματος χάρις στο οποίον η αυτοκρατορία επέζησε
επτά και πλέον αιώνες.
Η κατάσταση αυτή έφερε στο προσκήνιο τους ξένους μισθο-
φόρους οι οποίοι δημιούργησαν πλείστα προβλήματα συνοχής και
ασφάλειας, Τη γενική αυτή διάλυση ακολούθησαν οι εσωτε-ρικές
έριδες, οι συνωμοσίες και οι ανατροπές που έδωσαν την ευκαιρία της
υπονόμευσης από τους δυτικούς μας ομόθρησ-κους κατακτητές. Η
αυτοκρατορία είχε χάσει τη μισή Βαλκανική, οι Τούρκοι αποσπούσαν
συνεχώς εδάφη και είχαν αποκόψει το Βυζάντιο από τη νότια ακτή και
τη Συρία και όλο και περισσότερα προνόμια είχαν πουληθεί στους
Ιταλούς για τα χρήματα που η αυτοκρατορία κατασπαταλούσε
Η ανάκτηση και πάλι της Κωνσταντινούπολης από τους Βυ-
ζαντινούς μετά από μισό αιώνα και η κατάρρευση της Λατινικής
αυτοκρατορίας δεν επανέφερε την οικουμενική αυτοκρατορία που ήταν
πριν από την άλωση από τους Φράγκους. Ήταν ένα κράτος ανάμεσα
σε άλλα εχθρικά κράτη και με πολλά και ανεπίλυτα προβλήματα
άμυνας. Η άλωση από τους Τούρκους ήρθε φυσιο-λογικά παρά την
προσπάθεια των Κομνηνών και των Παλαιο-λόγων.
Οι Πάπες του Μεσαίωνα, οι ομόθρησκοι σατανάδες με τα άμφια
είχαν εκτελέσει στο ακέραιο την αποστολή τους δίνοντας διέξοδο στο
μίσος τους για την Ορθοδοξία. Αλλά και μετά τη πτώση ο δυτικός ιός
επιζεί και επί των ημερών μας που καταγ-ράφει μόνο την Τουρκική
κατάκτηση των τετρακοσίων χρόνων και αποκρύπτει τα 250 χρόνια της
φραγκοκρατίας. Της αυτοκρα-τορίας των τυχοδιωκτών ομοθρήσκων
μας που γι αυτούς εμείς είμαστε αλλόθρησκοι γιατί πιστεύουμε ότι το
Άγιο πνεύμα εκπο-ρεύεται και από τον Υιό. Γι αυτό ποτέ δεν θα πρέπει
να ξεχνούμε ότι θα πρέπει να είμαστε το λιγότερο επιφυλακτικοί
απέναντι στους απογόνους των ομόθρησκών μας με τους οποίους
σήμε-ρα αποτελούμε την ενιαία Ευρώπη.
Δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπό-τητας
από την ενέργεια αυτή των κατακτητών. Όχι μόνο προκά-λεσε την
καταστροφή και τον διασκορπισμό των θησαυρών του αρχαίου κόσμου
που το Βυζάντιο είχε με ευλάβεια αποθηκεύσει και τον θανάσιμο
τραυματισμό ενός πολιτισμού που ήταν μεγά-λος, αλλά υπήρξε και μια
πράξη πολιτικής ανοησίας. Το Βυζάντιο υπήρξε πάντα ο φρουρός της
Ευρώπης εναντίον της άπιστης ανατολής και του βάρβαρου τότε
βορρά. Τους αντιστάθηκε, τους δάμασε και τους εξημέρωσε με τον
πολιτισμό του.
Την ιστορία μας θα πρέπει να την μαθαίνουμε και ας είναι θλι-βερή,
για να διδασκόμαστε από τα λάθη μας και να μην τα επαναλαμβάνουμε.
Δυστυχώς δεν τη διαβάζουμε ή τη διαβάζουμε επιλεκτικά γι αυτό
επαναλαμβάνουμε τα ίδια τραγικά λάθη πάντα.
Αθανάσιος Βογιατζόγλου.