Θόδωρος Βρυζάκης : Ο ζωγράφος της ελληνικής επανάστασης

Ο Θεόδωρος Βρυζάκης έζησε τα σκληρά χρόνια της Επανάστασης του 1821 μέχρι την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους…

Μάλιστα ο πατέρας του, Πέτρος Βρυζάκης, απαγχονίστηκε από τους Τούρκους τον Μάιο του 1821.

Σε ηλικία 18 ετών, το 1832, με την ενθάρρυνση ενός γερμανού φιλόλογου, μετανάστευσε στο Μόναχο της Βαυαρίας, όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του.

Στο Μόναχο άρχισε να ασχολείται με την ζωγραφική, απεικονίζοντας σχεδόν αποκλειστικά θέματα από την Επανάσταση του 1821. Το 1844 έγινε δεκτός στην Ακαδημία του Μονάχου, λαμβάνοντας από την ίδια χρονιά και μέχρι το 1855 την υποτροφία της ελληνικής παροικίας της πόλης.

Δάσκαλοι και φίλοι του υπήρξαν ορισμένοι εξαίρετοι καλλιτέχνες φιλελληνικών θεμάτων της εποχής του ρομαντισμού: ο Carl Wilhelm von Heideck (γνωστός ως Heidegger), ο Πέτερ φον Ες, ο Heinrich von Mayer και μερικοί άλλοι. Κατά την δεκαετία 1845–1855, ταξίδεψε στην Ευρώπη για καλλιτεχνική ενημέρωση, ενώ κατά το διάστημα 1848–1850 διέμεινε στην Ελλάδα.

Το 1855 συμμετείχε στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού με το έργο του Η Έξοδος του Μεσολογγίου. Τον πίνακα αυτό, ο ίδιος ο Βρυζάκης τον αντέγραψε τουλάχιστον δύο φορές. Δύο από τους πρωτότυπους πίνακες καταστράφηκαν στην πυρκαγιά του Μεσολογγίου το 1929. Το τρίτο πρωτότυπο διασώζεται στην Εθνική Πινακοθήκη, αλλά ο ίδιος πίνακας κυκλοφόρησε και σε λιθογραφίες ήδη από το 1856.

Την τριετία 1861–1863, αγιογράφησε την ελληνική εκκλησία του Ευαγγελισμού στο Μάντσεστερ της Αγγλίας. Το 1867 πήρε μέρος στην έκθεση του Del Vecchio στην Λειψία με τους πίνακες Η Έξοδος του Μεσολογγίου, Γιωργάκης Ολύμπιος, Ο Λόρδος Βύρωνας στο Μεσολόγγι και ο Όρκος της Αγίας Λαύρας

Τα έργα του Βρυζάκη θεωρούνται ως τα κατεξοχήν δείγματα των ελλήνων ρομαντικών ζωγράφων του 19ου αιώνα, οι οποίοι σπούδασαν στην Γερμανία και δημιούργησαν την λεγόμενη «Σχολή του Μονάχου».

Οι ελαιογραφίες του — όλες σχεδόν με θέματα ελληνικά — χαρακτηρίζονται από το πομπώδες και νοσταλγικό ύφος των ρομαντικών ζωγράφων του 19ου αιώνα. Στην εποχή τους, τα έργα του είχαν μεγάλη ζήτηση ως ζωντανές και πιστές αναπαραστάσεις της ελληνικής ιστορίας. Μερικά μάλιστα από αυτά τα έργα έγιναν από νωρίς ευρύτερα γνωστά στο κοινό χάρη στις λιθογραφίες και άλλου είδους αναπαραγωγές.

Στους πίνακές του, το ενδιαφέρον του ζωγράφου επικεντρώνεται στην ενδυμασία των ατόμων και το στήσιμο της σκηνής γύρω από αυτά. Ωστόσο αυτή η θεατρικότητα των έργων του έχει ως αποτέλεσμα να διακρίνεται με δυσκολία κάποιο αίσθημα στα πρόσωπα που απεικονίζει. Οι κριτικοί τον λοιδορούν ακόμα ότι προσεγγίζει τα θέματά του με την ματιά ενός ξένου, όμως — χωρίς καμία αμφιβολία — ο Βρυζάκης είναι ένας από τους κύριους θεμελιωτές της νεότερης (μεταβυζαντινής) ελληνικής ζωγραφικής

Πέθανε στο Μόναχο το 1878 και κηδεύτηκε στο τότε Α’ Νεκροταφείο της πόλης. Με την διαθήκη του, άφησε κληρονομιά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όλα τα έργα τού ατελιέ του και 760 μάρκα για την επισκευή της οροφής της ελληνικής εκκλησίας του Σωτήρος (Salvatorkirche) του Μονάχου.

wikipedia