Του Νίκου Νυφούδη*
Είναι πολύ σύνηθες να ακούμε από πολιτικούς και αναλυτές ότι ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας μας. Και είναι. Πολύ χαρακτηριστικά το 2010 η σημμετοχή των εσόδων από τον τουρισμό στην κάλυψη του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε στο 46,8%. Και είναι προφανές πώς μπορεί και καλύτερα. Όταν το 2013 ο αριθμός των τουριστικών αφίξεων έφτασε τα 18
εκατομμύρια, είναι πολύ εύκολο να καταλάβουμε ότι με συντονισμένες προσπάθειες και ένα οργανωμένο σχέδιο τουριστική πολιτικής και ανάπτυξης τα έσοδα και ο αριθμός των επισκεπτών μπορούν να πολλαπλασιαστούν.
Ξενία, κάμπινγκ ΕΟΤ, αιγιαλός, beach bar και μαρίνες είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που αποτελούσαν επίκεντρο των όσων διαδραματίζονταν κάθε καλοκαίρι σε διάφορες γωνιές της χώρας. Ξενία που τα ξέχασε και ο Θεός… Δίας, στο όνομα του οποίου ήταν αφιερωμένα τα πρωτοποριακά αυτά ξενοδοχεία, τα διαλυμένα κάμπινγκ στις περισσότερες περιπτώσεις -όπως της Επανομής, Θεσσαλονίκης- να θυμίζουν Μπαγκλαντές ρισκάροντας να αδικήσω την Ασιατική χώρα που δεν έχω επισκεφτεί, οι καταπατημένες παραλίες -από τον Αστέρα μέχρι και το σπίτι του καθενός από εμάς που έβαλε ένα λυόμενο επάνω στην παραλία-, τα πάρε δώσε στην Χαλκιδική με το παιχνίδι εκατομμυρίων -μεγάλος χαμένος το ελληνικό δημόσιο, όπου πολλοί δείχνουν από πίσω τοπικούς παράγοντες να κάνουν χοντρό παιχνίδι- και φυσικά οι Μαρίνες -τη νέα μεγάλη ελληνική μόδα-. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά της κατάστασης που επικρατούσε. Χθες. Και σήμερα;
Σήμερα πέρα από την προσπάθεια -την οποία τουλάχιστον ευαγγελίζονταν οι ιθύνοντες γιατί δεν έχουμε δει και πολλά- για την αξιοποίηση των ερειπωμένων Ξενία, τίποτα άλλο δεν φαίνεται να αλλάζει στον ορίζοντα. Ο αιγιαλός παραμένει το ίδιο καταπατημένος, τα beach bar αυξάνονται και πληθύνονται με θολές μεθόδους, τα κάμπινγκ του ΕΟΤ το ίδιο κατεστραμμένα να μας θυμίζουν την παρακμή αυτής της χώρας και φυσικά οι μαρίνες να σχεδιάζονται από τους δημάρχους χωρίς καμία συνοχή και κανένα σχέδιο συνολικής τουριστικής αξιοποίησης. Σε ποια άλλη χώρα θα υπήρχε αυτή η ενιαία ακτογραμμή του κόλπου του Θερμαϊκού από το Καλοχώρι μέχρι την Νέα Μηχανιώνα και δεν θα είχε πραγματοποιηθεί η ένωση της για να μπορεί ο επισκέπτης να περπατήσει από τη μία άκρη στην άλλη; Με πολλά και διαφορετικά οφέλη. Καταρχήν ένα τεράστιο τουριστικό προϊόν, κατά δεύτερον μια ανάσα για οικιστική ανάπτυξη σε περιοχές που σήμερα φλερτάρουν με την εγκατάλειψη όπως η περιοχή της Κάτω Πυλαίας.Κι αυτά είναι μεμονωμένα παραδείγματα τοπικών προβλημάτων διότι παρόμοιες καταστάσεις συμβαίνουν σίγουρα στην Πιερία, το Βόλο, την Κρήτη και πόσα άλλα τόσα μέρη.
