Της Γιώτας Περήφανου
8 Μαρτίου μια ημερομηνία σταθμός με βαθιές ρίζες στις έντονες διαμαρτυρίες των γυναικών (αρχές του 20ου αιώνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ) που πάλεψαν, φώναξαν, διεκδίκησαν, αντέδρασαν, ζητώντας ίσα δικαιώματα με τους άνδρες, τη δυνατότητα της ψήφου και καλύτερες συνθήκες στο χώρο της εργασίας…
Με επιμονή και «μάχη» οι γυναίκες κέρδισαν! Οι ηχηρές φωνές τους ακούστηκαν από άκρη σε άκρη στο πλανήτη.
Αυτή η σημαντική μέρα εορτασμού διδάσκει στις νεώτερες πολλά και όμορφα μαθήματα. Για να κατακτήσεις τους στόχους σου πρέπει να παλέψεις, για να ακουστείς πρέπει να κινητοποιηθείς και να διεκδικήσεις, για να ξεχωρίσεις πρέπει να υποστηρίξεις την άποψη σου με όλες σου τις δυνάμεις!
Ο ρόλος της γυναίκας σήμερα είναι πολλαπλός και απαιτητικός. Καθημερινά καλούμαστε να αντεπεξέλθουμε σε μια δύσκολη κοινωνία κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Ερχόμαστε αντιμέτωπες με τη φτώχεια, την ανεργία, τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις και το ρατσισμό.
Υπάρχουν ακόμη και σήμερα γυναίκες που υποβάλλονται σε πολλά σωματικά βασανιστήρια αλλά και νεαρά κορίτσια που στερούνται την αθωότητα της παιδικής τους ηλικίας εργαζόμενα σκληρά για ένα κομμάτι ψωμί.
Αυτές οι ψυχές είναι ολομόναχες και ο δρόμος για την κατάκτηση της ισότητας φαντάζει στις σκέψεις τους μακρύς και δύσκολος.
Θα μου επιτρέψετε να αφιερώσω αυτό το άρθρο σε όλες αυτές τις γυναίκες που ακόμη προσπαθούν να ανακαλύψουν το δικό τους σωτήριο δρόμο για μια ζωή πιο ανθρώπινη και αξιοπρεπή. Σε όλες αυτές τις γυναίκες που δεν μπορούν να ονειρευτούν βλέποντας τα υπέροχα χρώματα του ηλιοβασιλέματος και το μαγικό ασημί που αφήνει η πανσέληνος. Στα δακρυσμένα ματάκια που αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο. Στα νεαρά κορίτσια των φαναριών και σε όσες αγνές πονεμένες υπάρξεις επιθυμούν να έρθει σύντομα η στιγμή που θα ζήσουν το δικό τους ξεχωριστό όνειρο! Με την ευχή από καρδιάς γρήγορα να ανακαλύψουν τη δική τους ΙΘΑΚΗ!!!
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ – Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο, σήμερα 8 Μαρτίου, γιορτάζουν και πάλι την ημέρα τους. Τη Διεθνή ημέρα της γυναίκας. Η γιορτή αυτή καθιερώθηκε το 1910 από τη Διεθνή Γυναικεία Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, ύστερα από πρόταση της μεγάλης φεμινίστριας Κλάρας Τσέτκιν.
Κλάρας Τσέτκιν |
Έτσι επί 157 σχεδόν χρόνια η 8η Μαρτίου δίνει την ευκαιρία στις γυναίκες όλων των χωρών μαζί και κάθε χώρας χωριστά, να προβάλουν τις γενικές και τις ιδιαίτερες διεκδικήσεις τους και να σφυρηλατούν τους δεσμούς της φιλίας και της αλληλεγγύης τους, στον αγώνα για ένα ευτυχέστερο μέλλον.
Αυτό το οποίο χαρακτηρίζει το γυναικείο κίνημα στη διάρκεια των 157 χρόνων του είναι το γεγονός, πως το ευρύ αυτό κίνημα έπαψε να είναι ξεκομμένο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα λαϊκά προοδευτικά κινήματα και ότι διοχετεύτηκε μέσα στο μεγάλο κανάλι των λαϊκών και εθνικών αγώνων, αλλά και αυτών για την υπεράσπιση της Παγκόσμιας Ειρήνης, για την αποτροπή του πυρηνικού αφανισμού.
–8 Μαρτίου 1913: Οι γυναίκες της Τσαρικής Ρωσίας ξεσηκώνονται με την κραυγή «Κάτω η πείνα – Κάτω ο πόλεμος». Τον επόμενο ακριβώς χρόνο οι γυναίκες των λαϊκών συνοικιών του Παρισιού κάνουν διαδηλώσεις και απαιτούν να ελευθερωθεί η επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ, που είχε συλληφθεί στη Γερμανία για τους αγώνες της κατά του επερχόμενου πολέμου.
