Στο Δέλτα του Έβρου, η νομιμότητα εξαντλείται στις καλύβες κυνηγών και ψαράδων…

Μάλιστα, εκδόθηκε απόφαση για την άμεση κατεδάφισή τους… Την ίδια ώρα, η Πολιτεία παραβλέπει το γεγονός ότι το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Πάρκου και, συνακόλουθα, του Φορέα Διαχείρισής του, έχει κηρυχθεί παράνομο με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (3290/2009). Κι όμως, το πάρκο και ο φορέας του συνεχίζουν να λειτουργούν εκδίδοντας μάλιστα και αποφάσεις-απαγορεύσεις ερήμην των κατοίκων και των χρηστών του Δέλτα.

Εκτός από την απαξίωση όλων των δραστηριοτήτων των κατοίκων που αντιμετωπίζονται ως ενοχλητικοί παρείσακτοι στον ίδιο τους τον τόπο, φαίνεται ότι οι Νόμοι του Ελληνικού Κράτους αντιμετωπίζονται με την ίδια συμπεριφορά και νοοτροπία, όταν πρέπει να εφαρμοστούν από τις υπηρεσίες του.

Ζητάμε τη διατήρηση και προάσπιση όλων των νόμιμων παραδοσιακών δραστηριοτήτων, όπως η ερασιτεχνική αλιεία και η θήρα, στην περιοχή του Δέλτα του Έβρου. Ζητάμε την ουσιαστική συμμετοχή των φορέων των κατοίκων και των χρηστών της περιοχής στη διαχείριση του τόπου τους.

Διαβάστε αναλυτικά τις θέσεις μας:

Μια σειρά από παραδοσιακές δραστηριότητες ολόκληρων γενεών, όπως το κυνήγι, το ψάρεμα και η κτηνοτροφία στο Δέλτα του Έβρου, τίθενται ουσιαστικά υπό διωγμό με αφορμή τις αυθαίρετες, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, καλύβες της περιοχής. 

Καμιά από τις καλύβες και τα πρόχειρα παραπήγματα των κατοίκων στο Δέλτα του Έβρου, που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, δεν είχε, και δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς, νόμιμη οικοδομική άδεια και τίτλους ιδιοκτησίας, ούτε άδεια λειτουργίας ως κτηνοτροφική ή αλιευτική εγκατάσταση. 

Εκτός από τις πρόχειρες εγκαταστάσεις των κατοίκων, στην διασυνοριακή αυτή περιοχή υπάρχουν και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, για τις οποίες ουδείς διανοήθηκε ποτέ να απαιτήσει οικοδομική άδεια, όπως γινόταν εξ άλλου για όλες τις εγκαταστάσεις του Δημοσίου μέχρι πρόσφατα.

Διαμορφώθηκε διαχρονικά, από την απελευθέρωση της Θράκης και εντεύθεν, μια ισχυρή κοινωνική και οικονομική σχέση των ανθρώπων της περιοχής με το Δέλτα του ποταμού, προς αμοιβαίο όφελος κράτους, πολιτών αλλά και του οικοσυστήματος της περιοχής. 

Τη σχέση αυτή αγνόησαν οι συντάκτες των μελετών και αποφάσεων που αφορούσαν την περιοχή και το μέλλον της. Αρμόδιοι και αναρμόδιοι φορείς, αποφάσισαν να απομακρύνουν ουσιαστικά τους κατοίκους και τις δραστηριότητές τους από το Δέλτα του Έβρου, αντί να μεριμνήσουν ώστε να συνεχίσουν να ασκούνται αλλά και να αναπτύσσονται με ελεγχόμενο και νόμιμο τρόπο όλες οι παραδοσιακές δραστηριότητες της περιοχής.

Στην παράγραφο 3 του άρθρου 2 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, αναφέρεται ρητά ότι «Κατά την λήψη μέτρων σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές ιδιομορφίες». 

Οι τοπικές ιδιαιτερότητες και δραστηριότητες, όπως η αλιεία, η κτηνοτροφία και το κυνήγι, προϋπήρχαν μαζί με τις καλύβες τους στην περιοχή του Δέλτα, πολύ πριν εκδοθούν οι σχετικές οδηγίες (79/409 και 92/43). Υπήρχαν ακόμη και επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας οι «καλύβες των γκιαούρηδων» και έτσι ονομάστηκε «νησί των γκιαούρηδων» (Γκιαούρ Αντάς), με βάση την δραστηριότητα και την εθνικότητα των κατοίκων. 

Οι οδηγίες 79/409 και 92/43 επιβάλλουν να λαμβάνονται υπόψη οι διαμορφωμένες οικονομικές και πολιτιστικές απαιτήσεις των κατοίκων της περιοχής. Παράλληλα θα έπρεπε να λαμβάνονται υπόψη και οι ιδιαιτερότητες της συνοριακής έκτασης με την γειτονική μας χώρα, με την οποία πολλές φορές έχουμε φτάσει στα πρόθυρα πολέμου για αμφισβητήσεις εδαφών και κυριαρχικών δικαιωμάτων. 

Τίποτε από όλα αυτά προφανώς δεν ελήφθη υπόψη, όπως φαίνεται από την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας, κατά τον καθορισμό του Εθνικού Πάρκου, παρά μόνο τα στείρα ιδεολογήματα διαφόρων ΜΚΟ που θέλουν να επιβάλουν ένα περιβάλλον αποκομμένο και αποστειρωμένο από την τοπική κοινωνία και από κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.

Εκτός από την τοπική δραστηριότητα, ούτε η νομοθεσία που θεσπίσθηκε διαχρονικά ελήφθη υπόψη από την Πολιτεία κατά τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Πάρκου. Η 3290/2009 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι αποκαλυπτική… «Συνεπώς, μη νομίμως η περιοχή του Δέλτα Έβρου χαρακτηρίστηκε ως εθνικό πάρκο και μη νομίμως καθορίστηκαν εντός αυτής ζώνες προστασίας, όπου απαγορεύονται ή επιτρέπονται έργα και δραστηριότητες, με ΚΥΑ των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης, Εμπορικής Ναυτιλίας και Μακεδονίας Θράκης». Στη συνέχεια, με αφορμή προσφυγή κατά απόφασης, αναφέρει ότι «Εφόσον η εν λόγω αρνητική πράξη εκδόθηκε κατ΄ επίκληση και εφαρμογή της Κ.Υ.Α., είναι παράνομη και ακυρωτέα». Το ίδιο ισχύει φυσικά και για κάθε μεταγενέστερη απόφαση που θα βασίζεται στη συγκεκριμένη ΚΥΑ 4110/2007 (ΦΕΚ:Δ/102/2007). 

Παρόλα αυτά όμως, ακόμη και μετά την απόφαση του ΣτΕ, εξακολουθεί ο Φορέας Διαχείρισης να λειτουργεί, (με βάση τη μη νόμιμη αυτή ΚΥΑ) και να αποφασίζει απαγορεύσεις και περιορισμούς, ενώ παράλληλα χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Δημόσιο για να υλοποιεί τις επιταγές μιας μη νόμιμης απόφασης.

Ο Φορέας Διαχείρισης, δεν ιδρύθηκε με την διαδικασία του Προεδρικού Διατάγματος όπως ορίζεται στο άρθρο 15, παράγραφος 1 του Ν.2742/1999, «Με το προεδρικό Διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφου 1 και 2 του άρθρου 21 του Ν.1650/1986 μπορεί να συνιστώνται νομικά ιδιωτικού δικαίου ως φορείς διαχείρισης κλπ…». 

Ανατρέχοντας στο άρθρο 21 του Ν.1650/1986 διαβάζουμε ότι «Ο χαρακτηρισμός περιοχών στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου σύμφωνα με τα άρθρα 18 και 19 και ο καθορισμός των ορίων και των τυχόν ζωνών προστασίας τους γίνεται με προεδρικό διάταγμα κλπ… Με το παραπάνω προεδρικό διάταγμα καθορίζονται οι αναγκαίοι για την προστασία του συγκεκριμένου αντικειμένου γενικοί όροι, απαγορεύσεις, και περιορισμοί… καθορίζονται οι κατά περίπτωση αρμόδιες για την εφαρμογή τους υπηρεσίες κλπ»

Στην ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου διαβάζουμε «Ο Φορέας Διαχείρισης ξεκίνησε να λειτουργεί ουσιαστικά τον Απρίλιο του 2005… Η χρηματοδότηση των δράσεων του Φορέα από το ΕΠΠΕΡ διήρκεσε από το 2005 έως το 2009 ενώ από το 2010 μέχρι και σήμερα συνεχίζεται μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη)». Στην απόφαση ίδρυσης του Φορέα (125188/361/2003 ΦΕΚ:Β/126/2003), βλέπουμε με δικαιολογημένη απορία το Ελληνικό Δημόσιο να διαβεβαιώνει τους πολίτες του ότι, «από τις κανονιστικές διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού».

Η ίδια αυτή Πολιτεία που με νομότυπο και άτεγκτο τρόπο απαιτεί από τους κατοίκους της περιοχής να εγκαταλείψουν και να κατεδαφίσουν τις πατροπαράδοτες καλύβες τους, εξέδωσε παράνομες αποφάσεις για τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως προστατευόμενης. 

