Υπάρχει αριστερή «πατριωτική» οπτική που διαφοροποιείται από την εθνικιστική ιδεολογία;[1]
Του Δαμιανού Βασιλειάδη, εκπαιδευτικού, συγγραφέα
Για όποιον είναι εξοικειωμένος με τα μυστικά της γλώσσας δεν χρειάζεται πολύ προσπάθεια για να καταλάβει ότι η λέξη πατριωτική μπήκε σκοπίμως σε εισαγωγικά από τον αρθογράφο, γιατί ο ίδιος εκ προοιμίου αρνείται ότι υπάρχει η έννοια πατρίδα και πατριωτισμός…
Αυτό καταμαρτυρεί ο τίτλος και αυτό επιβεβαιώνεται από μια άλλη τοποθέτηση που κάνει ο Χρήστος Λιάσκος που λέει τα εξής: «Πραγματικά, δεν υπάρχει τρόπος να δούμε τα πράγματα από αριστερή οπτική γωνία, παρά μόνο με την προϋπόθεση πως μεροληπτούμε, πως προσανατολιζόμαστε δηλαδή με βάση το ταξικό κριτήριο. Τι σημαίνει όμως αυτό; Το κυριότερο είναι πως δεν κάνουμε πολιτική με όρους εθνικού ακροατηρίου, πως δεν υποκύπτουμε δηλαδή, στην ιδέα πως υπάρχουν υποθέσεις υπέρτερες αυτής του ταξικού αγώνα και της, μέσω αυτού, κοινωνικής απελευθέρωσης. Εκεί που ο αντίπαλος εμμένει στο αρραγές, το όμαιμο και το κοινό συμφέρον, εμείς βλέπουμε ασυμφιλίωτες αντιπαλότητες». Όλα αυτά σημαίνουν απλά ότι όποιος είναι υπερ της ταξικής πάλης πρέπει υποχρεωτικά να είναι εναντίον του έθνους.
Επειδή και οι απλές έννοιες χρειάζονται για ορισμένους αδαείς αποκρυπτογράφηση θα μεταφράσω αυτά που θέλει να τονίσει ο αρθρογράφος, ταυτίζοντας τα λεγόμενά του με αυτά που είχε πει ένας από τους κύριους εκφραστές της εθνομηδενιστικής ιδεολογίας ο Γιάννης Μηλιός, ο οποίος διεκδικεί μαζί με τους ομοϊδεάτες του την ιδεολογική ηγεμονία στον ΣΥΡΙΖΑ -ΕΚΜ και ό οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ είχε ισχυριστεί μαζί με κάποιους άλλους ομοϊδεάτες του ότι «Οι ‘εμμονές περί έθνους’ είναι εντελώς – μα εντελώς (και δίχως περιστροφές) – ασυμβίβαστες με την μαρξιστική και την εν γένει ταξική θεώρηση της ιστορίας…».[3]
Και μιας και μιλάμε για τον Γιάννη Μηλιό, θα τονίσω ότι τον θεωρώ μαζί με την ομάδα του περιοδικού «Θέσεις», τον κύριο εκφραστή της κυρίαρχης ιδεολογίας του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ.[4] Για το λόγο αυτό αφήνω τον Χρήστο Λιάσκο στους εθνομηδενιστικούς προβληματισμούς του και επανέρχομαι στην αντιπαράθεσή μου με απόψεις του Γιάννη Μηλιού, που καλό είναι να γίνουν συνείδηση στην κοινή γνώμη και κυρίως στα στελέχη και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ. Η σύγχυση και η παραπληροφόρηση ποτέ δεν κάνει καλό. Το ξεκαθάρισμα των εννοιών αποτελεί πρωταρχικό καθήκον για κάποιον που έχει απαιτήσεις επιστημονικής ακρίβειας. Τουλάχιστον ο Γιάννης Μηλιός, εκτός από το ολίσθημα που κάνει για λόγους ιδεοληψίας ή προπαγάνδας -όπως ισχυρίζομαι εγώ τουλάχιστον – να ταυτίζει κι αυτός αυθαίρετα τον πατριωτισμό με τον εθνικισμό για να τον διαβάλει, χωρίς πειστικά επιχειρήματα, είναι κατά άλλα ειλικρινής στις απόψεις του και δεν τις κρύβει.
Όμως θα πρέπει να τις δούμε και να τις αποκρυπτογραφήσουμε, γιατί για τον πολύ, μη εξοικειωμένο κόσμο σε τέτοιες έννοιες, τα πράγματα δεν είναι απλά και δημιουργούν, πέρα από προθέσεις, σύγχυση.
