Συμπεράσματα Μελέτης
Ανδριανού Γκουρμπάτση,
Αντιστράτηγου – Υπαρχηγού Π.Σ, ε.α, Νομικού
Απάντηση στο πολύ εύλογο και φυσιολογικό ερώτημα, που ο καθένας μας μπορεί να έχει κάνει:
Αν δηλαδή η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας, ευνόησε ή όχι και πώς επηρέασε, μεταξύ άλλων, και την εγκληματικότητα των εμπρησμών;
δίνεται μέσα από τα…
Συμπεράσματα της πρόσφατης Μελέτης μου, με τίτλο: ”Εγκληματικότητα των Εμπρησμών και Προφίλ των Εμπρηστών (2000 – 2010)”(1).
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στα Συμπεράσματα της εν λόγω Μελέτης, παρόλο που ο μέσος ετήσιος αριθμός των αστικών αλλά και αγροτοδασικών πυρκαγιών το διάστημα της κρίσης και συγκεκριμένα το (2011 – 2013), βαίνει μειούμενος, δυστυχώς, κι αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, διαπιστώνεται πανελλαδικά μια προοδευτική αύξηση των από πρόθεση αστικών και αγροτοδασικών πυρκαγιών. Ειδικότερα το διάστημα (2000 – 2010) αυξήθηκε το μέσο ποσοστό των αστικών πυρκαγιών κατά 0,25%, σε σχέση με το διάστημα (1998 – 2008), φθάνοντας το ποσοστό αυτό στο 1,44%. Ωστόσο και το εν λόγω ποσοστό αυξήθηκε περαιτέρω στο 3,11%, κατά το διάστημα (2011 – 2013), δηλαδή υπερδιπλασιάστηκε το ποσοστό των εκ δόλου εμπρησμών, κι αναμένεται ότι θα υπάρξει περαιτέρω αυξητική τάση. Εξάλλου ειδικά στην Αττική παρατηρείται αύξηση των τελεσθέντων εγκλημάτων εμπρησμού σε ποσοστό 2,8%. Τέλος αυξήθηκε πανελλαδικά κατά 1,95% και το ποσοστό του μέσου όρου και των αγροτοδασικών πυρκαγιών που προκαλούνται με πρόθεση.
Αν και δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία και ξεκάθαρη εικόνα για τα κίνητρα των εκ προθέσεως εμπρησμών και εμπρησμών σε δάση, εκτιμώ πως είναι πολύ πιθανόν η αποδεδειγμένη, σύμφωνα με την ανωτέρω Μελέτη, αύξηση των εκ προθέσεως εμπρησμών και εμπρησμών σε δάση κατά την περίοδο της κρίσης, οφείλεται, μεταξύ άλλων (ψυχολογικών) κινήτρων των δραστών, και σε ιδιοτελή αλλά και άλλα κίνητρα, εξ αιτίας της κρίσης. Συγκεκριμένα, για τα εγκλήματα (αστικού) εμπρησμού, η μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών και η δυσχερής θέση των πολιτών, οι ζημιές και εξαφανίσεις των επιχειρήσεων, που υπέστησαν εξ αιτίας της αστάθειας και δυσπραγίας της πραγματικής οικονομίας και του δυσμενούς περιβάλλοντος της αγοράς, η πραγματική οικονομική δυσφορία και η έλλειψη ρευστότητας στις αγορές καθώς για την αντιμετώπιση τόσο βασικών αναγκών καθημερινότητας και επιβίωσης των πολιτών, όσο και την αντιμετώπιση δανειακών υποχρεώσεων απλών πολιτών και επιχειρηματιών, τα ”κόκκινα” δάνεια κ.α. είναι πολύ πιθανόν μπρος στον κίνδυνο της αυτοκαταστροφής τους, να οδήγησε κάποιους από τους συνανθρώπους μας στην πρόκληση κάποιου εμπρησμού με πρόθεση, με κίνητρο το κέρδος, όπως π.χ την πρόκληση πυρκαγιάς σε κάποια ασφαλισμένη δομή για την είσπραξη της αποζημίωσης. Ωστόσο είναι λογικό, σε ένα τόσο δυσμενές για τους πολίτες κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον που βιώνουμε το διάστημα της κρίσης, να έχουμε και αύξηση των εμπρησμών κοινωνικής σύγκρουσης, πυρκαγιές με τη χρήση βομβών μολότοφ σε κρατικά κτίρια, οχήματα, τράπεζες ή εμπρησμούς με πολιτικά κίνητρα, από άτομα ή ομάδες που κινούνται στον αντιεξουσιαστικό χώρο και επιδίδονται με τους εμπρησμούς στο ”αντάρτικο πόλης”. Επίσης, στα εγκλήματα εμπρησμού σε δάση, η οικονομική ανέχεια των νοικοκυριών και η δεδομένη υψηλή της τιμής των καυσίμων και του ρεύματος, είναι πιθανόν να οδήγησε κάποιους συμπολίτες μας στην πρόκληση σκόπιμων δασικών πυρκαγιών με κίνητρο το κέρδος, όπως για παράδειγμα την εκμετάλλευση της ξυλείας για θέρμανση, αύξηση της περιουσίας τους και γενικά κάθε είδους κέρδος (ωφέλειας).
Η οικονομική κρίση, σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργεί ένα ευνοϊκό κλίμα ανομίας και ως εκ τούτου λοιπόν είναι αναπόφευκτο και μοιραίο να έχει επιφέρει, μεταξύ άλλων δεινών και την αύξηση της εγκληματικότητας και ειδικά των εγκλημάτων εμπρησμού αλλά και άλλων οικονομικών εγκλημάτων, όπως της απάτης, υπεξαίρεσης, απιστίας, αλλά και την αύξηση φαινομένων διαφθοράς και σκανδάλων στο Δημόσιο.
Η Πολιτεία οφείλει άμεσα να αντιμετωπίσει την προαναφερόμενη αύξηση της εγκληματικότητας των δόλιων εμπρησμών και να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα, όπως την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και επιχειρησιακής ικανότητας τους αρμόδιου για την πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας των εμπρησμών διωκτικού μηχανισμού.