Συχνά μου θέτουν το ερώτημα κατά πόσο η έξοδος από το Ευρώ είναι η απάντηση στην κρίση.
Πολλοί έντιμοι συμπολίτες πιστεύουν ότι η έξοδος από το Ευρώ είναι η λύση των προβλημάτων μας…
Σε κάθε περίπτωση αγνοεί τη διεθνή πείρα του καπιταλισμού. Όπως το γεγονός ότι υπάρχουν εκατοντάδες χώρες που διαθέτουν το δικό τους νόμισμα και βρέθηκαν συχνά σε κρίση, ή βρίσκονται σε κρίση και σήμερα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατοχή εθνικού νομίσματος αυξάνει τα περιθώρια άσκησης εθνικής οικονομικής πολιτικής. Μόνο που αυτά τα περιθώρια στον σημερινό κόσμο δεν είναι απεριόριστα. Ακόμα και χώρες όπως είναι η Κίνα ή η Βραζιλία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ιαπωνία που ανήκουν στις δέκα πλουσιότερες του κόσμου, γνωρίζουν σήμερα πόσο πεπερασμένες είναι οι δυνατότητες να ασκήσουν ανεξάρτητη νομισματική πολιτική, εξαιτίας της μεγάλης αλληλεξάρτησης στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης.
Γνωρίζουν, επίσης, ότι η όποια νομισματική τους αυτονομία δεν είναι αποτέλεσμα της κατοχής του ενός ή άλλου νομίσματος, αλλά του γεγονότος ότι διαθέτουν σχετικά ισχυρή οικονομία. Μόνο οι ΗΠΑ έχουν περισσότερη νομισματική αυτονομία διότι διαθέτουν μαζί με το δολάριο και «αεροπλανοφόρα».Η νομισματική αυτονομία και δύναμη, συνδέεται με την ισχύ ενός κράτους, αλλά και με την πολιτική που αυτό ακολουθεί. Ευρώ έχει η Γερμανία, ευρώ έχει και η Ελλάδα. Άλλες οι επιπτώσεις στην πρώτη, άλλη στη δεύτερη. Η Αιτία; Η πολιτική και οικονομική ισχύς που διαθέτει η πρώτη, η αδυναμία και ο νεοραγιαδισμός που χαρακτηρίζουν τη δεύτερη.
Συνολικά, τα νομίσματα έχουν σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή μιας χώρας, αλλά δεν είναι αυτά που την καθορίζουν. Αντίθετα, αυτά ορίζονται και αξιοποιούνται ως εργαλείο από εκείνους που μπορούν να τα ορίζουν, να καθορίζουν την οικονομική και πολιτική εξουσία. Η αντιστροφή αυτής της σχέσης είναι λάθος. Και αυτό διότι η έξοδος, επί παραδείγματι, από το Ευρώ με τις σημερινές κυρίαρχες ομάδες στην εξουσία απλά θα διασφαλίσει τη συνέχεια της ίδιας πολιτικής.
Όποιος θεωρεί ότι της πολιτικής λύσης προηγείται εκείνη του νομίσματος, έχει αντιστρέψει τη σειρά των πραγμάτων. Έχει βάλει το κάρο ως φρένο κοινωνικών εξελίξεων εμπόδιο μπροστά από το άλογο, τα κινήματα.Είναι γνωστό ότι η συντηρητικοί και ακροδεξιοί σε Σουηδία και Μεγάλη Βρετανία δεν θέλουν να ακούσουν για το Ευρώ. Αυτό δεν σημαίνει ότι κορώνα και στερλίνα, τα επιτόκια και οι συναλλαγματικές επιλογές τους είναι σε πλήρη ελευθερία. Πολύ λιγότερο ότι το Λονδίνο, επί παραδείγματι, μπορεί να λύσει τα μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματά του με νομισματικά μάγια.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι την τελευταία δεκαετία το Ηνωμένο Βασίλειο συνδύασε την μεγαλύτερη υποτίμηση νομίσματος ανάμεσα στα κράτη μέλη των G20 (σχεδόν 50%) με την μεγαλύτερη πτώση ανταγωνιστικότητας και εξαγωγών από όλες. Ασφαλώς το νόμισμα βοηθά την μία ή άλλη πολιτική, αλλά εκείνο που προέχει είναι ποιος καθορίζει την μία ή άλλη πολιτική, προς όφελος τίνος προωθείται αυτή.Η διαφορά ανάμεσα σε μια προοδευτική και σε μια νεοφιλελεύθερη αντίληψη, είναι ότι η πρώτη θεωρεί ότι τα προβλήματα είναι πολιτικά-κοινωνικά. Ότι η πολιτική, το ποιόν αυτή εξυπηρετεί, καθορίζει και το πώς θα χειριστεί κανείς την οικονομική πολιτική και σε συνέχεια τη νομισματική.
Αντίθετα οι νεοφιλελεύθεροι πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται στην ουσία οικονομική πολιτική και πολιτική κοινωνική παρέμβαση. Ότι όλα θα τα λύσει το νόμισμα. Πολλοί από αυτούς που θεοποιούν την έξοδο από το ευρώ, στην ουσία είναι θύματα του νεοφιλελεύθερου τρόπου σκέψης: το νόμισμα είναι το παν, η πολιτική εξουσία έπεται.Με τέτοιες περί νομίσματος απολυτότητες, απαλλάσσουν ουσιαστικά τις κυβερνήσεις των μνημονίων και όσους τις στηρίζουν, αφού αποδέχονται τα μνημονιακά διλήμματα: ή φεύγεις από το ευρώ, ή υποτάσσεσαι στα μνημόνια.
Στην πραγματικότητα και η μία άποψη και η άλλη αγνοεί, ή θέλει να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει, ότι η κυβέρνηση παραδόθηκε αμαχητί μέσα στους θεσμούς και τα όργανα της ΕΕ, χωρίς να κάνει χρήση των όπλων που διαθέτει η χώρα. Δηλαδή, τα βέτο, τα δικαστήρια, τις συμμαχίες και τις κινητοποιήσεις.
Πρώτα παλεύει κανείς με όλα του τα όπλα και μετά εγκαταλείπει το πεδίο της μάχης, ακολουθεί νέα σχέδια. Αυτό είναι το αλφαβητάρι της πολιτικής.