Θα είχε πολύ ενδιαφέρον, επιτέλους, τώρα που δεν υπάρχει η “ασυλία” του δικομματισμού, να μάθουμε και τα ποσά που ξοδεύτηκαν την εποχή του κ. Αβραμόπουλου για μελέτες και σχέδια που μείνανε στο συρτάρι, όπως επίσης πόσο μας κόστισε η περιβόητη ανακαίνηση των γραφείων του ΕΟΤ σε ξένες πόλεις, και ποιος θα λογοδοτήσει, έστω πολιτικά, γι’αυτές.
Όλα αυτά όμως μπορούν να συμβούν, ενώ προωθείται από τη νέα κυβέρνηση μια ενιαία στρατηγική για τον τουρισμό και την μέγιστη αξιοποίηση του προϊόντος που “πουλάμε” ώστε να μεγιστοποιηθούν και τα έσοδα. Με μικρές διορθωτικές κινήσεις, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι άμμεσο και αισθητό. Σ’αυτή την κατεύθυνση οχτώ βήματα που θα βοηθούσαν θα ηταν τα εξής:
1) Δημιουργία της Τουριστικής Χάρτας όπου θα συμπεριληφθούν οι στόχοι και τα χρονοδιαγράμματα ανά περιοχή και εποχή. Πρέπει να αντιληφθούμε πως τουρισμός δεν είναι μόνο ο θερινός.
2) Προώθηση του γαστρονομικού τουρισμού, προάγοντας τη διαφορετικότητα στη διατροφή και την παραγωγή των προϊόντων διατροφής.
3) Ανάδειξη των δυνατοτήτων του εναλλακτικού τουρισμού σε νησιά αλλά και σε ορεινές περιοχές της χώρας, οι οποίες είναι λιγότερο προβεβλημένες τουριστικά.
4) Δημιουργία κινήτρων ώστε να υπάρχει “παραγωγικός τουρισμός”, δηλαδή η δημιουργία επισκέψιμων παραγωγικών μονάδων, από οικοτεχνείες μέχρι αληθινά βοσκοτόπια.
5) Δημιουργία κινήτρων για την αξιοποίηση των εγκαταλελημμένων Ξενία.
6) Ριζική ανακαίνιση και αλλαγή φιλοσοφίας στη λειτουργία των κάμπινγκ του ΕΟΤ, ώστε να προσελκύει υψηλού επιπέδου περιπατητικό τουρισμό.
7) Η ουσιαστική προβολή της χώρας για ιατρικό και συνεδριακό τουρισμό. Στόχοι που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην διεύρυνση της διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
8) Συνεργασία και συντονισμό των ελληνικών οινοποιέιων για την προώθηση το οινικού τουρισμού.
Κι αυτές είναι μόνο μερικές σκέψεις. Αντιλαμβανόμαστε πως δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Η αξιοποίηση των αξιόλογων στελεχών του Υπουργείου Τουρισμού και του ΕΟΤ σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους αλλά και τους παραγωγικούς φορείς είναι επιτακτικη ανάγκη. Η Ελλάδα, είναι ένα τεράστιο brand name, που το αντιλαμβανόμαστε μόνο αν δραστηριοποιηθούμε επαγγελματικά στο εξωτερικό. Αν του φερθούμε όπως του αξίζει, θα είναι αρκετό για να καλύψει τις όποιες ελλείψεις μας σε παραγωγικούς φορείς, ωσότου όμως και αυτοί αναπτυχθούν με σχέδιο και πλάνο και συνεισφέρουν τα μέγιστα στη συνολική εικόνα της χώρας.
*Ο Νίκος Νυφούδης είναι οικονομολόγος και δημιουργός του The Life Goddess στο Λονδίνο.
Ασχολείται ενεργά με την πολιτική και με το Ποτάμι.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΑΞΙΑ”