Όταν «πέσει» η αυλαία…

Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

(Στον απόηχο του Μουντιάλ και πριν αρχίσουν τα φετινά πρωταθλήματα)

Η ζωή του καθενός μας, από την αρχή ως το τέλος, αποτελεί μια ξέχωρη κουκίδα μέσα στις αμέτρητες άλλες που στο σύνολό τους συνθέτουν «το μωσαϊκό της ζωής» την προσωπογραφία ενός λαού.
Ερχόμαστε στον κόσμο φορτωμένοι με
κληρονομικές προδιαθέσεις που μας επιφύλαξε η φύση καθώς διάλεξε μερικά από τα χαρακτηριστικά καθενός από τους γονείς μας και δημιουργούμε βιώματα επηρεασμένοι από το κοινωνικό, το ψυχολογικό και το οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε, δρούμε και ωριμάζουμε.
Στην υπαρξιακή ψυχολογία η ζωή αποτελεί μια παρένθεση που στοχεύει στην αναίρεση του προκαθορισμένου τέλους, στο να μετριάσει την άδικη μοίρα κάθε ζωντανού οργανισμού με την παρεμβολή μιας σειράς νοημάτων και πράξεων που ελπίζουμε ότι θα απαλύνουν το σοκ της ανυπαρξίας.
Από τη στιγμή που γεννιόμαστε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το θάνατο, από τη στιγμή που ανατέλλει στο στερέωμα των ανθρώπινων υπάρξεων η προσωπική μας ύπαρξη αρχίζει και ο αγώνας για την επιμήκυνσή της μέχρι τη στιγμή της αναπόφευκτης δύσης..
Στο μέτρο που, για την καθαρά οντολογική μας ύπαρξη, πασχίζουμε να γεμίσουμε με νοήματα την παρένθεση της προσωπικής μας ζωής γράφουμε την προσωπική μας ιστορία διευρύνοντας τους κύκλους των γνωριμιών, δημιουργώντας καριέρες και κοινωνικές δραστηριότητες, συσσωρεύοντας υλικά αγαθά και απολαμβάνοντας την αναγνώριση. Και, τελικά, τείνουμε να διαιωνίσουμε την ύπαρξή μας στο χρόνο προεκτείνοντας το εγώ μας με τα παιδιά που γεννούμε, δηλαδή μέσα από τους απογόνους μας.
Το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και τα αθλήματα του στίβου και μαζί οι καριέρες που χτίζονται εκεί αποτελούν μια πράξη στο καθημερινά εξελισσόμενο, πολύπρακτο δράμα της ζωής. Για παίκτες και αθλητές όπως και για όλα τα άτομα γενικά ισχύουν οι ίδιοι κανόνες: οι πολλοί μένουν στην αφάνεια και αρκούνται στην αναγνώριση που τους προσφέρει ένας περιχαρακωμένος κύκλος φίλων, θαυμαστών και ίσως οπαδών.
Μερικοί ξεφεύγουν από την αφάνεια, δεσπόζουν στο αθλητικό στερέωμα για αρκετό χρονικό διάστημα, μαγεύουν , γοητεύουν και συγκινούν το φίλαθλο κοινό απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τα οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά αγαθά της αναγνώρισης και στη συνέχεια, νομοτελειακά, χάνονται από το προσκήνιο της επικαιρότητας..
Ελάχιστοι κατορθώνουν να παρατείνουν την παρένθεση της καριέρας του ποδοσφαίρου ή του μπάσκετ ή της αναγνώρισης στο στίβο αγγίζοντας τον συμβολικό Όλυμπο της αθανασίας, κερδίζοντας μέσα από τα συνεχή παραληρήματα του φίλαθλου κοινού τον επίζηλο τίτλο του ημίθεου, σύγχρονα δείγματα του μυθικού ήρωα, του Ηρακλή.
