ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΠΟΥ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΑΝ ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΕΣ
Αθήνα, Πλ. Ομονοίας, 10/05/1956. Φωτογραφία από την συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τις επικείμενες εκτελέσεις των Καραολή και Δημητρίου στην Κύπρο από τους Βρετανούς αποικιοκράτες. Οι διαδηλωτές συγκρούστηκαν με την αστυνομία με αποτέλεσμα τέσσερις πολίτες νεκρούς και πάνω από 200 τραυματίες.
[Παρουσίαση του βιβλίου “ΚΑΡΑΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ – Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη” του συγγραφέα Κρίτωνα Σαλπιγκτή, Εκδόσεις ΑΙΓΑΙΟΝ /Λευκωσία 2014, από τον στρατηγό ε.α. Δημήτρη Αλευρομάγειρο]
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής με τιμά με την φιλία του από το 2007. Γνωριστήκαμε με αφορμή εκείνην την τραγική και παρανοϊκή περίοδο, όταν το -κατά τον Κώστα Ζουράρι- Κουρελούργημα της ΣΤ΄ Δημοτικού της αμόρφωτης “καθηγήτριας” των Γαλλικών, είχε γίνει καθημερινό θέμα της επικαιρότητας και έμελλε να φτάσει να κλονίσει σημαντικά την Κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή, αφού πρωταγωνιστής δεν ήταν πλέον η συγγραφέας, αλλά η ανεκδιήγητη Υπουργός της Εθνικής[;] Παιδείας, η μέχρι τότε θεωρουμένη ως επιτυχούς θητείας, κυρία Μαριέττα Γιαννάκου-Κουτσίκου.
Ένας αγνός Δάσκαλος από το Κιλκίς, ο Δημήτρης Νατσιός, είχε προλάβει από το καλοκαίρι του 2006 να αναδείξει πρώτος τον τραγελαφικό [επιεικής έκφραση] και τον ύπουλα [πάλι επιεικής έκφραση] ανιστόρητο και διαστρεβλωτικό χαρακτήρα του κουρελο-πονήματός της, το οποίο είχε στόχο την ενστάλαξη στις αγνές και παρθένες ψυχές των μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού μίας καθαρά ανθελληνικής άποψης για τα γεγονότα της Ελληνικής Ιστορίας.
Το ηλεκτρονικό περιοδικό “Αντίβαρο” ενός επίσης αγνού Έλληνα νεαρού 30 χρόνων τότε, του Ανδρέα Σταλίδη , από την Καλαμαριά, ο οποίος διέμενε [και διαμένει ] στο Λονδίνο, επεσήμανε το εύστοχο κείμενο του Νατσιού και με απίστευτη μεθοδολογία και εργασία κατόρθωσε μέσω ιστορικών στις σπουδές φίλων του, να συντάξει μια πρωτότυπη για την εποχή καμπάνια και μέσα σε ελάχιστο διάστημα να συγκεντρώσει 16.000 υπογραφές από πανεπιστημιακούς, από λοιπούς επιφανείς αλλά και από απλούς πολίτες και να γκρεμίσει τόσο το κουρελούργημα όσο και το υποτιθέμενο αλάθητο της αμόρφωτης “καθηγήτριας”, αλλά και της υποστηρίκτριάς της, ανεκδιήγητης, υπουργού.