Υπό την ασφυκτική πίεση του “οικολογικού” λόμπυ που επιθυμεί την πλήρη αποστείρωση της περιοχής και την εκδίωξη των ανθρώπινων δραστηριοτήτων από αυτήν, η Πολιτεία απέφυγε τη νόμιμη οδό που προβλέπει Προεδρικά Διατάγματα κατόπιν απαραίτητης διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία. Και μάλιστα, για να παρακάμπτει τη νομοθεσία που η ίδια θέσπισε, επικαλείται αστείες δικαιολογίες ότι «Κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 του Ν.2742/1999 διαπιστώθηκε ότι η πάγια διαδικασία ίδρυσης φορέων διαχείρισης που προβλέπεται, είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα»…

Σαφέστατα, παράνομα κτίσματα και δραστηριόητες δεν έχουν θέση μέσα σε ένα Εθνικό Πάρκο και ουδείς νομιμοποιείται να καταπατά δημόσιες εκτάσεις και να οικοδομεί κτίσματα χωρίς άδεια της αρμόδιας δημόσιας αρχής.

 Όμως, δεν πρέπει οι κάτοικοι-χρήστες της περιοχής να εκδιωχτούν από το χώρο όπου παραδοσιακά δραστηριοποιούνται εδώ και αιώνες, εφόσον πρόκειται για νόμιμες και συμβατές με το οικοσύστημα του ποταμού δραστηριότητες, όπως το ψάρεμα, η κτηνοτροφία και το κυνήγι.

Ρητά και με σαφήνεια θα έπρεπε να προβλέπεται στο Προεδρικό Διάταγμα ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου, ο τύπος των πρόχειρων κτισμάτων που θα επιτρέπονται, ενταγμένα στο φυσικό περιβάλλον με καλαίσθητο τρόπο, η θέση και ο αριθμός τους, ώστε να καλύπτουν όλες τις μέχρι σήμερα παγιωμένες δραστηριότητες και ανάγκες των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών.

 Όλες οι παραδοσιακές δραστηριότητες της περιοχής, κυνήγι, ψάρεμα και κτηνοτροφία, όχι μόνο πρέπει να διατηρηθούν αλλά να προβλέπεται η ενίσχυση και η ανάπτυξή τους καθώς και η ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων οικοτουρισμού που θα βελτιώσουν την οικονομική και κοινωνική ζωή των κατοίκων.

Στο Προεδρικό Διάταγμα, πρέπει επίσης να προβλέπεται η ουσιαστική συμμετοχή των φορέων της τοπικής κοινωνίας (ΟΤΑ, Δημοτικές Επιχειρήσεις, Τοπικοί Σύλλογοι, κλπ) στη διαχείριση του Δέλτα. 

Οι κυνηγοί, ως η πολυπληθέστερη ίσως ομάδα χρηστών της περιοχής, θα έπρεπε να συμμετέχουν με θεσμοθετημένη θέση στο Συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου. Ομοίως και ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ώστε όλες οι ενέργειες και δράσεις του φορέα στη συνοριακή ζώνη, να μην έρχονται σε αντίθεση με την απαραίτητη κατοχύρωση της εθνικής μας κυριαρχίας.

Τέτοιες ενέργειες θα ήταν σύμφωνες με το πνεύμα των οδηγιών 79/409 και 92/43 και δεν θα έβλαπταν το περιβάλλον του Δέλτα. Αντίθετα θα ενσωμάτωναν αρμονικά τις δραστηριότητες των κατοίκων σε ένα ολοκληρωμένο διαχειριστικό πλαίσιο, κάνοντάς τους να αισθανθούν και να γίνουν τμήμα του οικοσυστήματος και όχι εκδιωκόμενοι παρείσακτοι. 

Οι άνθρωποι του Δέλτα στον Έβρο, δεν μπορούν να ζήσουν εκεί χωρίς τις καλύβες τους, ούτε όμως το οικοσύστημα μπορεί να επιβιώσει χωρίς τους ανθρώπους του.

Έστω και τώρα, επιβάλλεται να γίνουν οι αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις έτσι ώστε και οι δραστηριότητες των κατοίκων, παραδοσιακές και νέες, να εξασκούνται και να αναπτυχθούν περαιτέρω με νόμιμο τρόπο και το Εθνικό Πάρκο με τους αρμοδίους φορείς προστασίας του να λειτουργούν σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. 

Αυτό όμως δεν μπορεί να επιτευχθεί με βεβιασμένες επιλεκτικές και προνομιακές «νομιμοποιήσεις» όπως η λύση που προωθεί ο Φορέας Διαχείρισης (ΑΔΑ: ΒΕΥ246Ψ84Ν-377) για να «τακτοποιηθούν» 25 μόνο από τους υφιστάμενους σήμερα 168 χρήστες. Η λύση που θα δοθεί πρέπει να αφορά όλους τους σημερινούς χρήστες του Δέλτα, τους παράκτιους ψαράδες, τους ψαράδες εσωτερικών υδάτων, τους ερασιτέχνες ψαράδες, τους κτηνοτρόφους και βεβαίως τους κυνηγούς.

 http://www.orion.net.gr/index.php?m=2&c=act/2013/evros.htm