“Λένε ότι βγήκε ο Σημίτης”… Ήταν 18 Ιανουαρίου του 1996, όταν η Ελένη Καλογεροπούλου, η οποία κάλυπτε το ρεπορτάζ ΠΑΣΟΚ για την τηλεόραση του τότε Alpha, είχε μετακομίσει από την τέντα του Ωνασείου, εκεί όπου νοσηλευόταν ασθενής ο Ανδρέας Παπανδρέου, στους διαδρόμους της Βουλής, για την μέχρι τότε…
αδιανόητη μάχη διαδοχής του ιδρυτή του Κινήματος.
Ο δισταγμός και η έκπληξη φυσικά ξεπερνούσαν την αυθόρμητη αντίδραση της δημοσιογράφου. Και παρόλο που ο Γιώργος Δρυς, εκ των “υπασπιστών” του τότε διεκδικητή της πρωθυπουργίας διαβεβαίωνε τους συντάκτες των ΜΜΕ ότι πράγματι, ο… άλλος, τον οποίο ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε διαγράψει προ καιρού, κέρδιζε τον Άκη Τσοχατζόπουλο στην τελική μάχη, οι περισσότεροι διατηρούσαν τις αμφιβολίες τους.
Το σκορ 86 έναντι 75. Οι 11 ψήφοι που άλλαξαν τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, και φυσικά του ΠΑΣΟΚ, που περισσότερο από κάθε άλλο κόμμα επηρέασε την εθνική διαδρομή του τόπου μέχρι το χείλος του γκρεμού και… λίγο παρακάτω. 11 ψήφοι που δεν επέτρεψαν στον ευρισκόμενο σήμερα στις φυλακές Κορυδαλλού Άκη Τσοχατζόπουλο να γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Η εκλογή Σημίτη ήταν μεγάλη έκπληξη. Επειδή όλοι πίστευαν ότι το παπανδρεϊκό μπλοκ θα κατάφερνε να εκλέξει έναν από τους δυο “ομόσταβλους”, Άκη Τσοχατζόπουλο και Γεράσιμο Αρσένη. Στην πράξη αποδείχτηκε ότι η αδυναμία των δυο τελευταίων να τα βρουν μεταξύ τους, οδηγήσε στην ήττα, που άνοιξε το δρόμο για την επέλαση του “εκσυγχρονισμού”, και την άλωση και της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, τον Ιούνιο του 1996, μια εβδομάδα μετά την απώλεια του Ανδρέα Παπανδρέου.
Οι περισσότεροι είχαν υποτιμήσει τον “δαιμόνιο” Θεόδωρο Τσουκάτο, την προοπτική που έδινε ο ίδιος ο Κώστας Σημίτης ως “αντίβαρο” στον παπανδρεϊσμό, τη… λατρεία που από τότε έδειχναν τα ΜΜΕ και οι ισχυροί του επιχειρηματικού κόσμου στον μετέπειτα πρωθυπουργό, και κυρίως το διαχρονικό και συνεπές αίσθημα αυτοσυντήρησης του ΠΑΣΟΚ.
Όσο κι αν ο Άκης Τσοχατζόπουλος ήταν “ο δικός τους άνθρωπος”, τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ γνώριζαν ότι με εκείνον επικεφαλής δεν είχαν καμία τύχη απέναντι στη Νέα Δημοκρατία του αείμνηστου Μιλτιάδη Έβερτ. Θα έχαναν πανηγυρικά στις εκλογές που πλησίαζαν… τρέχοντας, επομένως θα έχαναν την εξουσία. Και η εξουσία υπήρξε διαχρονικά το πιο… ωμό πολιτικό επιχείρημα για να κινηθούν διαδικασίες και να τρέξουν εξελίξεις.
Εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι η εκλογή Σημίτη, τόσο στην πρωθυπουργία όσο και αργότερα στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ είχε… άρωμα παπανδρεϊσμού. Το παρασκήνιο επιμένει ότι στις 18 Ιανουαρίου του 1996, ο Γιώργος Παπανδρέου είχε ψηφίσει τον Κώστα Σημίτη και όχι τον Άκη Τσοχατζόπουλο, όπως θα ήθελε ο ασθενής πατέρας του. Το ίδιο είχε κάνει και το “άλλο παιδί” του Ανδρέα, ο Κώστας Λαλιώτης, επιτρέποντας στον Σημίτη να περάσει στον δεύτερο γύρο με αντίπαλο τον Άκη Τσοχατζόπουλο και όχι τον Γεράσιμο Αρσένη, από τον οποίο πιθανότατα θα έχανε.
Ποιός θα ξεχάσει το ιστορικό πλέον “Γιώργο χάσαμε”, του Γεράσιμου Αρσένη, τη στιγμή που αποδέχτηκε την ήττα του, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ. Ο “Γιώργος” μάλλον ήταν… ο γνωστός, έστω κι αν χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να οπτικοποιηθεί εκείνη η ήττα του τελευταίου των Παπανδρέου που έγινε πρωθυπουργός.
Ποιός θα ξεχάσει ακόμη το, εξίσ0υ ιστορικό “Αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ”, που αναφώνησε ο Δημήτρης Μπέης, προεδρεύων της συνεδρίασης, βλέποντας τον Κώστα Σημίτη, τον Άκη Τσοχατζόπουλο και τον Γεράσιμο Αρσένη να δίνουν τα χέρια, και τους υπόλοιπους βουλευτές να τους χειροκροτούν. Αυτό ήταν, πράγματι, το ΠΑΣΟΚ, για το οποίο η ελληνική κοινωνία και η Ιστορία, προσυπογράφουν σήμερα ένα εντελώς διαφορετικό αποτύπωμα συμπεράσματος για τη διαδρομή του και τη συμβολή του στη διαμόρφωση μιας Ελλάδας που έγινε παράκλητη των εταίρων και δανειστών της.
Ποιος θα ξεχάσει φυσικά, το ιστορικό ανέκδοτο που συνόδευσε εκείνη την εκλογή, και φαίνεται να μην είναι ανέκδοτο αλλά… πραγματικότητα: Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ενημερώθηκε στο κρεβάτι του στο Ωνάσειο για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και την εκλογή Σημίτη, παρέμεινε σιωπηλός. Και… άλλαξε πλευρό. Ήξερε άλλωστε το ΠΑΣΟΚ, που ο ίδιος δημιούργησε, καλύτερα από τον καθένα.
Μάνος Οικονομίδης
