13 Δεκεμβρίου 1967.Επιλεκτικη λησμονια και αποσιωπησι
Στις 11:00 θα διακόπτοντο οι τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ Αθηνών και Β. Ελλάδος.
Στις 11:30 θα έφθανε το βασιλικό αεροπλάνο στην Καβάλα και θα παρεδίδετο το βασιλικό διάγγελμα.
Στις 12:00 θα απεκόπτοντο οι δίοδοι μεταξύ Βορείου και Νοτίου Ελλάδος με την αποστολή τμημάτων στρατού από την Λάρισα και τις Θερμοπύλες Ενώ μηχανοκίνητες μονάδες θα κατελάμβαναν την Θεσσαλονίκη..
Συμφώνως προς τις εκτιμήσεις των συμβούλων του Βασιλέα και των στρατιωτικών, που είχαν εκπονήσει το στρατηγικό σχέδιο ήσαν βέβαιοι ότι θα αρκούσε το διάγγελμα του Κωνσταντίνου για την απομόνωσι, σύγχυσι προσχώρησι των στρατιωτικών μονάδων και ανατροπή της επαναστατικής κυβερνήσεως..
Όμως ο ρομαντισμός, η ευπιστία, η απερισκεψία, η επιπολαιότητα δεν υπήρξαν ποτέ με την πλευρά των νικητών..
Το μεσημέρι της ιδίας ημέρας στο δελτίο ειδήσεων στις13:14 ωρα Ελλάδος ο Ελληνικός λαός επληροφορείτο την εκδήλωσι ανταρσίας με επικεφαλής τον βασιλέα. Ενώ στο νυκτερινό στις 21:00 ότι το «κίνημα κατέρρευσε» και ότι «ο βασιλεύς ετράπη εις φυγήν από χωρίου εις χωρίον…»
Τρείς μήνες πριν, στις 11 Σεπτεμβρίου 1967 ο Κωνσταντίνος με πρόφασι την συμμετοχή του σε αγώνες ιστιοπλοίας στον Καναδά ( λίμνη Οντάριο) βρίσκει την ευκαιρία να επισκεφθή τις ΗΠΑ και να βολιδοσκοπήσει τον Πρόεδρο Johnson.
Συναντάται με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Johnson στο οβάλ γραφείο στην Ουάσιγκτον.. O Johnson ζητά πληροφορίες για την κατάστασι στην Ελλάδα και ρωτά ευθέως : «Τι γίνεται με τον Ανδρέα Παπανδρέου? Είναι η πρώτη του ερώτησι. «Μετά από το Βιετνάμ οι περισσότερες επιστολές είναι για την απελευθέρωσι του Ανδρέα» Είπε .
Κατά την διάρκεια του γεύματος παρίστανται:
Ο αντιπρόεδρος H. Humphrey , ο υπουργός των εξωτερικών Dean Rusk, ο υπουργός αμύνης R.S.Mac Namara, και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Butler Talbot. Παρευρίσκεται και ο αυλάρχης του Βασιλέως Λεωνίδας Παπάγος.
Ο Κωνσταντίνος ζητά να επαναληφθή η διακοπείσα εξ αιτίας του στρατιωτικού καθεστώτος αμερικανική βοήθεια αλλά ο Johnson τον διακόπτει απότομα:
«You better get rid of the colonels” Καλλίτερα να απαλλαγείτε από τους συνταγματάρχες.
«Η στρατιωτική βοήθεια θα επαναληφθεί μόνον εφ όσον θα υπάρξουν σαφείς ενδείξεις ότι η Χούντα θα ψηφίσει νεο Σύνταγμα και θα προχωρήσει σε εκλογές.» Διευκρινίζει στον Κωνσταντίνο ο υπουργός των εξωτερικών Dean Rusk
Ο Κωνσταντίνος εκτίμησε καλώς ότι επιθυμία και ευχή των ΗΠΑ ήταν να επισπευσθή με κάθε δυνατό τρόπο η επιστροφή στην ομαλότητα.