–8 Μαρτίου 1917: Οι εργάτριες της Αγίας Πετρούπολης, ξεχύνονται στους δρόμους και ζητούν Ειρήνη και Ψωμί.
–8 Μαρτίου 1923: Ο πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος έχει τελειώσει, 5 χρόνια πριν αλλά η κατάληξη του Ρούρ απειλεί να ανάψει νέα πολεμική φωτιά. Δύο χιλιάδες Γαλλίδες συγκεντρώνονται και απαιτούν: «Όχι άλλο πόλεμο» .
–8 Μαρτίου 1936: Ενώ οι γυναίκες της Ισπανίας διαδηλώνουν στη Μαδρίτη κατά του φασισμού, στη Γερμανία η χιτλερική τρομοκρατία οργιάζει. Χιλιάδες γυναίκες ρίχνονται στις φυλακές. Ο Παγκόσμιος Πόλεμος προετοιμάζεται για δεύτερη φορά στον ίδιο αιώνα, από τους Γερμανούς μιλιταριστές. Πολλές γυναικείες οργανώσεις τάσσονται στο πλευρό εκείνων που αγωνίζονται να σώσουν την Ειρήνη.
Θα ήταν παράλειψή μας αν την ώρα τούτη, που γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, δεν ξαναθυμόμαστε μερικές γυναίκες, εκτός από την Κλάρα Τσέτκιν, που με τον αγώνα τους και τα λόγια τους μένουν αθάνατες στην ιστορία του Παγκόσμιου γυναικείου Κινήματος. Μία τέτοια γυναίκα είναι η Ολυμπία Ντε Γκούς, που ακόμη από τα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, στη διακήρυξή της για τα δικαιώματα της γυναίκας έλεγε:
Ολυμπία Ντε Γκούς |
Φλώρα Τριστάν |
Αλλά και ο Γάλλος ουτοπιστής φιλόσοφος Φουριέ, έλεγε πως «η αρμονία δεν θα αποκατασταθεί όσο αποκλείουμε τις γυναίκες από τις επιστήμες και τις κρατάμε σκλάβες της βελόνας και του νοικοκυριού».
Μια άλλη αγωνίστρια του γυναικείου κινήματος στάθηκε η Κουβανέζα Άννα Μπέτανκουρτ. Στις 14 Απριλίου 1869 συνήλθε η ιστορική συνέλευση Γκουϊμάρο και διακήρυξε το πρώτο Κουβανέζικο σύνταγμα. Τότε η περίφημη Κουβανέζα Άννα Μπέτανκουρτ, που αγωνιζόταν για την κοινωνική απελευθέρωση της γυναίκας, ανέπτυξε για πρώτη φορά τις αρχές του γυναικείου κινήματος, λέγοντας ανάμεσα στ’ άλλα:
«Πολίτες: Η Κουβανέζα γυναίκα, κλεισμένη στο σκοτεινό και ήσυχο σπίτι της, περίμενε υπομονετικά και καρτερικά αυτή την ιερή ώρα, κατά την οποία η Επανάσταση θα της επιτρέψει να χειραφετηθεί.
Ο πρόεδρος της συνέλευσης τη συνεχάρη και της είπε: «Κυρία, το όνομά σας θα γραφεί στην εθνική ιστορία της Κούβας ως μοναδικό φαινόμενο του δέκατου ένατου αιώνα».
Στις 9 Απριλίου 1871, η αταλάντευτη Άννα Μπέτανκουρτ συλλαμβάνεται από τις Ισπανικές αρχές και κλείνεται στις φυλακές για επαναστατική δραστηριότητα. Για να την εκβιάσουν ψυχολογικά της είπαν μέσα στη φυλακή, ότι ο σύζυγός της αξίωνε να υποσχεθεί πως θα σταματήσει κάθε επαναστατική δραστηριότητα, οπότε και θα την άφηναν να επιστρέψει σπίτι της. Τότε η Άννα Μπέτανκουρτ διαμαρτυρήθηκε ζωηρά και είπε:
Άννα Μπέτανκουρτ |
Ιδιαιτερότητα παρουσίασε ο εορτασμός της Παγκοσμίου Ημέρας της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου 1946. Η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών κάλεσε τις γυναίκες να υπερασπιστούν τα παιδιά θύματα του πολέμου. Την ίδια ημέρα οι Αμερικανίδες διακήρυτταν: «Αναλάβαμε την υποχρέωση να οικοδομήσουμε, μαζί με τις γυναίκες των άλλων ηπείρων, έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μας».
