.jpg)
Ο πρώτος καλοκαιρινός αποχωρισμός, όσο κι αν σας φοβίζει, είναι απαραίτητος για να χαρεί το…
Οι πρώτες χωριστές διακοπές είναι πάντα μια δύσκολη στιγμή για παιδιά και γονείς. Τα πράγματα όμως είναι απλούστερα απ’ ό,τι φαίνονται. Αρκεί να λέμε την αλήθεια στα παιδιά και να είμαστε συνεπείς στις όποιες υποσχέσεις.
Ποια είναι η πιο ασφαλής ηλικία για να κάνει το παιδί διακοπές μακριά από τους γονείς;
Μια ασφαλής ηλικία για τον πρώτο αποχωρισμό, όπως λένε οι ειδικοί, είναι όταν το παιδί έχει κλείσει τα 2,5 – 3 χρόνια του. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι σε αυτή την ηλικία πια το παιδί μπορεί να καταλάβει αυτά που του λένε, κι έτσι οι γονείς μπορούν να του εξηγήσουν ότι θα φύγουν και κάποιες μέρες μετά θα ξαναγυρίσουν. Το παιδί πρέπει να ξέρει πού θα πάνε οι γονείς (ταξίδι, πίσω στη δουλειά κ.λπ.), πότε θα γυρίσουν, κάθε πότε θα το παίρνουν τηλέφωνο, με λίγα λόγια τι ακριβώς θα μεσολαβήσει μέχρι να ξαναβρεθεί μαζί τους. Έτσι, ξέρει τι θα γίνει αυτό το διάστημα και τι να περιμένει.
Πέρα απ’ αυτό, υπάρχει κι ένας άλλος λόγος. Μέχρι την ηλικία των 2 – 2,5 ετών, αναπτύσσεται η αίσθηση ασφάλειας του παιδιού μέσα από τη σχέση του με το πρόσωπο που το φροντίζει. Με άλλα λόγια, είναι η εποχή που το μικρό μαθαίνει ότι υπάρχει ένας άνθρωπος συγκεκριμένος ( η μαμά συνήθως) ο οποίος είναι εκεί για να καλύψει κάθε του ανάγκη. Αυτή η αίσθηση της ασφαλούς βάσης χτίζεται μέσα στα πρώτα 2,5 χρόνια της ζωής του. Είναι η σιγουριά ότι «έχω ανάγκες, μπορεί να πονάω, να νιώθω άσχημα, αλλά είναι κάποιος εδώ που θα με βοηθήσει».
Αν στα 2,5 χρόνια του το παιδί έχει αναπτύξει αυτή την ασφαλή σχέση με τη μητέρα του, τότε οι αποχωρισμοί γίνονται πιο εύκολοι και η διαδικασία να μείνει το παιδί μόνο του φαίνεται πιο ομαλή. Κι αυτό επειδή νιώθει ασφάλεια και σκέφτεται ότι ακόμα κι αν οι γονείς του είναι μακριά δεν το έχουν παρατήσει. Ξέρει ότι το σκέφτονται, το αγαπάνε, κι αν συμβεί τίποτα θα έρθουν να το πάρουν.
Καλοκαίρι στη γιαγιά
Η εμπειρία της συμβίωσης με τη γιαγιά και τον παππού είναι μοναδική για κάθε παιδί. Μπορεί να φαντάζει απλή, καθώς είναι η… άμεσος δράση για κάθε ανάγκη, αλλά είναι κάτι που θα ζεσταίνει για πάντα τις αναμνήσεις του μικρού σας. Αν μένουν μακριά από την πρωτεύουσα ή αν πηγαίνουν εκτός πόλης για διακοπές, αυτοί είναι η πρώτη λύση για τους γονείς που έχουν μόνο λίγες μέρες άδεια. Το παιδί σας θα περάσει τις διακοπές του σ’ ένα περιβάλλον που ξεχειλίζει από αγάπη και φροντίδα. Όμως κι εδώ χρειάζεται καλή επικοινωνία με τους γονείς, που θα του εξηγήσουν πώς και γιατί πρέπει να μείνει με τους παππούδες για κάποιο διάστημα.
Οι πρώτες φορές που το παιδί θα φύγει από το σπίτι για να πάει στη γιαγιά και στον παππού πρέπει να είναι σύντομες. Θεωρούνται «πειραματικές» και για τις δυο πλευρές. Οι γονείς θα δουν πώς τα πάει το παιδί στο νέο περιβάλλον κι εκείνο θα δει πώς τα πάει μακριά τους. Ιδανικό θα ήταν, την πρώτη φορά, να πάνε κι αυτοί μαζί, να προσαρμοστούν μαζί και μετά να φύγουν. Κι επειδή αυτά τα πράγματα πρέπει να γίνονται σταδιακά, η πρώτη φορά μπορεί να είναι λίγες μέρες, για παράδειγμα, το διάστημα ανάμεσα σε δυο Σαββατοκύριακα. Και μετά η επόμενη να είναι περισσότερο, κι όλο και πιο πολύ.
Κατασκήνωση
Η κατασκήνωση είναι το όνειρο αλλά και ο φόβος πολλών παιδιών κι άλλων τόσων μαμάδων. Ποια είναι καλύτερη ηλικία γι’ αυτό το μεγάλο βήμα; Θα μπορούσε να είναι ακόμα κι όταν το παιδί πηγαίνει Α’ δημοτικού, αν κι εκεί θα γίνει για ένα μικρό διάστημα. Πειραματικό κι αυτό. Εδώ, γι’ άλλη μια φορά, παίζει ρόλο η ασφαλής σχέση που έχει αναπτύξει το παιδί με τη μητέρα. Ένα παιδί που έχει καλή σχέση νιώθει άνετα και μπορεί να αντεπεξέλθει χωρίς πρόβλημα. Ένας φίλος για παρέα ή κάποια παιδιά που ξέρει από πριν θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο στην προσαρμογή του, αφού το περιβάλλον θα φαίνεται πιο οικείο με τα γνωστά πρόσωπα.
Βέβαια, καλό θα είναι το παιδί να είναι προετοιμασμένο ακόμα και για τις δύσκολες στιγμές. Θα του πούμε, για παράδειγμα: «Κοίταξε, θα μείνεις εκεί μία εβδομάδα. Εμείς θα σε σκεφτόμαστε, θα παίρνουμε τηλέφωνο να δούμε τι κάνεις. Θέλουμε να περάσεις καλά. Κάποιες στιγμές μπορεί να σου λείψουμε, να στενοχωρηθείς, να θες να φύγεις. Αυτό δεν το περνάς μόνο εσύ. Το περνάνε κι άλλα παιδάκια εκεί, αλλά άμα το αφήσεις θα σου περάσει. Δεν χρειάζεται με το που θα νιώσεις λίγο άσχημα να πεις “πρέπει να φύγω τώρα”. Θα ασχοληθείς με τα άλλα παιδιά και θα σου περάσει».
Όσο πιο κοινωνικό είναι ένα παιδί, τόσο πιο εύκολα είναι τα πράγματα. Αν όμως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, ίσως θα ήταν καλύτερα να προετοιμαστεί πριν πάει στην κατασκήνωση. Κάτι που θα το βοηθήσει πολύ είναι να ενταχθεί από τον προηγούμενο χειμώνα σε κάποια ομάδα συνομηλίκων του, π.χ. ποδόσφαιρο, μπαλέτο, ζωγραφική κ.λπ., οτιδήποτε μπορεί να το φέρει σε επαφή με τα άλλα παιδιά. Θα αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες, θα ξέρει τι σημαίνει ένταξη σε μια ομάδα και –κυρίως– θα έχει αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους του διαφορετική από εκείνη που έχει στις σχολικές αίθουσες.
Παιχνίδια αυτοπεποίθησης
Αυτές οι διακοπές μακριά από τους γονείς βοηθούν το παιδί να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση και τις ικανότητές του. Αν αυτός ο αποχωρισμός γίνει σε κατάλληλες συνθήκες και το μικρό είναι προετοιμασμένο, μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ. Μαθαίνει να αισθάνεται ασφαλές και μακριά από τους γονείς, να τα βγάζει πέρα μόνο του, αναγκάζεται να συμβιώσει με άγνωστα παιδιά και να χτίζει κοινωνικές σχέσεις, μαθαίνει το ομαδικό πνεύμα.
Αυτά τα παιχνίδια αυτοπεποίθησης βέβαια δεν προϋποθέτουν παντελή απουσία σας. Το παιδί έχει ανάγκη να νιώθει και την υψηλή προστασία σας. Μία φορά την ημέρα είναι καλό να μιλάτε στο τηλέφωνο μαζί του. Άντε, και δύο δεν υπάρχει πρόβλημα. Προς Θεού όμως μην είστε κρεμασμένη όλη τη μέρα από το ακουστικό. Κάτι τέτοιο δεν βοηθάει το παιδί και το κάνει να μη νιώθει ασφάλεια εκεί που βρίσκεται. Όταν οι γονείς έχουν πολύ άγχος και το δείχνουν, το παιδί αισθάνεται την ένταση και θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα. Εντελώς ασυνείδητα του έρχεται η σκέψη ότι η μητέρα είναι αγχωμένη, επειδή αυτό δεν είναι σε ασφαλές περιβάλλον, άρα καλό είναι να φύγει από εκεί.
Όσο για τις επισκέψεις, χρειάζονται κι αυτές. Μην αφήνετε το παιδί μόνο στην κατασκήνωση, π.χ., για τρεις εβδομάδες επειδή φοβάστε ότι θα ζητήσει να φύγει μαζί σας. Φαντάζεστε πώς αισθάνεται όταν βλέπει τα άλλα παιδιά με τους γονείς τους; Κι εδώ όμως παίζει ρόλο η συνέπεια. Το παιδί πρέπει να ξέρει αν θα το επισκεφθείτε και πότε. Ποτέ όμως μην υποσχεθείτε κάτι που δεν θα μπορέσετε να τηρήσετε. Κι αν στενοχωριέται την ώρα που φεύγετε, σκεφτείτε ότι είναι λογικό για ένα παιδί. Εδώ χρειάζεται η σταθερή στάση: «Θα μείνεις εδώ και θα δεις ότι θα ξαναπροσαρμοστείς». Κι αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο. Και μην ανησυχείτε όταν φεύγετε. Πολύ γρήγορα θα ξαναστρωθεί στο παιχνίδι.
Και τώρα οι δυο μας
Η πρώτη φορά που το παιδί φεύγει μόνο του για διακοπές είναι μια αμήχανη στιγμή για το ζευγάρι. Αυτοί που όλη μέρα ασχολούνται με το παιδί, τι θα φάει, πώς θα ντυθεί, τι θα κάνει, ποιος θα το πάει στα μαθήματα, ξαφνικά μένουν μόνοι τους. Κι οι γονείς γίνονται ξανά ζευγάρι. Κι η πρόκληση είναι μπροστά τους. Να θυμηθούν πώς είναι η ζωή χωρίς τα παιδιά. Είναι η ευκαιρία να γεμίσουν οι μπαταρίες, να βρεθούν και λίγο μεταξύ τους, να θυμηθούν ότι πέρα από γονείς είναι και ερωτευμένοι άνθρωποι. Η αμηχανία ξεπερνιέται εύκολα αν το ζευγάρι κρατάει ακόμα τη σχέση του κι αυτή η «διπλή μοναξιά» είναι θετική για τους ίδιους, αλλά και μακροπρόθεσμα για τη σχέση τους με το παιδί. Μόνο που χρειάζεται προσοχή. Η απουσία του παιδιού δεν σημαίνει ότι θα καθίσουν άλλες πέντε ώρες στο γραφείο ούτε ότι θα βρουν την ευκαιρία να βάψουν το σπίτι. Αυτός ο αποχωρισμός μπορεί να γίνει πιο δημιουργικός. Μια μαμά έγραφε στο internet σ’ ένα chat γονιών γεμάτων ενοχές επειδή είχαν στείλει τα παιδιά μακριά το καλοκαίρι: «Είναι η καλύτερη ευκαιρία για να πάω ένα ταξίδι με τον άντρα μου. Πηγαίνουμε σε μέρη διαφορετικά κάθε χρόνο για μία εβδομάδα και απολαμβάνουμε ξένοιαστες διακοπές. Μετά έχω όλο το κέφι και τη διάθεση να παίξω και να ασχοληθώ με τα παιδιά μου». Είναι κι αυτό μια λύση.
Κάντε πιο εύκολο τον αποχωρισμό:
1) Αποχαιρετάτε πάντα τα παιδιά πριν φύγετε. Αν το σκάσετε σαν κλέφτης την ώρα που κοιμάται ή είναι απασχολημένο με κάτι, θα το αναστατώσετε περισσότερο και θα είναι ένα πλήγμα στην εμπιστοσύνη του απέναντί σάς. Οι ειδικοί μάλιστα λένε ότι αυτή η κίνηση μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος στο παιδί.
2) Συγκρατήστε τα δάκρυά σας κι αποφύγετε τους μελοδραματισμούς και τα ατέλειωτα αγκαλιάσματα.Αν κάνετε έτσι εσείς που ξέρετε ότι θα ξαναδείτε το παιδί σας σε λίγες μέρες, τι θα κάνει αυτό. Είναι λογικό να σκεφτεί ότι τόσο σπαραξικάρδιος αποχωρισμός σημαίνει ότι το εγκαταλείπετε για πάντα.
3) Πείτε ένα ευχάριστο, τρυφερό και σταθερό αντίο. Φανείτε ήρεμοι και δείξτε στο παιδί εμπιστοσύνη λέγοντάς του ότι είστε σίγουροι πως θα τα βγάλει μια χαρά πέρα χωρίς εσάς.
4) Τονίστε όλα τα καλά αυτού του αποχωρισμού. Το παιχνίδι που θα χαρεί, τα μπάνια, τους νέους φίλους που μπορεί να αποκτήσει, το πόσο θα έχει μεγαλώσει μέχρι να το ξαναδείτε.
5) Στα μικρότερα παιδιά φτιάξτε ένα καρτελάκι με σημειωμένες τις μέρες της απουσίας σας. Κάθε μέρα που περνάει το παιδί θα τη σημειώνει με κυκλάκι. Έτσι, θα ξέρει πόσες μέρες μένουν και όταν συμπληρωθούν όλα τα κυκλάκια θα ξέρει ότι έφτασε η μέρα να είστε πάλι μαζί.
6) Συνέπεια. Είναι η λέξη κλειδί. Κρατήστε όποια υπόσχεση δώσετε στο παιδί σας. Να τηλεφωνάτε και να το επισκέπτεστε όσο συχνά του έχετε υποσχεθεί, και να επιστρέψει σπίτι του στην ημερομηνία που έχετε ορίσει.
kids.in.gr