Oπως ανακοίνωσε ο ΕΦΕΤ την περασμένη Παρασκευή (8.3.2013), κρέας αλόγου βρέθηκε σε τέσσερα ακόμη δείγματα ελληνικών προϊόντων. Πρόκειται για τα προϊόντα «Κεμπάπ τύπου Αρμένικο» με ημερομηνία λήξης 7/8/2013, «Σουτζουκάκι 80 γρ.» με ημερομηνία λήξης 24/1/2014, «Μπιφτέκι 130» με ημερομηνία λήξης 27/11/2013 και «Μπιφτέκι 130 γρ.» με ημερομηνία λήξης 12/02/2014, που διατίθενται από την εταιρία «Χούτος Catering ΑΕ» και παράγονται από την εταιρία «T&T Foods ΑΕ».
Αν επρόκειτο για ευρήματα ρουτίνας, όπως εκείνα που είχαν προηγηθεί, δε θα σχολιάζαμε την είδηση. Ομως, η περιεκτικότητα αλογίσιου κρέατος που ανιχνεύτηκε αυτή τη φορά ξεπερνά το 50%! Κι ενώ τα ευρήματα αυτά θα έπρεπε να χτυπήσουν καμπανάκι κινδύνου, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας αλογίσιου κρέατος, που πέραν της απάτης εμπεριέχει και τον κίνδυνο υψηλής περιεκτικότητας της απαγορευμένης για τον άνθρωπο φαινυλοβουταζόνης, η διοίκηση του ΕΦΕΤ έκρυψε το γεγονός. Τσουβάλιασε τα συγκεκριμένα δείγματα με την τεράστια περιεκτικότητα σε αλογίσιο κρέας με άλλα τρία δείγματα και εξέδωσε ένα κοινό δελτίο Τύπου, υποβαθμίζοντας έτσι το γεγονός και καλλιεργώντας την εντύπωση ότι έχουμε να κάνουμε απλά με ένα σκάνδαλο απάτης και όχι με ένα σκάνδαλο ασφάλειας της υγείας.
Εχοντας την πληροφορία για την ανίχνευση αλογίσιου κρέατος σε ποσοστό 50% και άνω (και όχι χαμηλής συγκέντρωσης της τάξης του 1%, που βρισκόταν στα προηγούμενα δείγματα) επικοινωνήσαμε με τον πρόεδρο του ΕΦΕΤ, ο οποίος παραδέχτηκε μεν την ύπαρξη των τριών από τα τέσσερα δείγματα, που βρέθηκαν στις αποθήκες της εταιρίας «Χούτος Catering ΑΕ», όμως με τις απαντήσεις για τους χειρισμούς του δεν μας έπεισε.
Παρακολουθώντας συστηματικά το ρεπορτάζ από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο με το αλογίσιο κρέας, διατυπώσαμε την εκτίμηση, ότι οι συγκεντρώσεις αλογίσιου κρέατος σε προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα είναι ακόμη χαμηλές, γιατί οι Ελληνες δεν είναι ακόμη συνηθισμένοι στη γεύση και την υφή του αλογίσιου κρέατος, οπότε οι εταιρίες είναι κάπως συγκρατημένες. Δεν έχει σημασία να αναφέρουμε πώς φτάσαμε σ’ αυτή την εκτίμηση, σημασία έχει να τονίσουμε, ότι πέσαμε έξω. Οπως αποδεικνύουν τα τελευταία ευρήματα, οι ντόπιες βιομηχανίες επεξεργασίας κρέατος και οι εταιρίες catering έχουν βρει τις κατάλληλες μεθόδους παρασκευής και τα κατάλληλα καρυκεύματα, ώστε αναμιγνύοντας αλογίσιο κρέας με βοδινό να εξαπατούν τον Ελληνα και να μην καταλαβαίνει τι τον ταΐζουν.
Η τσιμπίδα του ελέγχου έπιασε τέσσερις διαφορετικές παρτίδες, τριών διαφορετικών προϊόντων. Μόνο αφελής θα μπορούσε να πιστέψει ότι «αυτό μόνο ήταν», ότι ήταν ένα περιθωριακό ή τυχαίο γεγονός. Μπορείτε να φανταστείτε για πόσα χρόνια, πόσες παρτίδες, πόσων προϊόντων (κιμάδων και αλλαντικών κυρίως) με τόσο μεγάλα ποσοστά αλογίσου κρέατος – και προπαντός αμφίβολης υγιειονομικής καταλληλότητας – παρήχθησαν και από ντόπιες βιομηχανίες και καταναλώθηκαν απ’ όλους εμάς, είτε σε καταστήματα και κέντρα μαζικής εστίασης είτε από τους καταναλωτές που μαγείρεψαν μόνοι τους τα προϊόντα που αγόρασαν.