Έτσι με την διακήρυξη αυτή ιδρύθηκε το αμερικάνικο τμήμα της οργάνωσης.
Μία άλλη σημαδιακή γιορτή, στον Ελληνικό χώρο είναι η γιορτή της 8ης Μαρτίου 1947. Τότε η Πανελλήνια Ένωση Γυναικών, η οποία είχε σημειώσει λαμπρούς αγώνες για ζητήματα των γυναικών και της δημοκρατίας στην Ελλάδα, γιόρτασε την ημέρα της γυναίκας για τελευταία φορά.
Στα επόμενα χρόνια των πολέμων της Κορέας και της Ινδοκίνας, η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών, παρέχει την υποστήριξή της στις δυνάμεις που αγωνίζονται για να ρυθμιστούν οι διαφορές κατά τρόπο ειρηνικό και περιέλαβε στα συνθήματα του εορτασμού της 8ης Μαρτίου την αξίωση για τον τερματισμό της αιματοχυσίας.
Στη διάρκεια της δεκαετίας του Ψυχρού Πολέμου και της προετοιμασίας ενός νέου θερμοπυρηνικού πολέμου, η 8η Μαρτίου ήταν ημέρα δράσης των γυναικών όλων των χωρών για τη διάσωση της ΕΙΡΗΝΗΣ.
Πριν 55 χρόνια, στα 1959, το πρόβλημα της Ειρήνης έμπαινε με μεγάλη οξύτητα. Στις 8 Μαρτίου 1959 η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών σήμανε συναγερμό των γυναικών του κόσμου. Μοναδικό σύνθημα του εορτασμού στάθηκε το σταμάτημα των ατομικών δοκιμών και ο αφοπλισμός.
Η Πανελλήνια Ένωση Γυναικών σ’ αυτό τον εορτασμό συμμετείχε ολόψυχα και δραστήρια στην Παγκόσμια κινητοποίηση. Πέρα από αυτό, όμως, κινητοποίησε τις γυναίκες και για τα ειδικά προβλήματα, που απασχολούσαν τότε τις γυναίκες του ελληνικού χώρου.
Τέτοια προβλήματα ήταν οι διεκδικήσεις τους για ίση αμοιβή και ίση εργασία. Η κατάργηση των διακρίσεων, που υφίσταντο σε βάρος τους, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό βίο. Την οργάνωση ενός αποτελεσματικού συστήματος για την προστασία της εργαζόμενης μητέρας και του παιδιού. Την κοινωνική ασφάλιση τόσων και τόσων κλάδων εργαζομένων γυναικών και πολλά άλλα.
Στην πατρίδα μας υπήρξαν, κατά καιρούς, όπως υπάρχουν και σήμερα μεγάλες Ελληνίδες πρωτοπόρες του Γυναικείου Κινήματος.
Καλλιρόη Παρρέν |
Σήμερα στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας τις ξαναθυμόμαστε και τις τιμάμε. Τα έργα τους, τα λόγια τους αποτελούν ιερή παρακαταθήκη για τις σημερινές γυναίκες και τις γυναίκες των επόμενων γενεών.
Στα 1962 στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η μεγάλη Ελληνίδα παιδαγωγός και από τις πιο θαρραλέες πρωτοπόρους του γυναικείου κινήματος Ρόζα Ιμβριώτη, σε εφημερίδα της εποχής έγραφε:
Ρόζα Ιμβριώτη |
Σε άλλο σημείο, η αξέχαστη παιδαγωγός και αγωνίστρια Ρόζα Ιμβριώτη γράφει:
«Η Ελληνίδα δίνει μέσα στην Κατοχή κι έπειτα πάλι μια παγκόσμια ηθική μορφή τη γυναίκα της Πίνδου, όπως έδωσε παλιότερα τη Σουλιώτισα και στην αρχαιότητα τη Σπαρτιάτισσα. Στέκει η Ελληνίδα η “άνοιξη” της εθνικής ζωής. Δεν είναι αυτά που λέμε απλοί διθύραμβοι ούτε καυχησιολογίες. Είναι η ίδια η πραγματικότητα. Προσπαθούν κάποιοι εχθροί, να σβήσουν από τη μνήμη μας τα μαθήματα της ιστορίας, τους αγώνες του Λαού για τη Λευτεριά και την Ανεξαρτησία. Δεν κόπηκε το σχοινί ανάμεσα στους αιώνες. Η τελευταία σύγκρουση με το φασισμό μας άφησε βαριές επιταγές. Νίκησε ο Λαός το φασισμό και δεν άντεξε να ταπεινώνεται από τους ξένους κατακτητές. Οργάνωσε την Εθνική Αντίσταση και αυτό στάθηκε το “σχολείο” του Λαού»