Σε προηγούμενη ανάλυσή μας για το ίδιο βασικά θέμα είχα διατυπώσει ορισμένες απόψεις του Μηλιού, που μπορεί κανείς να τις βρει στην προηγούμενή μου αντιπαράθεση.[5]
Τώρα θα παραθέσω μερικές απόψεις του Μηλιού που ταυτίζονται απόλυτα με τις απόψεις του κύριου εκπροσώπου της δεξιάς «εκσυγχρονιστικής» ιδεολογίας του Κώστα Σημίτη, που είναι ο πολύς Αντώνης Λιάκος, ο οποίος εκφράζεται για το έθνος με την ίδια απαξιωτική επιχειρηματολογία.
Πραγματικά είναι απορίας άξιο πώς η αστική ιδεολογία του Κώστα Σημίτη και του Γιώργου Παπανδρέου, με κύριο εκπρόσωπο τον ιστορικό Αντώνη Λιάκο και όλους τους αποδομητές ιστορικούς της εθνικής συνείδησης, που διόρισε κατά χιλιάδες ο Κώστας Σημίτης στα ελληνικά Πανεπιστήμια, για να συντελέσουν στην κατάλυση του έθνους – κράτους ταυτίζεται με την ιδεολογία των αριστερών διανοουμένων που διόρισε η αστική τάξη της Ελλάδας στους ιδεολογικούς της μηχανισμούς. Δεν το λέω εγώ αυτό.
Αν νομίζεται ότι αυτά που αποκαλύπτει ο Μπελαντής είναι ανήκουστα για τους αριστερούς διανοούμενους, τότε διαβάστε και την υπόλοιπη κατάθεσή του για να φρίξετε, αν είσαστε αριστεροί και όχι μεταλλαγμένοι:
Γι’ αυτό μιλάω πολλές φορές για «διανόηση της παρακμής» και «χρήσιμους ηλίθιους» στην υπηρεσία της πανούργας αστικής τάξης (οι περισσότεροι προέρχονται από την «αριστερά) και όσων την στηρίζουν.
Για όποιον δεν το έχει συνειδητοποιήσει: Κατάλυση εθνικών συνόρων σημαίνει κατάλυση της εθνικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός έθνους – κράτους. Τι είχε πει ο ανεκδιήγητος Κώστας Σημίτης σε μια τοποθέτησή του; Σας τη θυμίζω, γιατί πολλοί συνήθως έχουν κοντή μνήμη ή απωθούν δυσάρεστα πράγματα στο υποσυνείδητο, γιατί συνήθως έχουν λερωμένη τη φωλιά τους:
Ας θυμηθούμε ( δεν το γράφω. Απλώς ας θυμηθούμε) τι έλεγε και η Ψαρούδα – Μπενάκη για τα εθνικά σύνορα και την εθνική κυριαρχία κατά την ορκωμοσία του «σοσιαλιστή» υποψήφιου προέδρου Κάρολου Παπούλια το 2005 κατά την στιγμή της ορκωμοσίας του; Δεν νομίζω ότι χρειάζεται περισσότερα, για να ισχυριστώ ότι η «μαρξιστική» ιδεολογία που εκφράζει ο Γιάννης Μηλιός ταυτίζεται απόλυτα με την νεοφιλελεύθερη «εκσυγχρονιστική» ιδεολογία της αστικής τάξης, δηλαδή της ελληνικής καπιταλιστικής τάξης.
Η καπιταλιστική τάξη στην Ελλάδα ουδόλως ενδιαφέρεται ως πατριδοκάπηλη ή εθνοκάπηλη για το έθνος – κράτος. Αυτά ίσως γινόντουσαν κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια δηλαδή των αποικιοκρατικών πολέμων τότε. Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν. Τα καπιταλιστικά κράτη έχουν ιδρύσει την «διεθνή» του καπιταλισμού, την υπερεθνική τους σύμπραξη, που θέλει να καταλύσει στα πλαίσια της παγκοσμιοποιημένης Νέας Τάξης τα εθνικά σύνορα, για να εφαρμόσει την καταναλωτική κοινωνία παγκόσμια, με βάση τα προτάγματα και την στρατηγική του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.
Δεν πιστεύω να πιστεύει κανείς ότι τα αστικά κόμματα Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ θέλουν να διασώσουν το έθνος – κράτος. Θα ήταν παράλογο! Αλλά πρέπει να προσθέσω: Σ’ αυτήν την κοινωνία του παραλογισμού που ζούμε, όλα μπορεί να είναι «λογικά!».