Η εταιρία «Χούτος Catering AE» είναι, αν όχι η μεγαλύτερη, μία από τις μεγαλύτερες στον τομέα της. Οι δραστηριότητές της δεν περιορίζονται μόνο σε δεξιώσεις για γάμους, βαφτίσεις, συνέδρια κλπ. στα ιδιόκτητα «μαγαζιά» που διαθέτει σε μερικές πόλεις. Από την ίδια την ιστοσελίδα της μπορεί να δει κανείς ότι η «Χούτος Catering AE» φτιάχνει φαγητό για φοιτητικές λέσχες, νοσοκομεία, ακόμη και παιδικούς σταθμούς! Ιδού με πόσο καμάρι διαφημίζει το πελατολόγιό της: «Μεταξύ των μεγαλύτερων πελατών της Χούτος Catering ΑΕ συγκαταλέγονται και οι παρακάτω: Πανεπιστήμια Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης για την τροφοδοσία των κατά τόπους λεσχών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης … Βρεφονηπιακοί σταθμοί Δήμου Θεσσαλονίκης, Δήμου Καλαμαριάς, Δήμου Πυλαίας, Νοσοκομειακά Ιδρύματα (Θεαγένειο, ΑΧΕΠΑ, Πανεπιστημιακό Λάρισας, Νοσοκομείο Κατερίνης, Ειδικών Παθήσεων Θεσσαλονίκης)»! Μπορούμε, λοιπόν, να καταλάβουμε την… ιδιαίτερη ευαισθησία που έδειξε η διοίκηση του ΕΦΕΤ.
Επειδή, όπως γνωρίζουν οι αναγνώστες της «Κόντρας», εμείς πάντοτε ξεκινάμε από το ρεπορτάζ, επικοινωνήσαμε αμέσως με την «Χούτος Catering ΑΕ» και μιλήσαμε με εκπρόσωπό της. Παραδέχτηκε τα ευρήματα, απέφυγε όμως να μας αποκαλύψει από ποιες εγκαταστάσεις της εταιρίας πάρθηκαν τα τέσσερα αυτά δείγματα. Ακόμη, προσπάθησε να μεταφέρει τις ευθύνες στην εταιρία «T&T Foods ΑΕ», η οποία τυπικά φαίνεται ότι τα παρήγαγε. Τέλος, ισχυρίστηκε ότι τα προϊόντα αυτά βρέθηκαν στις αποθήκες της και ότι η εταιρία ελέγχει όλα τα προϊόντα λίγες μέρες πριν πάνε στην κατανάλωση!
Θα υποτιμούσαμε τη νοημοσύνη των αναγνωστών μας αν δοκιμάζαμε ν’ απαντήσουμε ειδικά στα περί ελέγχων. Εκείνο που επιβεβαιώθηκε για μια ακόμη φορά είναι πως το περιβόητο σύστημα αυτοελέγχου των επιχειρήσεων, στο οποίο στηρίζονται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί των χωρών της Ευρωλάνδης είναι μια μεγάλη απάτη. Οι αστικές κυβερνήσεις θεωρούν εξ ορισμού φερέγγυες τις επιχειρήσεις που παράγουν και διακινούν τρόφιμα. Το διαρκές διατροφικό σκάνδαλο, μια πλευρά του οποίου ζούμε με το σκάνδαλο του αλογίσιου κρέατος, αποδεικνύει πως καπιταλισμός και προστασία της υγείας είναι έννοιες ασύμβατες. Αν θέλουμε να προστατέψουμε τη δημόσια υγεία, θα πρέπει ν’ ανατρέψουμε τον καπιταλισμό.
Στις 9 Μάρτη, μια μέρα μετά το δελτίο Τύπου του ΕΦΕΤ, η «Χούτος Catering ΑΕ» εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία μιλούσε για «ίχνη DNA Αλόγου σε προϊόντα κρέατος». Η προσπάθεια υποβάθμισης των ευρημάτων είναι προφανής και δεν χρειάζεται να τη σχολιάσουμε. Διότι άλλο ίχνη και άλλο μισό-μισό αλογίσιο και βοδινό. Η άλλη εταιρία, η «T&T Foods ΑΕ», επέβαλε σιγή ασυρμάτου. Στα τηλέφωνά της απαντά τηλεφωνητής. Θα ξαναπροσπαθήσουμε, βέβαια.
Οπως έχουμε γράψει, από την πρώτη στιγμή τόσο οι Κομισάριοι όσο και οι αρμόδιοι υπουργοί των κρατών μελών της ΕΕ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το σκάνδαλο με το αλογίσιο κρέας, παρουσιάζοντάς το σαν πρόβλημα οικονομικής απάτης και όχι ασφάλειας υγείας και καταλληλότητας για βρώση από τον άνθρωπο. Αν έτσι είχαν τα πράγματα, τότε γιατί η Κομισιόν ανέθεσε στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) να εκδώσουν Κοινή Γνωμοδότηση για την επικινδυνότητα της φαινυλοβουταζόνης σε κρέας αλόγου; Οι Κομισάριοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι και στο σκάνδαλο αυτό υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υγείας και γι’ αυτό σπεύδουν να μανιπουλάρουν την κατάσταση.
