Κρίσεις πανικού: Η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης;

παθολογικά αίτια, γεγονός που περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι συνθήκες της σημερινής εποχής μας φέρνουν συνεχώς αντιμέτωπους με το έντονο άγχος, το οποίο σε πολλούς ανθρώπους σωματοποιείται και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.

Γράφει η ψυχολόγος, γνωσιακή ψυχοθεραπεύτρια Μίνα Χριστοπούλου

Βέβαια οι σωματικές αλλαγές που νιώθουμε από το άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού όταν βρίσκεται σε κίνδυνο ή αγχώδη κατάσταση για να μας βάλει σε κατάσταση δράσης και ν’ αντιδράσουμε στο επικείμενο πρόβλημα γρήγορα και αποτελεσματικά. Το άγχος είναι χρήσιμο όταν είναι σε λογικά πλαίσια, ίσως ακόμα κι όταν είναι και έντονο σε κάποιες περιστάσεις, γιατί μας κινητοποιεί και μας δραστηριοποιεί, όταν όμως γίνεται πολύ έντονο τότε τα πράγματα περιπλέκονται αρκετά.

Η κρίση πανικού διαφέρει από το έντονο άγχος που μπορεί να μας καταβάλλει, και δεν είναι απαραίτητο ότι το συχνό και καθημερινό άγχος εξελίσσεται σε κρίσεις πανικού.

Η κρίση πανικού παρουσιάζεται ξαφνικά και εκδηλώνεται με επεισόδια έντονου φόβου, τρόμου και ανεξέλεγκτου άγχους. Είναι ένα ξαφνικό κύμα φόβου, που έρχεται χωρίς προειδοποίηση και χωρίς φανερή αιτία και είναι πιο έντονο από μία στρεσογόνα φάση που πιθανόν να αντιμετωπίσει ένα άτομο.

Μερικές φορές η κρίση πανικού έρχεται ξαφνικά, σε ανύποπτο χρόνο, αναπάντεχα. Άλλοτε πάλι έρχεται μετά από μια αρχική περίοδο αυξημένου άγχους, γενικευμένης ανησυχίας, έντασης ή θλίψης. Μπορεί επίσης να αποτελεί σύμπτωμα της κατάθλιψης ή μιας φοβίας (για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που πάσχει από αγοραφοβία μπορεί να πάθει μια κρίση πανικού, αν βρεθεί σε ένα πολυσύχναστο μέρος, όπως μια στάση του μετρό ή έναν γεμάτο κινηματογράφο). Μπορεί όμως να συμβεί και το αντίστροφο, να ξεκινήσει δηλαδή μια φοβία επειδή κάποιος έπαθε μια κρίση πανικού, π.χ. στο ασανσέρ ή ανάμεσα στο πλήθος. Περίπου το 1-4% του πληθυσμού παθαίνει κάποια στιγμή στη ζωή του κρίσεις πανικού σε διαφορετικές ηλικίες. Η συχνότητα είναι μεγαλύτερη σε ανθρώπους μεταξύ 20 και 35 ετών.

Η αίσθηση φόβου που κυριαρχεί είναι πέρα από κάθε λογικό όριο και ρεαλιστικής πραγματικότητας. Τις περισσότερες φορές δεν έχει καμία σχέση με κάποιο γεγονός. Μία κρίση πανικού, δεν είναι επικίνδυνη αλλά σίγουρα μπορεί να τρομοκρατήσει κυρίως γιατί το άτομο αισθάνεται πως χάνει τον έλεγχο. Επίσης, ιδιαίτερα αγχογόνα περιστατικά μπορούν να πυροδοτήσουν διαταραχή πανικού όπως για παράδειγμα ένας πρόσφατος χωρισμός ή μία απώλεια.