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής, πέραν της συμμετοχής του στην προσπάθεια αυτή του ΑΝΤΙΒΑΡΟΥ, δημοσίευσε κι ένα θαυμάσιο κείμενο για το ανιστόρητο πείραμα των συντακτών, αλλά και των υποστηρικτών του κουρελουργήματος, με τίτλο “Οι επαρκείς του ασημάντου”, στο βιβλίο του Κώστα Ζουράρι “Βέβηλα, κίβδηλα, σκύβαλα”, ο οποίος την εποχή εκείνη είχε αναλάβει εκδότης της θαυμάσιας, δημοκρατικής και ιστορικής εφημερίδας της Θεσσαλονίκης, “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ”. Πολιτικά διέπεται -κατά την εκτίμησή μου- από το πνεύμα της πατριωτικής αριστεράς του ΕΑΜ, το οποίο έλαμψε κατά την περίοδο της κατοχής με την αντίσταση και με τον πατριωτικό λόγο, αλλά κυρίως με το έργο και με την πίστη ότι, δεν μπορεί να είσαι αριστερός, αν δεν είσαι Πατριώτης. Κάτι το οποίο δυστυχώς σήμερα, μια μερίδα αυτοαποκαλούμενων αριστερών όχι μόνον έχει λησμονήσει αλλά και ειρωνεύεται [όπως λ.χ. η αμόρφωτη “καθηγήτρια”, η οποία με περίσσευμα αναίδειας αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερή…]
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής (αν και κατά επτά έτη νεότερός μου) είναι εκείνης της γενιάς που πρόλαβε κι αυτή να κυριαρχηθεί από τον ηρωικό αγώνα των Κυπρίων της ΕΟΚΑ, ενάντια στον αποικιοκρατικό ιμπεριαλισμό των Άγγλων και ήταν απόλυτα φυσιολογικό να τον σημαδέψει, όπως σημάδεψε και τη δική μου γενιά, η πρώτη αγχόνη στην οποία οδηγήθηκαν στις 10 Μαΐου 1956 οι ΗΡΩΕΣ Μιχαλάκης Καραολής και Αντρέας Δημητρίου.
[Να προσθέσω εδώ και κάτι προσωπικό. Ήμουν μαθητής της ΣΤ’ τάξης Οκταταξίου στο Ζ’ Γυμνάσιο Παγκρατίου όταν φύγαμε αυθόρμητα -εννοώ χωρίς καθοδήγηση – από τα μαθήματα, για την πρώτη μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρία στην Αθήνα με τη συμμετοχή 200.000 τουλάχιστον φοιτητών, μαθητών και άλλων πολιτών, τοποθετώντας με την πρωτοβουλία και με την στήριξη των καθηγητών μας πένθιμο περιβραχιόνιο στα ρούχα μας με τα ονόματα των ηρώων].
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής το 2006, με εκτενές άρθρο του στην Κυριακάτικη Μακεδονία με τίτλο “Εξήντα χρόνια από την εκτέλεση που συγκλόνισε την Ελλάδα”, αναφέρθηκε στο τραγικό αυτό συμβάν και το κείμενό του εκείνο ανθολογήθηκε από τον Βάσο Φτωχόπουλο, μαζί με δύο άλλα, σχετικά με το ίδιο θέμα, κείμενα του Αλμπέρ Καμύ και του Κωνσταντίνου Χολέβα, και εντάχθηκε σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2011 από τις εκδόσεις ΑΙΓΑΙΟΝ της Λευκωσίας, με τίτλο σχεδόν όμοιο με του άρθρου του (“ΚΑΡΑΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ – Η εκτέλεση που συγκλόνισε την Ελλάδα”).
Με το νέο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε από τις ίδιες εκδόσεις (“ΚΑΡΑΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ – Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη”) ο συγγραφέας με αξιέπαινη μεθοδολογία και εργατικότητα, ιδιότητες που τον χαρακτηρίζουν ως υπεύθυνο άνδρα, αναδεικνύει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο και με αρκετή δόση σαρκασμού την βαθμιαία διολίσθηση των διαχρονικών μας ελίτ προς την υποτέλεια και προς την περιφρόνηση του λαϊκού πατριωτικού μας αισθήματος .
Ο συγγραφέας, αφού πρώτα κατόρθωσε να συγκεντρώσει κατά πάσαν πιθανότητα το σύνολο των οδών, των πλατειών και των άλλων δημόσιων χώρων στην Ελλάδα και στην Κύπρο, που μετονομάστηκαν μετά από την εκτέλεση των δύο ΗΡΩΩΝ με το όνομά τους, διαπίστωσε στη συνέχεια ότι, ο αριθμός αυτών των οδωνυμίων ξεπερνά σε μέγεθος τα οδωνύμια των πιο σημαντικών προσώπων της νεότερης και της πρόσφατης ελληνικής Ιστορίας.