Ίσως και αυτή η συζήτησι να βασάνιζε τις σκέψεις του Κωνσταντίνου όταν, λίγο πριν από τα 12:00 το μεσημέρι της Τέταρτης 13ης Δεκεμβρίου 1967 η βασιλική οικογένεια φθάνει στο ξενοδοχείο Αστήρ της Καβάλας.
Λίγες ώρες αργότερα το βασιλικό διάγγελμα έχει επανειλημμένως ακουσθή από τον τοπικό ραδιοσταθμό της Καβάλας τον τοπικό της Κομοτηνής ένα μικρό Ρ/σ στην Λάρισα και στον τοπικό της Ορεστιάδος..
Ήταν γραμμένο στην καθαρεύουσα και μεταξύ άλλων έλεγε τα εξής:
«Το εθνικό συμφέρον απαιτεί εκ μέρους μου την εκδήλωσιν πρωτοβουλίας δια να αποτρέψω τας καταστρεπτικάς συνεπείας εκ της παρατάσεως της παρούσης ανωμάλου καταστάσεως. Το αυτό εθνικό συμφέρον μου επιβάλλει να επιτρέψω την κατάλληλον προετοιμασία ίνα η χώρα επανέλθει εις την δημοκρατική νομιμότητα..
Την κατάστασιν της 21ης Απριλίου ηναγκάσθην να δεχθώ ως τετελεσμένο γεγονός δια να αποφύγω την άσκοπο αιματοχυσίαν…Δεν είμαι όμως πλέον διατεθειμένος να διακινδυνεύσω μονιμοποίησι της παρούσης καταστάσεως..Επιθυμώ να αποκαταστήσω την πειθαρχία στο στράτευμα διότι έχει σοβαρώς διασαλευθεί…Καθ’ όλην την διάρκεια της τελευταίας εικοσοπενταετίας η κομμουνιστική μειοψηφία δεν απέβλεπε παρά εις την ανατροπή του κοινωνικού και πολιτικού καθεστώτος δια μέσων βιαίων και υπούλων..»
Και κατέληγε:
« Σήμερον θέτω τέρμα εις την ανωμαλία και την βίαν.. Ζητώ από το σύνολο του Ελληνικού λαού να με βοηθήσει δια να επαναφέρω … την Ελευθερία και την Δημοκρατία…
Ακολουθείσθε με εις τον δρόμο της εθνικής αναγεννήσεως…
Κωνσταντινος Β’»
Ο ταξίαρχος Πατίλης υπουργός Βορείου Ελλάδος, βρίσκεται σ ένα δωμάτιο του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. Νοσηλεύεται εκεί από πάθησι των νεφρών. Την ιδία περίπου ώρα μαθαίνει την κίνησι του Βασιλέως. Στο άκουσμα της ειδήσεως αυτής τραβά τα σωληνάκια και τον καθετήρα και μεταβαίνει στην έδρα του Γ’ Σώματος .Άμεσος εκδίδει τις απαραίτητες διαταγές για τον έλεγχο των στρατιωτικών μονάδων…
Ακολουθεί η σύλληψις τουΤαξιάρχου Ἐρσελμαν διοικητού της 20ης Μεραρχίας Τεθωρακισμένων Κομοτηνής που καλέστη μοιραία για την εξέλιξι της βασιλικής πρωτοβουλίας και αργά το ίδιο βράδυ του Αντιστρατήγου Περίδη. Ο τελευταίος συλλαμβάνεται από τον ταγματάρχη Γκίλα έναν υπολοχαγό και τέσσερις οπλίτες. Η σκηνή περιγράφεται ως εξής ( ιδε εξαίρετο πόνημα Αλεξάνδρας Στεφανοπούλου με τίτλο «13 Δεκεμβρίου 1967»)
«Τι συμβαίνει ταγματάρχα? Δεν γνωρίζεις ότι έχουμε διαταγή του Βασιλέως?»