Η χρήση της φαινυλοβουταζόνης επιτράπηκε για τη θεραπεία συγκεκριμένων ζώων, όχι όμως ζώων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων. Οι ευρωπαϊκές αρχές, όμως, γνωρίζουν πολύ καλά, από τα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους, ότι η χρήση αυτών των φαρμάκων πέρασε και στα ζώα διατροφής. Γι’ αυτό και σπεύδουν να κουκουλώσουν το σκάνδαλο με την τακτική της υποβάθμισης του κινδύνου για τον άνθρωπο. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από Δελτίο Τύπου του ΕΦΕΤ, με το οποίο ενημερώνει για την Κοινή Γνωμοδότηση της EFSA και του EMA για την επικινδυνότητα της φαινυλοβουταζόνης: «Η φαινυλοβουταζόνη δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί για θεραπεία των ζώων που προορίζονται για την διατροφή του ανθρώπου. Επομένως η ανίχνευσή της σε σφάγια αλόγων ή σκευάσματα κρέατος αποδεικνύει την παράνομη χρήση της». Οι ίδιες οι ευρωπαϊκές αρχές ομολογούν τη σοβαρότητα του προβλήματος από τη χρήση της φαινυλοβουταζόνης και στα ζώα που προορίζονται για διατροφή του ανθρώπου.
Να προσθέσουμε και μια σημαντική λεπτομέρεια. Σε προηγούμενο ρεπορτάζ γράψαμε εκ παραδρομής, ότι οι Κομισάριοι με τη Σύσταση που εξέδωσαν επέτρεψαν τη δειγματοληψία για έλεγχο ύπαρξης φαινυλοβουταζόνης μόνο σε προϊόντα που παράγονται από αλογίσιο κρέας ή παράγωγά του και όχι από προϊόντα που μαρκάρονται ως «βοδινό» και είναι ύποπτα για ανάμιξη με αλογίσιο κρέας, στα οποία γίνεται μόνο έλεγχος για DNA αλόγου. Το σωστό είναι ότι επιτρέπουν τον έλεγχο και για φαινυλοβουταζόνη σε προϊόντα εισαγόμενα από τρίτες χώρες που κρίνονται ύποπτα για κρέας αλόγου. Η εξαίρεση αφορά τα προϊοντα που παράγονται ή διακινούνται από επιχειρήσεις των κρατών μελών. Δηλαδή, τα ευρωπαϊκά προϊόντα θεωρούνται υπεράνω υποψίας! Μπορεί μεν να ανιχνεύεται DNA αλόγου, δεν χρειάζεται όμως να γίνει έλεγχος και για φαινυλοβουταζόνη! Δεν χρειάζεται να συμπληρώσουμε κάτι άλλο, όλα είναι προφανέστατα.
Οπως γράψαμε στην αρχή, ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ Γιάννης Τσάλτας, στην επικοινωνία μας, επιβεβαίωσε ότι τα τρία από τα τέσσερα προϊόντα περιείχαν αλογίσιο κρέας σε περιεκτικότητα πάνω από 50%. Μας είπε ότι, επειδή στην αρχή στα θετικά δείγματα δεν αναγραφόταν το ακριβές ποσοστό παρουσίας αλογίσου κρέατος, δε θέλησε να δώσει τα ποσοστά μόνο για τα συγκεκριμένα τρία δείγματα, πριν γίνουν νέες εργαστηριακές αναλύσεις και για τ’ άλλα θετικά δείγματα. Πρόκειται για άποψη του ποδαριού και μόνο δημοσιογράφος παντελώς άσχετος ή αρεσκόμενος στην κατανάλωση κουτόχορτου θα μπορούσε να τη «φάει». Του απαντήσαμε, ότι είναι άλλοι οι λόγοι που τον ώθησαν σ’ αυτή την ενέργεια, για την οποία, εκτός των άλλων, θα εγκληθεί και από τους Κομισάριους, που δεν είναι «κουτόφραγκοι».
Η Κομισιόν έδωσε μια εντολή : «Οι αρμόδιες αρχές πρέπει να αναφέρουν αμέσως στην Επιτροπή μέσω του συστήματος ταχείας προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές κάθε θετικό αποτέλεσμα των επίσημων ελέγχων που διενεργούν στο πλαίσιο των δράσεων Ι και 2 του τμήματος Ι». Μέχρι τις 8 το βράδυ της Κυριακής, τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων δεν έχουν αποσταλεί στο RASFF (το σύστημα ταχείας προειδοποίησης).
Kαι για να τελειώνουμε (προς το παρόν, γιατί θα επανέλθουμε), ένα «αφελές» ερώτημα: Εάν ο Πρόεδρος και το ΔΣ του ΕΦΕΤ δημοσιοποιούσαν, ως όφειλαν, τα αποτελέσματα των ελέγχων για τα τέσσερα δείγματα, θα ήταν ίδια η κατάσταση για τις δύο εταιρίες και ιδιαίτερα για τη «Χούτος Catering AE»;