Ανέδειξε επίσης, μέσω αυτής της καταγραφής την λαϊκή οργή εναντίον των αποικιοκρατών ιμπεριαλιστών εκείνης της εποχής, η οποία υιοθετήθηκε εν πολλοίς από τα ανά την επικράτεια δημοτικά συμβούλια, αλλά και μερικώς υποχρέωσε άλλα, να προχωρήσουν σε αυτήν την μετονομασία.
Με αφορμή όμως τραγελαφικές καταστάσεις, που ακολούθησαν εκείνα τα χρόνια, [τις οποίες ο συγγραφέας αξιολογεί χαρακτηριστικά στον τίτλο του βιβλίου με τον όρο “… η τρίτη αγχόνη” και με κύρια αφορμή την “περιπέτεια” της ονομασίας ως οδού Καραολή και Δημητρίου στην Αθήνα, του δρόμου όπου βρισκόταν τότε η Αγγλική πρεσβεία στο Κολωνάκι, η οποία κατέληξε σήμερα να εμφανίζεται στα μάτια των περαστικών ως… ενός Καραολή Δημητρίου (!), ο συγγραφέας διερωτάται και σαρκάζει ποιος άραγε, από το διόλου σπανίζον είδος του ακριβού στα πίτουρα και φθηνού στ’ αλεύρι πατριώτη ή ποιος, πρακτικώς άπατρις, αλλά ορεγόμενος την πρωθυπουργία και για τον λόγο αυτό επικαλούμενος κάθε τρεις και δυο την πατρίδα στους λόγους του, από τους πολιτικούς μας [θα πρόσθετα εγώ από αυτούς που θέλουν να ονομάζονται ταγοί μας], θα νοιαστεί και θα ασχοληθεί με ένα τόσο ασήμαντο εθνικό θέμα και θα το διορθώσει.
[Για την ιστορία και μόνον σημειώνω ότι η πρώτη τέτοια πινακίδα στην οδό αυτή, την πρώην οδό Λουκιανού, αναρτήθηκε από διαδηλωτές σε μια από τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις, που ανέφερα πιο πάνω, Οι ίδιοι διαδηλωτές κατέβασαν τις πινακίδες από το Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία και από το ζαχαροπλαστείο Πικαντίλλυ, στο μέσον του ύψους της οδού Πανεπιστημίου, και τις αντικατέστησαν με την πινακίδα ΚΥΠΡΟΣ. Οι πινακίδες παρέμειναν στη θέση τους αρκετό διάστημα.]
Ο συγγραφέας μάλιστα προτρέπει τον αναγνώστη να ασκήσει κάθε δυνατή πίεση προς τη σημερινή Δημοτική Αρχή των Αθηνών, στην ευθύνη της οποίας ανήκει το ζήτημα, να αποκαταστήσει όπως έχει υποχρέωση αυτήν την ξεχωριστή ιστορικά ονομασία – κι αν δεν νοιαστεί, τουλάχιστον να την μετονομάσει σε… [αντιγράφω από το βιβλίο] “Εξοχοτάτου Κυβερνήτου της Κύπρου Τζων Χάρντινγκ, έτσι ώστε να τιμήσουμε κι εμείς, όπως οι Εγγλέζοι, τον άνθρωπο που έστειλε στην αγχόνη τον Καραολή και τον Δημητρίου μία κι έξω. Όχι σαν εμάς, τους Έλληνες, που συνεχίζουμε να τους κρεμάμε κάθε μέρα στην τρίτη αγχόνη που τους στήσαμε στα χαμηλά της οδού Λουκιανού, στην Αθήνα.”
Πιστεύω ότι ο Κρίτων Σαλπιγκτής, με τον τόσο καυστικό λόγο, θα αποστείλει στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθηνών το βιβλίο του και ελπίζω ότι όντως θα υπάρξει με την κυκλοφορία του η αφορμή για να ασκηθεί πίεση και από άλλους φορείς, αλλά και απλούς πολίτες. Ιδού στάδιο δόξης λαμπρό για τον σημερινό Δήμαρχο Αθηναίων, ο οποίος, αν δεν απατώμαι, θεωρεί εαυτόν αριστερό.