Για μερικά δευτερόλεπτα η εμφάνιση του αντιστρατήγου Διοικητού του Γ΄ Σώματος Στρατού προκαλεί αίσθησι. Όμως δεν μπορεί πλέον να εμπνεύσει υπακοή ..
«Τον βασιλιά τον έχετε παγιδεύσει». Απαντά ο Ταγματάρχης. «Ίσως και να τον έχετε αιχμαλωτίσει . Προδώσατε την Ελλάδα. Βρισκόμαστε εδώ και περιμένουμε διαταγές να περάσουμε τον Έβρο και αντί αυτού, εσείς μας διατάζετε να στρέψουμε τα όπλα ο ένας εναντίον του άλλου»
Αρκετές ώρες πριν, ο Παπαδόπουλος αρκετά ενημερωμένος πλέον, έχει συγκεντρώσει όλο το νέο υπουργικό συμβούλιο και τον αντιβασιλέα στο Πεντάγωνο μέχρι ότου η κατάστασις ξεκαθαρίσει…
Στις 2:00 τα μεσάνυχτα ο Κωνσταντίνος ενημερώνεται για την ορκωμοσία του Ζωιτάκη ως αντιβασιλέως και του Παπαδοπούλου ως Πρωθυπουργού . Το κίνημα έχει αποτύχει παταγωδώς.
Επίλογος..
Στις 5:15 το πρωί της Πέμπτης 14ης Δεκεμβρίου 1967 ο επισμηναγός Παύλος Ιωαννίδης κυβερνήτης του Βασιλικού αεροσκάφους Gulf Stream P-9 θα προσγειώσει το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο Ciampino, στη Ρώμη. Το αεροσκάφος είναι λευκό και κάτω από την καμπίνα του κυβερνήτη διακρίνεται το βασιλικό οικόσημο. Στην Ελληνική πρεσβεία ο πρέσβης Πούμπουρας θα υποδεχθή τον ηττημένο βασιλέα..
Είναι περασμένες 7:00. Ο ήλιος έχει ήδη ανατείλει. Όμως η βασιλεία του Κωνσταντίνου εχει δύσει…Η 13η Δεκεμβρίου του 1967 ήταν η τελευταία ημέρα που ο Κωνσταντίνος υπήρξε βασιλεύς των Ελλήνων, με πλήρεις τις εξουσίες του. Ήταν 27 ετών..
Μολονότι ο τρόπος, ο χρόνος, η «εφ όπλου λόγχη» εμπλοκή με την γειτονική Τουρκία, και το αποτέλεσμα καταδικάζουν το κίνημα του τέως Βασιλέως, δικαιούται την ιστορική αναφορά…που σκοπίμως και επιλεκτικώς με μικροπρέπεια και δείλια αποσιωπάται.
Όπως επίσης αποσιωπάται ο άδικος τερματισμός της σταδιοδρομίας τόσων ικανών αξιωματικών που ενεπλάκησαν στην δίνη των γεγονότων αυτών.
Το κυριότερο όμως είναι ότι αν, παρ όλα αυτά, το κίνημα ανατροπής του στρατιωτικού καθεστώτος είχε επικρατήσει, το πλέον πιθανό είναι ότι αντί του συμπαθούς Κου Παπούλια και των τόσων καλών συνταξιούχων Πρόεδρων μας θα είχαμε έναν Βασιλιά….Ίσως δε και τα ανάκτορα στο Τατόι να μην είχαν γίνει τόσο πολιτισμένα «δημοκρατικός» σταύλος.
Η κρίσις ανήκει στην Ιστορία..
Ιασων
( τις πληροφορίες και εκτενή αποσπάσματα από το σημαντικό πόνημα της Αλεξάνδρας Στεφανοπούλου με τίτλο «13 Δεκεμβρίου 1967» εκδόσεις Φερενίκη.)