Συνήθως όλη η διαδικασία ξεκινά με κάποια σωματικά συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά, ιδιαίτερα ενοχλητικά και πολλές φορές και ανησυχητικά. Έτσι ξεκινάει κάποιος να πηγαίνει στους γιατρούς και να κάνει εξετάσεις, ώσπου κάποια στιγμή, μετά από σειρά επισκέψεων σε ιατρεία και νοσοκομεία, εξετάσεων και αναλύσεων, οι ειδικοί να διαγνώσουν ότι δεν υπάρχουν οργανικά αίτια για τα συμπτώματα αυτά και άρα μάλλον πρόκειται για μια κρίση πανικού. Όταν δε οι κρίσεις αυτές είναι επαναλαμβανόμενες ή μετά από μια κρίση αναπτύξει κανείς έντονο άγχος ότι θα του ξανασυμβεί, τότε λέμε ότι πάσχει από διαταραχή πανικού, που διαγνωστικά ανήκει -μαζί με τις φοβίες και τη γενικευμένη διαταραχή άγχους- στην κατηγορία των αγχωδών διαταραχών.

Το αίσθημα του επερχόμενου άγχους, ο φόβος να μην ξανά έρθει ο πανικός, γεννά φόβο, παγιδεύεται σ’ ένα φαύλο κύκλο της σκέψης του και των συναισθημάτων που έχει για τα σωματικά συμπτώματα. Αυτό λειτουργεί σαν γρανάζι που μεταφέρει το φόβο στη συμπεριφορά του μ’ αποτέλεσμα να αρχίσει να εξαπλώνεται στις καθημερινές του συνήθειες

Αυτό οδηγεί στο να συνδυάζει τα συμπτώματα από τις κρίσεις με όλο και περισσότερα μέρη, πράγματα που έκανε, αγαπημένες του συνήθειες, μ’ ανθρώπους που ίσως τον φορτίζουν, διάφορες κοινωνικές επαφές ή υποχρεώσεις και φτάνει στο σημείο ν’ αρχίζει να τα αποφεύγει συστηματικά.

Η ζωή κάποιου μπορεί να αλλάξει μετά από μία σειρά κρίσεων πανικού, γιατί αρχίζει να αποφεύγει καταστάσεις, πρόσωπα και μέρη τα οποία έχει συνδέσει με τις κρίσεις πανικού, ενώ παράλληλα αισθάνεται ότι η ποιότητα ζωής του έχει αλλάξει.

Οι κρίσεις πανικού, όπως και οι άλλες αγχώδεις διαταραχές, μπορούν να θεραπευτούν και δεν υπάρχει κανένας λόγος ένας άνθρωπος να υποφέρει χρόνια από αυτές, πιστεύοντας ότι θα φύγουν από μόνες τους ή θα καταφέρει να τις καταπολεμήσει μόνος του.

Πολύ καλά αποτελέσματα μπορεί επίσης να έχουν διάφορα είδη ψυχοθεραπείας. Ιδιαίτερα αποτελεσματικός έχει αποδειχτεί ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής με ψυχοθεραπεία.Οι συμπεριφοριστικές-γνωσιακές ψυχοθεραπείες αποσκοπούν στο να βοηθήσουν τον άνθρωπο που πάσχει από κρίσεις πανικού να αναγνωρίσει και να αποδυναμώσει τις αρνητικές σκέψεις και συμπεριφορές που προκαλούν και κλιμακώνουν το αίσθημα του φόβου και του πανικού. Εστιάζουν στο να μάθει να χαλαρώνει, να ελέγχει τα συμπτώματα, αλλά και να αντιμετωπίζει τις καταστάσεις στις οποίες φοβάται ότι θα πάθει κρίση χωρίς να τις αποφεύγει.

Παρόλη την ψυχιατρική βοήθεια που παρέχουν τα φάρμακα κυρίως για ανακούφιση των συμπτωμάτων, μακροπρόθεσμα επιβάλλεται να συμπεριληφθεί μια ψυχοθεραπευτική γραμμήπου θα καταπολεμήσει τις αιτίες του άγχους και θα βοηθήσει το άτομο να ξαναγίνει λειτουργικό και να διαχειρίζεται το άγχος του μόνο του. Σταδιακά, στόχος είναι τα φάρμακα να μειωθούν μέχρι να μπορέσει ο άνθρωπος να ξαναζήσει χωρίς φόβο.

boro.gr