Όπως και αν εξελιχθεί η προσωπική ιστορία κάθε παίκτη ή αθλητή, όποια τροχιά και αν του επιφυλάσσει η μοίρα και μαζί η μυοσκελετική του κατάσταση, οι ψυχοδιανοητικές και ψυχοσυναισθηματικές ικανότητες και η ακεραιότητα του χαρακτήρα και της προσωπικότητας συνεπικουρούμενα και από τη θεά Τύχη, η πραγματικότητα παραμένει αναλλοίωτη:
Από τη στιγμή που θα ανατείλει το άστρο του είναι ήδη προκαθορισμένη η εφήμερη τροχιά του, θα έλθει αργά ή γρήγορα η Δύση του..
Να οδηγηθούμε λοιπόν στην μοιρολατρική αδράνεια;
Να παραδώσουμε τα όπλα υποκύπτοντας στο βαρύ φορτίο αναγνώρισης του γεγονότος ότι σαν τη ζωή και την ύπαρξή μας και η αθλητική καριέρα ακόμη και του πλέον αναγνωρισμένου, καθιερωμένου, χειροκροτημένου, αποθεωμένου ατόμου αποτελεί μια εφήμερη πραγματικότητα με προκαθορισμένο χρόνο ζωής, με ημερομηνία λήξεως;
ΟΧΙ, η απάντησή μου είναι ένα εμφαντικό ΟΧΙ!
Ο αγώνας, η πάλη, η αντίσταση στη μοίρα του παίκτη, του αθλητή είναι αυτό που μετράει. Πολλοί, δυστυχώς, αρκούνται στην εφήμερη αναγνώριση, αναλώνονται ψυχικά και σωματικά στην άντληση ικανοποιήσεων που φέρνει αυτή η αναγνώριση και φυσικά πέφτουν σύντομα στην αφάνεια, συντομεύοντας την παρένθεση της αθλητικής καριέρας. Μερικοί συνεχίζουν να αγωνίζονται, παρατείνουν την επιβίωσή τους καθώς γεύονται με μέτρο την αναγνώριση διατηρώντας όσες μπορούν περισσότερες δυνάμεις για το αύριο. Ελάχιστοι, συνετοί και ταλαντούχοι, δεσπόζουν στο αθλητικό στερέωμα καθώς χρόνο με το χρόνο, σαν τα παροιμιακά καλά κρασιά, βελτιώνονται, μελετούν, αγωνίζονται, διδάσκονται από τα σφάλματά τους, καθιερώνονται.
Είναι γνωστό το απόφθεγμα που διατείνεται ότι «τον πλούτο πολλοί μίσησαν, την δόξα ουδείς!» Και για τους ελάχιστους, αυτούς που καταφέρνουν να μπούνε στο Πάνθεο των μεγάλων παικτών και αθλητών οπωσδήποτε το πέσιμο της αυλαίας δεν είναι εύκολο πράγμα.
Είναι ίσως το τελευταίο πικρό ποτήρι που επιφυλάσσει η ανθρώπινη μοίρα σε όλα τα αστέρια της ζωής.
Οι μεγάλοι, όμως, οι πραγματικά μεγάλοι έχουν τον τρόπο να μετριάσουν το σοκ της πραγματικότητας να αποχωρήσουν από το παλκοσένικο με κομψότητα, με τακτ, με στυλ. Η τελευταία τους παράσταση, η αποχαιρετιστήρια κίνησή τους, γοητεύει, συγκινεί, ενθουσιάζει.
Η αντιμετώπιση του τέλους, η αποδοχή της μοιραίας δύσης γίνεται ένας ακόμη σταθμός για την επίδειξη όλων εκείνων των σωματικών και ψυχοσυναισθηματικών ικανοτήτων και χαρακτηριστικών προσωπικότητας και χαρακτήρα που επί σειρά ετών είχαν βοηθήσει να τους καθιερώσουν στη συλλογική συνείδηση του φίλαθλου κοινού.
Οι μεγάλοι και στα σπορ, όπως οι πραγματικά μεγάλοι σε κάθε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα, διαθέτουν ταλέντο αλλά μαζί και την δύναμη να πασχίζουν, να πειθαρχούν, να αγωνίζονται, να διδάσκονται, να διορθώνονται και τελικά να αποσύρονται στην κατάλληλη ώρα!…
Δεν υπάρχει η «αυλαία που όταν πέσει» θα τους σβήσει ακαριαία από την μνήμη μας!…