Μήπως τελικά έπιασαν… κορόιδο τον Θεόδωρο Πάγκαλο οι Αμερικανοί;

την αμερικανική διπλωματική αντιπροσωπεία, υποκλέπτοντας τις τηλεφωνικές επικοινωνίες ακόμα και του Αμερικανού πρεσβευτή, με τον… πληθωρικό πρώην υπουργό να δηλώνει ότι διασκέδαζε να διαβάζει πως τον έβριζαν με αγοραίες εκφράσεις, ενώ ο ίδιος έπινε τον πρωινό του καφέ και… έτρωγε το κουλούρι του (σ.σ. ο ενικός στην περιγραφή της θρεπτικής και εύγευστης τροφής ήταν λογικό βέβαια να μας προβληματίσει)!

Του Μιχαήλ Βασιλείου

Ας τα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά προσπαθώντας να θεμελιώσουμε τον ισχυρισμό του τίτλου της ανάρτησης – ανάλυσης λοιπόν. Αρχικά, να προβούμε σε μια τυπικής αλλά και ουσιαστικής σημασίας επισήμανση, αφού ως είθισται στην Ελλάδα οι συζητήσεις στα ευαίσθητα θέματα των υπηρεσιών πληροφοριών είναι… καφενειακού επιπέδου, λόγω άγνοιας ακόμα και βασικών ζητημάτων, όπως για παράδειγμα η διάκριση ανάμεσα σε «κατασκοπεία» (espionage / intelligence) και «αντικατασκοπεία» (counter-espionage / counter-intelligence).

Ως κατασκοπεία ορίζεται η ενεργητική αναζήτηση, με κάθε τρόπο, πληροφοριών για θέματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας και επικεντρώνεται στο εξωτερικό. Ως αντικατασκοπεία, ορίζεται η προσπάθεια μιας μυστικής υπηρεσίας να αρνηθεί στις υπόλοιπες τις επιτυχίες στον τομέα της κατασκοπείας, να αποτρέψει δηλαδή τη συλλογή ευαίσθητων πληροφοριών από αντίπαλες υπηρεσίες που έχουν λόγο να επιδεικνύουν ενδιαφέρον για τη δραστηριοποίησή τους σε ελληνικό έδαφος (και όχι μόνο, π.χ. η αντικατασκοπεία μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να λειτουργεί και στο εξωτερικό, αν και νομικά, εάν κάποιος συλληφθεί, για κατασκοπεία θα κατηγορηθεί).

Αυτά «χονδρικά»,όχι για να εξαντλήσουμε το θέμα, αλλά για να καταδειχτεί ότι πρόκειται για δυο απολύτως διακριτές αποστολές, αν και δεν είναι λίγες οι φορές που οι δυο αυτές λειτουργίες «συναντιούνται», με αποτέλεσμα να προκύπτουν «παρατράγουδα», ιδίως σε χώρες όπου οι ρόλοι κατασκοπείας και αντικατασκοπείας φέρονται σε πέρας από διαφορετικές υπηρεσίες (Βρετανία: MI-6 & MI-5, ΗΠΑ: CIA & FBI, Ρωσία: SVR & FSB). Για μια ακόμη φορά τονίζουμε, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, ότι η αναφορά είναι σχηματική και ότι η ανάλυση είναι επιφανειακή.

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος έκανε αναφορά στον Αλέκο Παπαδόπουλο, υπό την εποπτεία του οποίου, ως υπουργού Εσωτερικών, τελούσε την εποχή που διαδραματίζονταν αυτά η ΕΥΠ. Κατά συνέπεια, ένα από τα ασφαλή συμπεράσματα μπορεί να είναι ότι συζητούμε για την εποχή μετά την κρίση των Ιμίων μέχρι το 1999, όπου «δίκαιοι και άδικοι» εκπαραθυρώθηκαν από την κυβέρνηση συνεπεία του φιάσκου με την υπόθεση Οτζαλάν.

Αν αυτό ισχύει, το επόμενο συμπέρασμα προκύπτει από τη γνώση αναφορικά με τις δυνατότητες παρακολούθησης τηλεφωνικών συνομιλιών που είχε εκείνη την εποχή η ΕΥΠ. Η κινητή τηλεφωνία δεν ήταν μια τόσο εξελιγμένη αγορά ακόμα στην Ελλάδα και τα κινητά τηλέφωνα θεωρούνταν ως ασφαλέστερος τρόπος επικοινωνίας, αφού η ΕΥΠ δεν διέθετε δυνατότητες υποκλοπών των κινητών τηλεφώνων (τις απέκτησε μετά τους Ολυμπιακούς του 2004). Εάν αυτό ισχύει, τότε προκύπτει το συμπέρασμα, ότι οι υποκλοπές στις συνομιλίες του Αμερικανού πρεσβευτή έγιναν από γραμμές σταθερής τηλεφωνίας με την παραδοσιακή μέθοδο της παγίδευσης των «εξωτερικών κατανεμητών» (πιο γνωστά ως ΚΑΦΑΟ, από την προφορά του γερμανικού KV – Kabelverzweiger).

Το ότι η ΕΥΠ άκουσε συνομιλίες μάλλον δεν αμφισβητείται. Αυτό όμως που χωράει πολύ συζήτηση, είναι τι ήταν όσα άκουσε! Η πρεσβεία των ΗΠΑ είναι δυνατόν να μην γνώριζε την αδυναμία της ΕΥΠ να παγιδεύσει τα κινητά τηλέφωνα; ΟΧΙ. Κατά συνέπεια, οι πιο ασφαλείς επικοινωνίες, λογικά θα γίνονταν με κινητά. Δορυφορικά τηλέφωνα δεν διέθεταν; ΝΑΙ. Κατά συνέπεια, είχαν κι άλλη επιλογή πιο ασφαλούς – κατά τεκμήριο – μεθόδου επικοινωνίας. Δυνατότητες κρυπτογραφημένων συνομιλιών με ασφαλείς (για τα δεδομένα της ΕΥΠ) τηλεφωνικές συσκευές διέθεταν; ΝΑΙ, σίγουρα.

Ποιο είναι το συμπέρασμα στο οποίο θέλουμε να καταλήξουμε; Είναι προφανές: Πως ό,τι άκουσε η ΕΥΠ και ενημέρωσε τον Πάγκαλο, οι Αμερικανοί ήθελαν να το ακούσει… 

Πόσο ανίκανος θα έπρεπε να ήταν ο μηχανισμός ασφαλείας της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, μιας από τις πιο κομβικές πρεσβείες όχι στα θέματα της Ευρώπης όπως κακώς- σύμφωνα με τη δική μας πληροφόρηση – ακούγεται τις τελευταίες ώρες, αλλά για τα θέματα Μέσης Ανατολής (με αποκορύφωμα τον δεύτερο Πόλεμο στον Κόλπο το 2003, όπου η σημασία της πρεσβείας έφτασε στο απόγειό της), ώστε να μην προβαίνει σε καθημερινό… έλεγχο ρουτίνας εάν οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες είχαν ασχοληθεί με τα ΚΑΦΑΟ που αφορούσαν τηλεφωνικές συνδέσεις γραμμών που χρησιμοποιούνταν από το προσωπικό;

Είπε και ο Θ. Πάγκαλος ότι δεν εντυπωσιάστηκε από όσα πληροφορούνταν από τις υποκλοπές και ότι λίγο πολύ τα γνώριζαν στο υπουργείο Εξωτερικών, ενδεχομένως σε μια απόπειρα υποβάθμισης του έργου των μυστικών υπηρεσιών που ποτέ δεν συμπάθησε και τόσο. Εξαιρετικά αφελές εκ μέρους του εάν αυτά τον καθησύχασαν και όπως είναι γνωστό «το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται». Και ο Πάγκαλος ήταν είναι και θα είναι πανέξυπνο «πτηνό». Ακόμα και αυτά όμως πιάνονται κορόιδο, πέφτοντας θύματα της υπερβολικής εμπιστοσύνης στην κρίση και την ευστροφία τους.

