Το ευρώ, το ενιαίο νόμισμα που ο τρόπος με τον οποίον το υπερασπίζεται η ΕΕ προκαλεί βαθύτατη αποξένωση των πολιτών της Ευρώπης από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αποδεικνύεται τελικά -σε δημοσκοπικό τουλάχιστον επίπεδο- ότι είναι το….
ανθεκτικότερο όπλο που έχει στα χέρια της η ΕΕ, στα μάτια των πολιτών της. Αυτό τουλάχιστον συνάγεται από τα ευρήματα του Ευρωβαρόμετρου – αυτής της δημοσκόπησης που διεξάγεται κάθε χρόνο τον Μάιο και τον Νοέμβριο ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες της ΕΕ κατ’ εντολήν της Κομισιόν και συντονίζεται από την Κομισιόν.
Το Ευρωβαρόμετρο δεν είναι παρά μια μεγάλη δημοσκόπηση, με όλα τα μειονεκτήματα που εμπεριέχει κάθε διερεύνηση των διαθέσεων των πολιτών: έκφραση γνώμης χωρίς καμία συνέπεια, στιγμιαία αποτύπωση του τι πιστεύει τη δεδομένη στιγμή ο κόσμος, θεαματική αλλαγή άποψης όταν αλλάζουν οι συνθήκες ή το οικονομικοπολιτικό κλίμα κ.λπ. Εχοντας όλα αυτά κατά νου και πρωτίστως ότι πρόκειται για απόψεις και όχι για αποφάσεις, το γεγονός ότι η δημοσκόπηση του Ευρωβαρόμετρου γίνεται σταθερά κάθε χρόνο σε όλη την ΕΕ, επιτρέπει την εξαγωγή ορισμένων συμπερασμάτων ως προς τις επικρατούσες τάσεις στη διάθεση των Ευρωπαίων πολιτών.
Τίποτα περισσότερο ή βαθύτερο. Τα ευρήματα λοιπόν του Ευρωβαρόμετρου του περασμένου μήνα δείχνουν ότι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο της ΕΕ των 28 υπέρ του ευρώ τάσσεται το 52% των πολιτών που ερωτήθηκαν και κατά του ευρώ το 41% των ερωτηθέντων. Μια διαφορά μεταξύ του «ναι» και του «όχι» στο ευρώ μόλις 11 εκατοστιαίων μονάδων. Πολύ συρρικνωμένη δηλαδή συγκριτικά με τις 32 εκατοστιαίες μονάδες διαφορά υπέρ του «ναι» που είχε διαπιστώσει το Ευρωβαρόμετρο την άνοιξη του 2007, την τελευταία δηλαδή χρονιά πριν ξεσπάσει η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Συγκρίνοντας χάριν απλότητας μόνο τα ευρήματα των φθινοπωρινών δημοσκοπήσεων του Ευρωβαρόμετρου, διαπιστώνουμε μια αργή αλλά σταθερή μείωση του «ναι» στο ευρώ: 61% το 2007 και 61% το 2008, με μείωση του ποσοστού αυτού στο 60% το 2009. Το 2010 το «ναι» στο ευρώ πέφτει κάτω από το 60%, στο 58%. Η πτώση στην υποστήριξη του ευρώ επιταχύνεται: μόλις 53% το 2011 και το 2012.
Οριακή μείωση στο 52% τον Νοέμβριο του 2013. Καθόλου οριακή όμως η πτώση της υποστήριξης προς το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα από το 61% του 2007 στο 52% του 2013. Αντίστροφα κινείται το «όχι» στο ευρώ: το 31% του 2007 έγινε 32% το 2008 και 33% το 2009, ακολουθούμενο από ένα 35% το 2010. Το 2011 είναι η χρονιά ενός θεαματικού άλματος του «όχι» στο ευρώ, που εκτινάσσεται στο 40%, ποσοστό που διατηρεί και το 2012 και αυξάνει στο 41% το 2013. Αύξηση δηλαδή του «όχι» κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες από το 2007 στο 2013, οι οποίες, προστιθέμενες στις 9 μονάδες μείωσης του «ναι» στο ευρώ, οδηγούν στη θεαματική συρρίκνωση των 30 μονάδων διαφοράς υπέρ του «ναι» στις μόλις 11 εκατοστιαίες μονάδες.
Τα πράγματα αρχίζουν να σοβαρεύουν, όπως είναι προφανές. Αυτό όμως δεν σημαίνει -τουλάχιστον ακόμη- ότι έχουν ανατραπεί τα αισθήματα των Ευρωπαίων απέναντι στο ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, μόνο στην Κύπρο το 52% των ερωτηθέντων τάχθηκε εναντίον του ευρώ, με το 44% να λέει «ναι» στο ευρώ παρά την αρπαγή των καταθέσεων από τους κλέφτες της ΕΕ. Στις υπόλοιπες 16 χώρες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών που έχουν τεθεί υπό καθεστώς μνημονιακής υποτέλειας, υπάρχει σαφής πλειοψηφία υπέρ του ευρώ: 62% υπέρ και 35% κατά στην Ελλάδα, 70% υπέρ και 20% κατά στην Ιρλανδία, 56% υπέρ και 37% κατά στην Ισπανία, 53% υπέρ και 36% κατά στην Ιταλία, 50% υπέρ και 42% κατά στην Πορτογαλία. Συνολικά, από τις 28 χώρες της ΕΕ στις 7 μόνο υπάρχει λαϊκή πλειοψηφία κατά του ευρώ. Πέραν της Κύπρου, οι υπόλοιπες 6 δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη. Πρόκειται για τις τρεις δυτικοευρωπαϊκές χώρες της ΕΕ των «15» που αρνήθηκαν να μπουν στο ευρώ (Βρετανία, Σουηδία, Δανία) και τρεις ανατολικοευρωπαϊκές (Πολωνία, Τσεχία, Λιθουανία).
Στις τρεις δυτικοευρωπαϊκές χώρες η αντίθεση στο ευρώ έχει εκτιναχθεί πλέον σε ύψη που αποκλείουν την ένταξή τους στο ευρώ στο ορατό μέλλον: 74% κατά έναντι μόνο 19% υπέρ στη Βρετανία, 74% κατά έναντι 23% υπέρ στη Σουηδία και 65% κατά έναντι 33% υπέρ στη Δανία. Επίσης 70% κατά έναντι 26% στην Τσεχία, 55% κατά έναντι 35% υπέρ στην Πολωνία, 49% κατά έναντι 40% υπέρ στη Λιθουανία. Οσο και αν αυξάνονται οι εχθροί του ευρώ, είναι προφανές ότι το ενιαίο νόμισμα παραμένει το ισχυρότερο όπλο των Γερμανών και της ΕΕ για την ώρα, όσες εντάσεις και αν προκαλεί, όσες ζωές Ευρωπαίων και αν καταστρέφει. Οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν κατά πλειοψηφία να το υποστηρίζουν.