Βιοκλιματικά κτήρια

Η προσέγγιση της κατασκευής κτηρίων στη χώρα μας της δεκαετίας 50-60-70-80 έως και 90 ήταν οι κατασκευές με το λιγότερο κόστος κατασκευής χωρίς να λαμβάνοται υπ’όψη η κατανάλωση ενέργειας για….
θέρμανση και ψύξη.

Η λογική αυτή ανετράπη βίαια στη δεκαετία του 70 με την ενεργειακή κρίση και την αύξηση του πετρελαίου. Αυτή την περίοδο άρχισε η έρευνα και η προσπάθεια για νέες τεχνολογίες ενεργειακού χαμηλού κόστους στη λειτουργία .

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα κτήρια αποτελούν επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίων που έχει υψηλό αρχικό κόστος και μεγάλη διάρκεια ζωής. Είμαστε λοιπόν υποχρεωμένοι να πληρώνουμε κάθε αμέλεια, παράλειψη ή αστοχία στο σχεδιασμό και στην κατασκευή επί ολόκληρες δεκαετίες.

Στην δεκαετία του 70 άρχισε η αξιοποίηση του φυσικού αερίου στην δεκαετία του 80 το ενδιαφέρον εστιάζεται στη μείωση των ρύπων στη δεκαετία του 90 το θέμα ποιότητας του αέρα και εσωτερικού περιβάλλοντος.Στην δεκαετία του 2000 τίθεται το ζήτημα των ενεργειακών συστημάτων στα κτήρια από την πλευρά της αειφορίας του αστικού περιβάλλοντος.
Στη δεκαετία 2010-2020 τίθεται το θέμα ελαχιστοποίησης έως μηδενισμού της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του κτηρίου σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Σήμερα υπάρχει η τεχνολογία, προϊόν συστηματικής δουλειάς των τελευταίων δεκαετιών και στη θεωρία και στην πράξη. Υπάρχουν τα δομικά υλικά, το ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα εξαιρετικά προηγμένης τεχνολογίας που επιτρέπουν τη σχεδίαση και την κατασκευή και των πιο φιλόδοξων σχεδιαστικών στόχων.

Οι οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις καθορίζουν και τις παραμέτρους σχεδίασης και κατασκευής των κτηρίων. Όσα θεωρούνται παραδοσιακά δεδομένα αναθεωρούν και τις συνήθειες μιας τυπικής οικογένειας, καθώς και οι μεταβολές στις εργασιακές συνθήκες καθώς και σ’ αυτό που θεωρείται «ποιότητα ζωής».

Το να διατίθεται πλέον πάνω από το 10% των ετήσιων εισοδημάτων μίας μέσης οικογένειας για θέρμανση και δροσισμό είναι πολύ βαρύ φορτίο.Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός κτηρίων είναι απολύτως αναγκαίος σε ότι αφορά νέες κατασκευές.
Επίσης η ανακαίνιση – ενεργειακή προστασία των ήδη υπαρχόντων είναι επιβεβλημένη.

Ποια είναι τα στοιχεία που συνιστούν ένα βιοενεργειακό κτήριο:

Α. ΣΥΣΤΗΜΑ ΖΕΣΤΟΥ ΝΕΡΟΥ : χρήση ηλιακού συστήματος που δίνει ζεστό νερό για χρήση

Β. Ζεστά νερά από ηλιακό σύστημα για υποβοήθηση κεντρικών θερμάνσεων.

Γ. ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: μονωτικά υλικά που έχουν πολύ μικρό συντελεστή απωλειών είτε αφορά τοίχους ,οροφές, δάπεδα , μπετά, πόρτες, παράθυρα, υαλοπίνακες,θερμογέφυρες. Διπλά ή τριπλά τζάμια με επιστρώσεις που λειτουργούν επιλεκτικά ωςπρος την ηλιακή ακτινοβολία.