Το πρόβλημα είναι ότι η τεράστια εμπειρία του και οι γνώσεις του ποτέ δεν επεκτάθηκαν ιδιαίτερα στον τομέα εθνικής ασφαλείας, τουλάχιστον όσον αφορά την «επιχειρησιακή» του διάσταση! Ποιος ξεχνάει τη μνημειώδους αφέλειας αναφορά στη μεγαλύτερη αξία ενός καλού διπλωμάτη σε σύγκριση με ένα «σύνταγμα» στο στράτευμα;

Ο άνθρωπος έχει αποδεδειγμένα, εντελώς μονοδιάστατη αντίληψη των διεθνών σχέσεων, κάτι που τον αφήνει εκτεθειμένο στις διαθέσεις κάποιου που θα επιθυμούσε να χειραγωγήσει τη σκέψη του, αφού θα επιχειρούσε να εκμεταλλευτεί αυτή την αδυναμία, η οποία γίνεται κυριολεκτικά κραυγαλέα στα μάτια ενός Αγγλοσάξονα αναλυτή που θα το επιχειρούσε…

Το εύλογο θεωρούμε επιχείρημα εδώ, όπως προκύπτει από την ανωτέρω ανάλυση, είναι ότι οι Αμερικανοί γνώριζαν και άφησαν σκοπίμως απείραχτα τα παγιδευμένα τηλέφωνα, ώστε να τα αξιοποιήσουν ως «κανάλια» διοχέτευσης παραπληροφόρησης (disinformation) προς την ελληνική πλευρά, ή/και μετάδοσης μηνυμάτων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα θεωρούνταν ότι εξυπηρετούν τον σχεδιασμό και τη στόχευσή τους.

Θεωρεί κανείς τόσο αφελή τον Αμερικανό πρεσβευτή να μιλάει με την Άγκυρα από το συγκεκριμένο τηλέφωνο; Μήπως επεδίωκε να ακούσει τις «αβρότητες» προς το πρόσωπό του ο Πάγκαλος;Μήπως όσα άκουσε, εάν τα πίστεψε, χειραγώγησαν και κατηύθυναν τη συμπεριφορά του σε επιθυμητά για κάποιους «μονοπάτια»; Για να μην πάμε και στο… συνωμοτικό, ότι ήθελαν να προσφέρουν σε άλλους «φίλους» υλικό για να «αποδείξουν» ότι έκαναν καλή δουλειά, αφού η επικοινωνία τους με την πρεσβεία ήταν εξαιρετική;

Γιατί το λέμε; Διότι – πολύ αργότερα είναι η αλήθεια – προέκυψε (από τα WikiLeaks), ότι σημαίνοντα στελέχη της πολιτικής μας ζωής, ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες αλλά και η ίδια η ηγεσία της ΕΥΠ φέρεται σε τηλεγραφήματα να μιλούν με εξαιρετική ευκολία για θέματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες, σε ένα δηλαδή κράτος που σέβεται τον εαυτό του, θα θεωρούνταντουλάχιστον ως «διαβαθμισμένα» και η αποδέσμευσή τους θα προκαλούσε αυτομάτως εισαγγελική κινητοποίηση. Αλλά στη χώρα του «θεσμοποιημένου χαβαλέ», όπου όλοι μιλούν και λένε τα πάντα, αυτά έχουν αποδειχτεί «μικρολεπτομέρειες».

Γι’ αυτό δεν έμαθε και τίποτα το σημαντικό από τις υποκλοπές ο Πάγκαλος, παρά μόνον ότι αναφέρονταν σε αυτόν υποτιμητικά; Μήπως αυτό ήταν που επεδίωκαν εκμεταλλευόμενοι το παρορμητικό και ενίοτε το υπερφίαλο του χαρακτήρα του; Ποτέ δεν υπήρξε εξάλλου και αγαπημένος τους πολιτικός και στη «διπλωματική συμπεριφορά» ο βαθμός που έπαιρνε ήταν πάντα παρόμοιος με το κουλούρι που έτρωγε για πρωινό…