Παίξτε ένα μουσικό όργανο, περπατήστε, φάτε φρούτα του δάσους, ανάψτε το γαλάζιο φως και διαλογιστείτε… Αυτά είναι λίγα από όσα μπορείτε να κάνετε για να κρατήσετε τον εγκέφαλό σας σε φόρμα!
Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου από την παιδική ηλικία μπορεί να ενισχύσει τη φαιά ουσία και τη δομή του εγκεφάλου βελτιώνοντας την επεξεργασία των πληροφοριών και άλλες γνωσιακές λειτουργίες
Εισπνοή, εκπνοή. Εισπνοή, εκπνοή. Μισανοίγω το ένα μάτι. Ολοι οι άλλοι τα έχουν κλειστά. Το ξανακλείνω. Εισπνοή, εκπνοή. Γύρω μου άνθρωποι κάθονται σταυροπόδι και διαλογίζονται. Για κάποιους η διαδικασία είναι πνευματική, για άλλους μια όαση ηρεμίας. Για μένα; Εγώ φτιάχνω έναν καλύτερο εγκέφαλο.
Πριν από λίγους μήνες θα είχα αγοράσει κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι εκγύμνασης του εγκεφάλου, δυστυχώς, όμως, όπως αποδεικνύεται, είναι μάλλον άχρηστα. Αν και οι επιδόσεις των παικτών βελτιώνονται σε αυτά καθαυτά τα παιχνίδια, αυτό δεν φαίνεται να επεκτείνεται στον πραγματικό κόσμο. Ετσι κι εγώ αναρωτήθηκα αν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο για να τονώσω τη φαιά ουσία μου.
Ο εγκέφαλός μας προσαρμόζεται διαρκώς στις πληροφορίες από τον κόσμο που μας περιβάλλει. Παρ΄ όλα αυτά, ορισμένες δραστηριότητες έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από άλλες. Τα τελευταία χρόνια οι ερευνητές διερευνούν πώς οι εξωτερικές επιρροές, από τη μουσική ως τον διαλογισμό, μπορούν να τον αλλάξουν ή να τον ενισχύσουν.
Η μουσική οξύνει το πνεύμα!
Μία από τις πλέον ελπιδοφόρες είναι η μουσική- και αυτό όχι μέσω της περίφημης αλλά αμφιλεγόμενης «επίδρασης Μότσαρτ», σύμφωνα με την οποία απλώς το να ακούει κάποιος κλασική μουσική υποτίθεται ότι βελτιώνει τις επιδόσεις του εγκεφάλου. Το να μάθει κανείς να παίζει ένα μουσικό όργανο επιφέρει δραματικές εγκεφαλικές αλλαγές οι οποίες όχι μόνο βελτιώνουν τις μουσικές δεξιότητες αλλά επεκτείνονται και σε άλλες γνωσιακές λειτουργίες όπως η γλώσσα, η μνήμη, η προσοχή, ο δείκτης νοημοσύνης, ακόμη και η ταύτιση. Μήπως να ξεσκονίσω την τρομπέτα μου και να αρχίσω την εξάσκηση;
Η μουσική εκπαίδευση, ιδιαίτερα σε νεαρή ηλικία, φαίνεται ότι αλλάζει σημαντικά τη δομή του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, ύστερα από 15 μήνες μαθημάτων πιάνου μικρά παιδιά παρουσίασαν περισσότερο ανεπτυγμένες ακουστικές και κινητικές περιοχές από ό,τι οι μη εκπαιδευμένοι συνομήλικοί τους. Οι συγκεκριμένες περιοχές εμφανίζονται πολύ δραστήριες όταν κάποιος παίζει ένα μουσικό όργανο.
Οι επαγγελματίες μουσικοί έχουν αυξημένο όγκο φαιάς ουσίας- η οποία διαβιβάζει τις πληροφορίες μέσα στον εγκέφαλο- σε περιοχές οι οποίες σχετίζονται με τον κινητικό έλεγχο και την ακουστική και οπτικο-χωρική επεξεργασία. Οι μουσικοί που άρχισαν να εκπαιδεύονται πριν από τα επτά έχουν επίσης παχύτερο μεσολόβιο- το σώμα νευρικών ινών που διοχετεύει πληροφορίες ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.
Αυτές οι δομικές μεταβολές έχει αποδειχθεί ότι αντιστοιχούν με την ανάπτυξη της μουσικής δεξιότητας. Μπορεί όμως η μουσική να υπερβεί τον τομέα της και να βελτιώσει άλλες πλευρές των γνωσιακών λειτουργιών;
Η πρώτη, διστακτική, απάντηση είναι ναι. Οι μουσικά εκπαιδευμένοι άνθρωποι έχουν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ ακουστικής μνήμης- της ικανότητας να θυμάται κανείς καταλόγους προφορικών λέξεων, για παράδειγμα – και ακουστικής προσοχής. Τα μουσικά εκπαιδευμένα παιδιά διαθέτουν μεγαλύτερο λεξιλόγιο και υψηλότερη αναγνωστική ικανότητα από τα μη εκπαιδευμένα. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η μουσική εκπαίδευση σε μικρή ηλικία αυξάνει τον δείκτη νοημοσύνης.
Η αξία της πλαστικότητας
Ο Πάτρικ Ράγκερτ του Πανεπιστημίου Μπόχουμ της Γερμανίας και οι συνάδελφοί του έχουν μια ιδέα σχετικά με το γιατί. Διαπίστωσαν ότι οι επαγγελματίες πιανίστες ήταν πολύ καλύτεροι από ό,τι οι μη μουσικοί σε ένα βασικό τεστ χωρικής οξύτητας- της ικανότητας να ξεχωρίζουν δύο σημεία που βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους. Πιο σημαντικό, βελτιώνονταν πιο γρήγορα με την εξάσκηση. Αυτό υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος των εκπαιδευμένων μουσικών είναι πιο πλαστικός, δηλώνει ο κ. Ράγκερτ, υπονοώντας ότι το να μάθετε να παίζετε ένα μουσικό όργανο μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά σας να αποκτήσετε άλλες δεξιότητες.
Αυτό ίσως να επεκτείνεται και στις γλώσσες. Οι εκπαιδευμένοι μουσικοί είναι καλύτεροι στο να ξεχωρίζουν τις μεταβολές του τόνου σε επινοημένες λέξεις παρόμοιες με αυτές των κινεζικών των Μανδαρίνων, μιας «τονικής» γλώσσας όπου τέτοιες μεταβολές μπορούν να αλλάξουν το νόημα μιας λέξης. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι είναι καλύτερα εφοδιασμένοι για την εκμάθηση νέων γλωσσών. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι η μουσική εκπαίδευση ενισχύει την ταύτιση επειδή βελτιώνει την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τις λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις στον λόγο. Μεγάλο μέρος των ερευνών αυτών έχει γίνει σε παιδιά ή επαγγελματίες μουσικούς οι οποίοι άρχισαν να εκπαιδεύονται σε πολύ νεαρή ηλικία. Είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος στο στάδιο της ανάπτυξης είναι πιο προσαρμοστικός από ό,τι στους ενηλίκους- για τη μουσική φαίνεται ότι υπάρχει μια ευαίσθητη περίοδος γύρω στην ηλικία των επτά ετών. … ….
http://gerasimos-politis.blogspot.gr/2012/07/neyroepisthmes-pws-akonisoume-myalo.html