Δ. ΦΥΣΙΚΟΣ Ή ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΡΟΣΙΣΜΟΣ έχει να κάνει με τις μονώσεις καθώς και με την ύπαρξη υγρών στοιχείων νερού (συντριβάνια ,λίμνες κ.τ.λ.). Στην αρχαία Περσία πύργοι οδηγούσαν τον αέρα μέσα από πορώδη πιθάρια που έσταζαν συνεχώς νερό τονέψυχαν και τον κατηύθυναν στο εσωτερικό του κτηρίου.

Ε. ΣΚΙΑΣΗ (με τέντες ή άλλα στέγαστρα ή βλάστηση).
Η φύτευση δέντρων εμποδίζει τη διείσδυση ηλιακής ακτινοβολίας έως 40-80%.Η φύτευση κοντά στο κτήριο σχετίζεται με τη σκίαση αλλά και με τη διευθέτηση της ροής του ανέμου όταν είναι σε σωστή διάταξη γύρω από το κτήριο. Μπορούν λοιπόν να κατευθύνουν δροσερό αέρα στο κτήριο ή να απομακρύνουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα (λειτουργούν σαν χωνί που κατευθύνει τον άνεμο).

ΣΤ. ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ:
ανοιχτά χρώματα καθώς και φυτεμένοι τοίχοι με αναρριχητικά προτείνονται κυρίως για δυτικές όψεις .Για τα χρώματα αποτελεσματικές είναι οι ανακλαστικές επιφάνειες παράδειγμα στις Κυκλάδες είναι γνωστές οι λευκές οροφές.Πράσινες στέγες- δώματα συμβάλουν στη βελτίωση του μικροκλίματος επειδή απορροφούν μεγάλες ποσότητες ηλιακής ακτινοβολίας, παρέχουν οξυγόνο και φιλτράρουν τη σκόνη.Αερισμός από ανοίγματα όταν είναι διαμπερή ανάμεσα σε δύο ανοίγματα τοποθετημένα αυτά διαμετρικά αντίθετα και σε διαφορετική υψομετρική στάθμη.Διαμόρφωση των κτιρίων με φεγγίτες ή ανοίγματα οροφής και ανοίγματα στο κάτω μέρος της πρόσοψης διευκολύνει την κίνηση του αέρα λόγω διαφοράς θερμοκρασίας. Στο χωριό μου στο Μιχαλίτσι Βορείων Τζουμέρκων Ιωαννινων (χωριό μαστόρων πέτρας) παρατήρησα ότι το 95% τουλάχιστον των παλιών κατοικιών είναι προσανατολισμένα στο Νότο.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη διάρκεια του χειμώνα ο ήλιος να βλέπει την πρόσοψη που έχει τα περισσότερα ανοίγματα (πορτοπαράθυρα) καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και να υπάρχει θερμαντικό κέρδος για το σπίτι. (τα λιγότερα ανοίγματα υπάρχουν στη βόρεια πλευρά των σπιτιών).Στα σύγχρονα κτήρια για τη θέρμανση και το δροσισμό η γεωθερμία είναι πολύ καλή λύση εφ’ όσον έχουμε λάβει υπ’ όψη τα στοιχεία που προανέφερα.

Ο έλεγχος τωνσυνθηκών θέρμανσης και ψύξης και η παραπέρα βελτίώση βασίζεται στη τοποθέτηση των συστημάτων ελέγχου.Γι΄ αυτό το σκοπό το 2007 εγκρίθηκε ο κανονισμός, με τη μορφή του προτύπου ΕΝ 15232:2007 για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτηρίων και την επίδραση των συστημάτων ελέγχου.

Σ΄ αυτόν αντί του παλαιοτέρου «σύστημα διαχειρίσεις κτηρίων» (building management systems- BMS) καθιερώνεται ο όρος «σύστημα αυτοματισμού και ελέγχου κτιρίου» (building automation and controls systems- BACS) που αποδίδει καλύτερα .

Ένα τέτοιο σύστημα (προγραμματισμού ενεργειακών λειτουργιών κτηρίου μέσω H-Y) μπορεί να εξοικονομήσει έως 30% στην κατανάλωση ενέργειας.

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Τ.Ε.-Ε.Δ.Ε.
ΑΠΕ:Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας