Ο Αιθέρας αποτελεί αντικείμενο μελέτης και κατανόησης από αρχαιοτάτων χρόνων. Μέσα στους αιώνες έχει γίνει αποδεκτός, έχει αναφερθεί ως ανυπόστατος, έχει αποδειχθεί μαθηματικά, έχει αμφισβητηθεί από την φυσική. Τέλος, κάποιοι που τον κατέρριψαν, τελικά, αναθεώρησαν, όπως ο Αϊνστάιν.
Για τους αρχαίους Έλληνες ο Αιθέρας ήταν μία από τις πρωταρχικές θεότητες. Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα την «ποιότητά» του θα πρέπει να εντρυφήσουμε σε Αριστοτέλη, Ευριπίδη, Εμπεδοκλή, Πλάτωνα και πολλούς άλλους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Κυρίως, όμως, στα Ορφικά Κείμενα και την Ορφική Θεογονία.
Συνοψίζοντας, έχουμε τα εξής:
Τα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες του Aιθέρος είναι: διεισδυτικότατος, ταχύτατος, εξ ουρανού προερχόμενος, πυρ καθαρό, φύση ελαφρότατη, άπειρος, κυκλοφορητικός.
Ο Χρόνος γέννησε τον Αιθέρα, το Χάος, το Έρεβος και στην συνέχεια το Κοσμικό Αυγό από το οποίο φανερώθηκε ο Φάνης (Ιερωνύμου και Ελλάνικου Θεογονία, 1(54)) και το Σύμπαν μας. Το Έρεβος είναι τόπος διάβασης και συνεπώς δεν συμμετέχει στην κοσμοποιία (Ιλιάδα Π 327, Οδύσσεια Κ 528, Λ 564, Μ 81 κλπ). Το δε Χάος αποτελεί το σύνολο του περιεχομένου του Κοσμικού Αυγού (Ιερωνύμου και Ελλάνικου Θεογονία, 2(55))
Κατά συνέπεια, ο κόσμος μας και όλο το Σύμπαν μας «υπάρχει» στην αγκαλιά του Αιθέρα.
«Ο Ζευς ονομάζεται και Αιθήρ» (Ορφικά Αποσπάσματα 28), οπότε, και σύμφωνα με την όλη Ορφική Θεολογία, μία εκ των ιδιοτήτων του Αιθέρος είναι η γέννηση.
«Και νους αδιάψευστος, βασιλιάς, είναι ο άφθαρτος Αιθέρας, γιατί μ’ αυτό λέει τα πάντα και ακούει και δεν υπάρχει φωνή, ούτε κραυγή, ούτε κτύπος, ούτε και φήμη, που να ξεφεύγει από τα αυτιά του πανίσχυρου Κρονίωνα. Έτσι, λοιπόν, είναι ο νους και η κεφαλή του Διός» (Ορφικά Αποσπάσματα 6, 19-23).
Κατά συνέπεια ο Αιθέρας έχει πλήρη αντίληψη του εαυτού του, απ’ άκρη σ’ άκρη του. Επιπλέον έχει νοημοσύνη.
Δηλαδή, όλα τα δημιουργήματα συνδέονται αναμεταξύ τους με κάποια μορφή «σχοινιού» ώστε κάθε ταλάντωση σε ένα σημείο θα φτάνει, κάποια στιγμή, στο πιο μακρινό. Επομένως όλα θα επηρεάζονται με κάποιον τρόπο, όπως περίπου τα συγκοινωνούντα δοχεία ή ένα τεντωμένο πανί. Θα μπορούσε να περιγραφεί σαν ο «Συμπαντικός Υμένας» που συνδέει τα πάντα αναμεταξύ τους.
«Όπου υπάρχει γέννηση υπάρχει και χρόνος» (Ορφικά Ανέκδοτα Αποσπάσματα 13).
Με άλλα λόγια εφόσον ο Αιθήρ μπορεί να γεννήσει (και γεννάει, λόγω πολλών άλλων ιδιοτήτων του αλλά και διότι όπως είδαμε παραπάνω ταυτίζεται με τον Δία) τότε, μετατρέπεται σε «χρόνο». Αλλά για να γεννηθεί κάτι χρειάζεται και «χώρο».
Απλούστερα: Ο Αιθήρ μπορεί να ταυτιστεί με τον «χωροχρόνο» (St. Hawking, Το χρονικό του Χρόνου).
Ο Αιθήρ, εύκολα μπορεί να ταυτιστεί σε πολλά βασικά σημεία με την «πράνα» των Ινδών, το «κα» των αρχαίων Αιγυπτίων, το «τσι» των Κινέζων, την «οργόνη» του Βίλχεμ Ράιχ κλπ.
Έτσι, τουλάχιστον, στην Γη μας «αντιλαμβανόμαστε» τον Αιθέρα να κυλά μέσα σε αυτήν σαν υπόγειο ποτάμι ή πηγή, χωρίς όμως να μπορεί να ταυτιστεί με αυτά. Πηγάζει και σχετίζεται όχι μόνο με την γη, αλλά και με το κάθε τι που ζει, εξελίσσεται, αναπνέει από αυτήν και με αυτήν. Για τους ταοϊστές είναι μία κοσμική πνοή που ζωογονεί και εμποτίζει κάθε τι που απαρτίζει την φύση. Εμπλουτίζει τον άνθρωπο με ενέργεια και πνευματική διαύγεια. Η αιώνια αυτή ενέργεια, εμπεριέχεται στον άνθρωπο και σε κάθε τι ζωντανό, έμψυχο και υλικό.
Ο Πλάτωνας συμβολίζει τον Αιθέρα με δωδεκάεδρο στερεό