Μεγαλώνοντας δίδυμα: Όλσ όσα πρέπει να γνωρίζεις

ολοκλήρωση της κυοφορίας, οι γονείς αλλά και ο κοινωνικός περίγυρος έρχονται αντιμέτωποι με πλήθος ερωτήματων και απορίες. Mια από τις μεγάλες απορίες, γονιών και δασκάλων, σχετίζεται με τη νοητική και τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών που προέρχονται από πολλαπλή κύηση.

Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος
(πηγή greekpsychologypages.blogspot.gr)

Δεδομένα
Τα πρόωρα και τα χαμηλού βάρους γέννησης παιδιά έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων δυσκολιών, κυρίως στον τομέα της ομιλίας, της γλώσσας και των ικανοτήτων για παιχνίδι (που αντικατοπτρίζουν νοητική ανάπτυξη). Τα παιδιά που γεννήθηκαν λιγότερο από 2.500 γραμμάρια πρέπει να παρακολουθούνται συχνά από ειδικούς.

Νοημοσύνη
Η νοημοσύνη των ομοζυγωτικών διδύμων (προέρχονται από το ίδιο ωάριο) σπάνια διαφέρει πάνω από πέντε βαθμούς μεταξύ τους, ενώ η νοημοσύνη των διζυγωτικών διδύμων (προέρχονται από διαφορετικά ωάρια) μπορεί να είναι τόσο διαφορετική όσο και δύο αδερφιών διαφορετικής ηλικίας μέσα στην ίδια οικογένεια.

Λόγος και ομιλία
Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τα δίδυμα/τρίδυμα καθυστερούν να αρθρώσουν τις πρώτες τους λέξεις και συχνά τραυλίζουν. Τα δίδυμα έχουν μια καθυστέρηση 6-8 μηνών στη γλωσσική τους ανάπτυξη. Το λεξιλόγιό τους, όταν αρχίζουν το σχολείο, είναι πιο περιορισμένο σε σχέση με το αναμενόμενο. Το μειωμένο λεξιλόγιο σχετίζεται με δυσκολία στην ανάγνωση.

Ο λόγος αυτών των δυσκολιών είναι το γεγονός ότι συχνά είναι πρόωρα καθώς επίσης ότι οι γονείς τους έχουν λιγότερο χρόνο για ατομική προσοχή στο καθένα, ώστε να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν λεκτικές ικανότητες.

Αν υπάρχει καθυστέρηση στην ανάπτυξη της γλώσσας, οι γονείς δεν θα πρέπει να υποθέσουν ότι τα παιδιά αυτομάτως θα αποκτήσουν ικανότητες αργότερα. Μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της νοημοσύνης, των λεκτικών και άλλων ικανοτήτων τους θα βοηθήσει στο σχεδιασμό συγκεκριμένου προγράμματος για να διορθωθούν οι τυχόν μειονεξίες.

“Η Γλώσσα των διδύμων”
Μια εκπληκτική πλευρά της ανάπτυξης των διδύμων/τριδύμων είναι η εμφάνιση της ιδιωτικής τους γλώσσας, ή γλώσσας των διδύμων. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι πρόκειται για ένα είδος ανώριμης, σχεδόν μη κατανοητής εκδοχής της γλώσσας που μιλιέται στο σπίτι, αλλά το ιδίωμα αυτό το χρησιμοποιούν και το καταλαβαίνουν μόνο τα παιδιά -ιδίως αυτά που έχουν πρόβλημα λόγου- και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.

Στην ίδια ή σε διαφορετική τάξη;
Η απάντηση είναι “εξαρτάται”, από τα παιδιά, την οικογένεια και το σχολείο.
Λόγοι για να είναι τα δίδυμα ή τρίδυμα χωριστά:
– Όταν το σχολείο και ο πληθυσμός του (μαθητές και δάσκαλοι) δεν είναι έτοιμοι και αρκετά ευαίσθητοι για να αντιμετωπίσουν τα ιδιαίτερα θέματα που προκύπτουν όταν δίδυμα ή τρίδυμα είναι στην ίδια τάξη και το ίδιο τμήμα και κάνουν συγκρίσεις μεταξύ των αδερφών.

– Προβλήματα τα οποία οι άλλοι θεωρούν ότι οφείλονται στο ότι τα παιδιά είναι δίδυμα ή τρίδυμα.

– Τα δίδυμα ή τρίδυμα (ή το ένα από τα αδέρφια) αισθάνεται άσχημα που δεν έχει το δικό του “ιδιωτικό” χώρο και είναι “κολλημένο” με τον/την αδερφό/ή του.

– Το ένα παιδί αποσπά την προσοχή του άλλου.

– Τα δίδυμα ή τρίδυμα αφοσιώνονται το ένα στο άλλο και δεν κοινωνικοποιούνται με τους συμμαθητές τους.

– Τα δίδυμα ή τρίδυμα έχουν διαφορετικό επίπεδο ικανοτήτων.

Λόγοι για να είναι τα δίδυμα ή τρίδυμα μαζί:
– Η αποχώρισή τους θα επέφερε συναισθηματικά προβλήματα στα δίδυμα ή τρίδυμα και στην οικογένειά τους.

– Υπάρχει μόνο ένα τμήμα στην τάξη τους.

– Η δασκάλα είναι η καλύτερη/έχει εμπειρία/έχει κατανόηση/είναι ιδιαίτερα συνεργάσιμη.

– Τα παιδιά είναι στο ίδιο επίπεδο ικανοτήτων και σχολικής απόδοσης.

– Τα παιδιά έχουν διαφορετικές προσωπικότητες και δεν προσκολλώνται το ένα στο άλλο, παρεμποδίζοντας την περαιτέρω κοινωνικοποίησή τους.

Σε γενικές γραμμές:
– Καλό είναι τα δίδυμα ή τρίδυμα να παραμείνουν μαζί στον παιδικό σταθμό, τα προνήπια και τα νήπια.

– Η σταδιακή διαδικασία αποχωρισμού είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του θέματος, μια που έτσι αποφεύγεται το πρόβλημα του άγχους του αποχωρισμού και τα οδυνηρά συμπτώματά του.

– Τα δίδυμα ή τρίδυμα θα πρέπει ήδη, πριν από τη σχολική εμπειρία, να έχουν ευκαιρίες να είναι μόνα τους, χωριστά.

Σχολικές επιδόσεις
Τα δίδυμα/τρίδυμα, λόγω της πρόωρης γέννησής τους, έχουν μεγαλύτερη τάση για μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα στη μάθηση (ανάγνωση και αριθμητική).

Αδρή και λεπτή κινητικότητα
Τα δίδυμα/τρίδυμα, ιδιαίτερα όταν έχουν γεννηθεί πρόωρα, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες δυσκολίας/καθυστέρησης στο περπάτημα, στις λεπτές κινήσεις (να πιάνουν και να χειρίζονται αντικείμενα) αλλά και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων για παιχνίδι.

Κοινωνική ανάπτυξη
Τα ομοζυγωτικά δίδυμα συνήθως ακολουθούν παρόμοια πορεία κοινωνικής ανάπτυξης. Το καθένα είναι περίπου το ίδιο κοινωνικό και επικοινωνιακό με το άλλο, και συνήθως έχουν ίδιες προτιμήσεις, πεποιθήσεις, και αντιδράσειες. Τα δυζυγωτικά δίδυμα, όμως, διαφέρουν μεταξύ τους όπως θα διέφεραν και δύο αδέρφια διαφορετικής ηλικίας στην ίδια οικογένεια.

Εγγύτητα και εξάρτηση
Τα δίδυμα κορίτσια, ιδιαίτερα τα ομοζυγωτικά, συνήθως αναπτύσσουν αλληλεξάρτηση, μεγαλύτερη από αυτή που παρατηρείται σε δίδυμα αγόρι-κορίτσι ή αγόρι-αγόρι, και παραμένουν συναισθηματικά δεμένα μεταξύ τους σε όλη τους τη ζωή.

Η εγγύτητα και η εξάρτηση είναι μεγαλύτερη στα ομοζυγωτικά, αμέσως μετά στα διζυγωτικά δίδυμα κορίτσια, στη συνέχεια στα ομοζυγωτικά αγόρια, μετά στα διζυγωτικά αγόρια και τέλος στα διζυγωτικά αγόρι-κορίτσι.

Ατομικότητα
Η εγγύτητα που έχουν τα δίδυμα μπορεί να τα βοηθήσει στην κοινωνικοποίησή τους και στη συνομιλία με άλλους. Όμως, υπάρχει και πιθανότητα να αναπτύξουν καλή επικοινωνία μεταξύ τους, αλλά να είναι ιδιαίτερα δειλά με άλλους.

Για να αναπτυχθεί επαρκώς η ατομικότητά τους και η προσωπική ταυτότητα του καθενός, τα δίδυμα θα πρέπει να έχουν το καθένα τις φιλίες του, τα ενδιαφέροντά του, τις ατομικές εξόδους του και τις ατομικές “απολαβές” του στην οικογένεια, ενώ φίλοι και συγγενείς θα πρέπει να αναφέρονται στο καθένα με το όνομά του και όχι μαζί “στα δίδυμα”.

Όταν οι γονείς δίνουν στα παιδιά επιλογές και τους επιτρέπουν να πάρουν κάποιες μικρές αποφάσεις (αν θα φάνε μήλο ή πορτοκάλι, το αγαπημένο τους χρώμα στα ρούχα) από μικρή ηλικία, βοηθά το καθένα από τα δίδυμα να αναπτύξει την προσωπικότητά του.

Οι γονείς θα πρέπει να αποθαρρύνουν το ένα από τα δύο/τρία να παίρνει το ρόλο του “εκπροσώπου” και να μιλάει για τις ανάγκες τους.

Μεγαλώνοντας, τα δίδυμα/τρίδυμα θα πρέπει να εκφράζουν την ατομικότητά τους μέσα από την κατοχή διαφορετικών ρούχων για τον καθένα, και να έχουν τις ατομικές τους αναμνήσεις, ιδιαίτερες ιστορίες και προσωπικά πράγματα.

Το καθένα θα πρέπει να έχει το χώρο που τοποθετεί τα ρούχα, τα βιβλία, και τα πράγματά του. Αυτό βοηθάει στην ανάπτυξη της έννοιας του “μοιράζομαι με άλλους”, γιατί τα παιδιά δεν μπορούν να μοιραστούν αν πρώτα δεν αντιληφθούν την έννοια της “ιδιοκτησίας”. Τα δίδυμα/τρίδυμα μαθαίνουν για το μοίρασμα και τη συνεργασία νωρίτερα από τα άλλα παιδιά, που τα κάνει πιο δημοφιλή ως συντρόφους στο παιχνίδι.

boro.gr