Μετά απ’ όλα αυτά μπορεί κανείς εύκολα να κατανοήσει αυτό που λέει ο Μηλιός στο άρθρο του με τίτλο: «Έθνος: Ο λαός του αστικού κράτους» ότι το «ζήτημα δεν είναι, επομένως, να διαπιστώσει κανείς ότι το έθνος μπορεί να εκφράζει την αστική κυριαρχία, αλλά ότι το έθνος αποτελεί αναγκαία μορφή της καπιταλιστικής κυριαρχίας».[11] Γιατί της καπιταλιστικής κυριαρχίας και όχι της ανύπαρκτης σοσιαλιστικής κυριαρχίας;
Και ένα τελευταίο από το άρθρο, που υπονοεί πολλά: «Από την πρώτη στιγμή διαμόρφωσής του, το έθνος αποτελεί τον λαό μια αστικής πολιτικής εξουσίας, ενός καπιταλιστικού κράτους. Δεν είναι ο λαός που διαμορφώνει το κράτος του, αλλά η πολιτική – κρατική εξουσία, που σχηματίζει το λαό της».[12]
Είναι η γνωστή θεωρία των αποδομητών του έθνους κράτους ότι το έθνος το δημιουργεί το κράτος της αστικής τάξης και συνεπώς η κατάλυση του κράτους εξαφανίζει και το έθνος της αστικής τάξης.
Ένα μόνο θέλω να πω σαν συμπέρασμα όλων όσων ανέλυσα και όσων παρέλειψα και θα ήθελα να παραθέσω, αλλά δεν έχω χώρο.
Τόσο η αστική ιδεολογία όσο και η συγκεκριμένη μαρξιστική ερμηνεία του μαρξισμού αυτής της σχολής που εκπροσωπεί ο Μηλιός και οι ομοϊδεάτες του, ταυτίζονται απόλυτα και αδιαχώρητα!
Τα υπόλοιπα (όχι όλα) τα αφήνω στην κρίση σας! Και ο θεός ή ο Μαρξ ας βάλει το χέρι του! Γιατί για μερικούς μερικούς ο Μαρξ είναι θεός!
[1] Πρόκειται για ένα ερώτημα που έχει τεθεί από τον Χρήστο Λιάσκο της συντακτικής ομάδας της εφημερίδας Εποχή στο «Εντός Εποχής», της εφημ. «Εποχή», τεύχος 8, 8.7.2007 με τίτλο του άρθρου το επίμαχο θέμα: «Έθνος, πατρίδα, Αριστερά».
[2] Θα μπορούσε με την έννοια αυτή όσοι πιστεύουν και ομνύουν στον πατριωτισμό να θεωρηθούν βασικά Χρυσαυγήτες ή Κρυπτοχρυσαυγήτες, μιας και οι Χρυσαυγήτες δηλώνουν ξεκάθαρα ότι είναι εθνικιστές. Άρα: Πατριώτης = εθνικιστής= Χρυσαυγήτης και ας μην το συνειδητοποιείς! Το ΕΑΜ και η ΕΔΑ επίσης ως πατριωτικά κινήματα (μήπως το αμφιβάλλει κανείς) ήταν στην ουσία εθνικιστικά κινήματα και θα πρέπει να αναθεωρηθεί η άποψη γι’ αυτά.
[3] Βλ. Σίσσυ Βωβού, μέλος της ΑΚΟΑ, Νάσος Θεοδωρίδης και Γιάννης Μηλιός, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ -ΕΚΜ, Εφημερίδα «Εποχή» της ΑΚΟΑ, 23.12.2006.
[4] Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την προσωνυμία ΕΚΜ, δηλαδή Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο, και δεν έβαλε στον τίτλο του τον όρο «εθνικό», όπως είχε ζητήσει, αν δεν κάνω λάθος, ο Μίκης για να προσχωρήσει στο πολιτικό σχήμα του ΣΥΡΙΖΑ.
[5] Βλ. την ανάλυσή μου με τίτλο: «Γεωπολιτική πραγματικότητα και ιδεολογικά προτάγματα
Διάλογος και αντίλογος με τον Λουκά Αξελό», 7.6.2013. και την ανάλυση με τίτλο: «Γεωπολιτική πραγματικότητα και ιδεολογικά προτάγματα
Διάλογος και αντίλογος με τον Λουκά Αξελό», 20.6.2013
[6] Βλ Γιάννης Μηλιός, Ο μαρξισμός ως σύγκρουση τάσεων, εκδ. «Εναλλακτικές εκδόσεις», Αθήνα 1999, σ. 154.
[7] Βλ. Δημήτρης Μπελαντής, «Η στροφή των διανοουμένων: «Για την αδιάκριτη γοητεία του εκσυγχρονισμού στους αριστερούς διανοούμενους», περ. «Θέσεις», τευχ. 59, Απρίλιος – Ιούνιος 1997.
[8] Ό.π.
[9] Ό.π.
[10] Βλ. Κώστα Σημίτης, Εθνικιστικός Λαϊκισμός ή Εθνική Στρατηγική, εκδ. «Γνώση», Αθήνα, 1992, σ. 75.
[11] Βλ. Γιάννης Μηλιός, Έθνος: «Ο λαός του αστικού κράτους», στο Εντός Εποχής, τεύχ. 8, 8.7.2007, της εφημ. «Εποχή».
[12] Ό.π.
