Από την κα Μαρία Λαζαρίδου, καθηγήτρια, Τμήμα Βιολογίας Α.Π.Θ. λάβαμε την παρακάτω απάντηση στα όσα ειπώθηκαν στη συζήτηση στο Δημ. Συμβούλιο
Θεσσαλονίκης για το έργο εξόρυξης χαλκού-χρυσού στη Χαλκιδική. Η κα Λαζαρίδου έχει μελετήσει την οικολογική ποιότητα των ρεμάτων της ΒΑ Χαλκιδικής και τη βιοσυσσώρευση των βαρέων μετάλλων σε εδώδιμο ψάρι της περιοχής. Τα συμπεράσματα της έρευνάς της είναι ανησυχητικά για την περιοχή μας.
Κατά τη συζήτηση στο 2.15.00 χρονικό σημείο και αμέσως μετά ειπώθηκε ότι οι Παν/κοί που συμμετείχαν στη μελέτη της ΜΠΕ έχουν επικυρώσει τη μελέτη. Ο καθένας που συμμετέχει στέλνει τα αποτελέσματα του στο μελετητικό γραφείο. Κατόπιν τα μελετητικά γραφεία, στην προκειμένη περίπτωση η ENVECO, γράφουν τη μελέτη και συνήθως (ΚΑΚΙΣΤΑ ΒΕΒΑΙΑ) χωρίς καμία επικύρωση από αυτούς που έχουν μελετήσει τα επί μέρους επιστημονικά προβλήματα, η μελέτη κατατίθεται, όπως έγινε και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν μερικά μόνον αποτελέσματα κατά την κρίση του μελετητικού γραφείου, που έχει και την ευθύνη, και κατατέθηκαν συμπεράσματα σύμφωνα με τη δική τους και πάλι κρίση.
Για αποκατάσταση της όποιας παρεξήγησης θα ήθελα να δηλώσω ότι συμμετείχα στη μελέτη της οικολογικής ποιότητας των ρεμάτων της περιοχής και στη μελέτη της βιοσυσσώρευσης των βαρέων μετάλλων σε εδώδιμο ψάρι της περιοχής τόσο κατά τη λειτουργία της TVX όσο και του Ελληνικού Χρυσού. Και στις δυο περιπτώσεις βρέθηκαν τα παρακάτω:
Το ρέμα της Ολυμπιάδας είναι επιβαρυμένο από τις αποθέσεις των μεταλλευμάτων που εντοπίζονται εκεί και από τη μεταλλευτική δραστηριότητα της περιοχής.
Η κατάσταση στο ρέμα του Κοκκινόλακκα είναι πολύ χειρότερη σε σύγκριση με το ρέμα της Ολυμπιάδας, και το γεγονός ότι δεν βρέθηκε ούτε ένα άτομο βενθικών μακροασπονδύλων στο σταθμό δειγματοληψίας Κοκκινόλακκας Κατάντη (η απουσία ζωής βενθικών μακροασπονδύλων παρατηρείται πρώτη φορά στα σχεδόν 20 χρόνια ενασχόλησης του Εργαστηρίου Ζωολογίας με την ποιότητα των ρεόντων υδάτων βασισμένης στα βενθικά μακροασπόνδυλα) δηλώνει ότι το ρέμα του Κοκκινόλακκα είναι επιβαρυμένο από τη μεταλλευτική δραστηριότητα των μεταλλείων της περιοχής, μιας και η περιοχή δεν επιβαρύνεται από κάποια άλλη πηγή ρύπανσης.
Οι μέσες συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων που προσδιορίστηκαν στα δείγματα του νερού του Νοεμβρίου ήταν υψηλότερες από τις αντίστοιχες προηγούμενης έρευνας (Lazaridou-Dimitriadou, 1998) 1 με εξαίρεση μόνο το Cu. Σε ό,τι αφορά στο ίζημα το εύρος τιμών των μετάλλων που προσδιορίστηκαν στην παρούσα έρευνα είναι χαμηλότερο από αυτό που αναφέρεται σε προηγούμενη έρευνα στην περιοχή εξαιτίας του ότι πριν τη λήψη δειγμάτων είχε προηγηθεί περίοδος ισχυρών και έντονων βροχοπτώσεων που είχαν ως αποτέλεσμα την έντονη διάβρωση και απόπλυση του εδάφους καθώς και τη μεταφορά του λεπτόκοκκου επιφανειακού υλικού των ιζημάτων προς τα κατάντη.
Υπάρχει βιοσυσσώρευση βαρέων μετάλλων, και μάλιστα σε εδώδιμο είδος ψαριού[1]. Τα μέταλλα εμφάνισαν βιομεγένθυση μόνο στην περίπτωση των δειγμάτων από το σταθμό ΑΣΠΡΟ_ΑΝ, με τις συγκεντρώσεις του στους ιστούς των ψαριών να είναι τρεις φορές υψηλότερες από αυτές των βενθικών μακροασπονδύλων. Επιβεβαιώθηκε η ικανότητα των υδρόβιων οργανισμών να συσσωρεύουν επιλεκτικά ορισμένα βαρέα μέταλλα σε συγκεντρώσεις υψηλότερες από αυτές του αβιοτικού περιβάλλοντος, ενώ τοπικά και για ορισμένα επίσης μέταλλα παρατηρήθηκε βιοενίσχυση από τα κατώτερα (βενθικά μακροασπόνδυλα) προς τα ανώτερα (ψάρια) επίπεδα της υδάτινης τροφικής αλυσίδας.
[l]Lazaridou-Dimitriadou m., Koukoumides Η., Lekka Μ. & Gaidagis G., 2004. “Integrative evaluation of the ecological quality of metalliferous streams (Chalkidiki, Macedonia, Hellas)”. Environmental monitoring and Assessment, 91: 59-86.
Καθ. Μαρία Λαζαρίδου
Τμήμα Βιολογίας
http://antigoldgreece.wordpress.com
Α.Π.Θ.