Επιθυμώ να σταθώ και σε μία άλλη πολύ σημαντική σημείωση του συγγραφέα (της οποίας την πατρότητα, όπως ρητά διευκρινίζει ο ίδιος, την αποδίδει στον δάσκαλο Σάββα Παύλου) την σημασία της οποίας ελάχιστοι ίσως έχουν αντιληφθεί. Ο Κρίτων Σαλπιγκτης επισημαίνει ότι το 1956, παρά την χρονική εγγύτητα των γεγονότων του εμφυλίου ακόμη, στις πολυπληθείς συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για το Κυπριακό και κυρίως με αφορμή την εκτέλεση των Καραολή και Δημητρίου [ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι η λέξη εκτέλεση δεν αποδίδει ορθά την δολοφονία με αγχόνη των ΗΡΩΩΝ] πρώτη φορά βρέθηκαν σε κοινή πολιτική δράση μαζύ αριστεροί και δεξιοί. Το αναδεικνύω και τον ευχαριστώ και γι’ αυτήν την επισήμανση, διότι λανθασμένα συνηθίζουμε να λέμε ότι αυτό συνέβη για πρώτη φορα κατά τη διάρκεια της χούντας του ’67, όταν βρέθηκαν στην ίδια κατεύθυνση αντίστασης άξιοι δεξιοί και αριστεροί πολίτες.
[Είναι χαρακτηριστικο το συμβαν ότι ο μετέπειτα Στρατηγός Γιώργος Καρούσος, ο οποίος είχε λάβει μέρος στον εμφύλιο από τις τάξεις του Κυβερνητικού Στρατού, ευρισκόμενος στις φυλακές ως πολιτικός κρατούμενος της χούντας, συναντήθηκε με συγκρατούμενο αντάρτη του αντιπάλου τότε Δημοκρατικού Στρατού και αφού αναγνώρισε ο ένας τον άλλον, ακολούθησε συγκινητικός εναγκαλισμός τους. Την σκηνή μού την περιέγραψε ως αυτόπτης μάρτυς, ο καθηγητής Βασίλης Φίλιας].
Πριν να κλείσω αυτή την παρουσίαση, θα ήταν παράλειψη να μην επισημάνω ότι ο συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο στους τέσσερις νεκρούς διαδηλωτές και στον νεκρό αστυφύλακα, που έχασαν τη ζωή τους, λίγες ώρες πριν από την εκτέλεση, όταν ακολούθησε στο συλλαλητήριο της Αθήνας σύγκρουση των διαδηλωτών με την Αστυνομία, που τους εμπόδισε να φτάσουν και να διαμαρτυρηθούν στην αγγλική πρεσβεία. Ζητά μάλιστα να μνημονεύεται πότε-πότε το όνομά τους δίπλα σε αυτό των Καραολή και Δημητρίου.
Φίλες και Φίλοι, δεν διεκδικώ ικανότητες βιβλιοκριτικού. Εάν την επιχειρούσα το πιο πιθανόν θα ήταν να αδικήσω και το βιβλίο και τον συγγραφέα. Το κείμενό μου αποτελεί ουσιαστικά προτροπή προς τις φίλες και τους φίλους να διαβάσουν αυτό το θαυμάσιο βιβλίο, το οποίο, μαζί με πλείστες όσες άλλες ιστορικές επισημάνσεις, αλλά και με τις λεπτομέρειες της καταγραφής, θα αποτελεί στολίδι στις γνώσεις μας και στη βιβλιοθήκη μας και μία ακόμη ευχή να βρεθεί αυτός ο οποίος θα επαναφέρει την ονομασία “ΚΑΡΑΟΛΗ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, των εκτελεσθέντων αγωνιστών της ΕΟΚΑ”, στο Κολωνάκι .
Δημήτρης Αλευρομάγειρος
Υ.Γ. Την διανομή του βιβλίου “ΚΑΡΑΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ – Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη”, έχουν στην Αθήνα οι Εναλλακτικές εκδόσεις, Θεμιστοκλέους 37, αλλά, ασφαλώς, η διάθεση, μέσω αυτών, θα γίνεται κι από τα υπόλοιπα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας.