Γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου
Ίσως κάποτε η διαδικασία της συνταξιοδότησης να ήταν πιο εύκολη από πολιτικοοικονομικής απόψεως. Ποτέ, όμως, δεν ήταν ψυχολογικά το ίδιο εύκολη για όλους τους ανθρώπους…
Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη καθηγήτρια θεραπευόμενη μου και τα έντονα αρνητικά συναισθήματα της σαν αντίδραση στη συνταξιοδότηση της. Θεωρούσε πως είναι άχρηστη για την κοινωνία και για τον ίδιο της τον εαυτό αφού πια δεν δουλεύει, δεν παράγει και δεν προσφέρει τίποτα.
Η εργασία και η επαγγελματική ζωή παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της ταυτότητας του καθενός και της ψυχολογικής του ευεξίας. Πολλοί είναι εκείνοι που προσδιορίζουν τον εαυτό τους μέσα από τη δουλειά τους. Είναι αυτό που η δουλειά τους τους επιτρέπει να είναι. Κι αν φύγει η δουλειά από τη μέση, τότε τι είναι;
Σίγουρα η δουλειά σημαίνει πολλά για όλους μας. Σημαίνει οικονομική ανεξαρτησία, οικονομική ασφάλεια και ζωή ανάλογη προς τις κοινωνικές προσδοκίες. Προσφέρει προσωπική ικανοποίηση, προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση, προσωπικές επιτεύξεις και προσφορά, καθώς και φιλίες. Έτσι, λοιπόν, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως όταν χάνεται η δουλειά, είτε λόγω απόλυσης είτε λόγω συνταξιοδότησης στην προκειμένη περίπτωση, χάνονται και τα παραπάνω οφέλη μας από αυτή. Αυτή είναι η μια άποψη. Η άποψη ότι η απώλεια της εργασίας οδηγεί σε χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και θέση, σε απόσυρση, απομόνωση και μειωμένη ικανοποίηση από τη ζωή. Όμως τέτοιες επιπτώσεις εμφανίζονται μόνο σε άτομα που ήταν ασθενή ήδη πριν από τη σύνταξη.
Υπάρχει, όμως, και η άλλη άποψη. Η άποψη που πρεσβεύει ότι λίγα άτομα βασίζουν την πλήρη ταυτότητα τους στη δουλειά. Αντιθέτως, υπάρχουν άλλες δραστηριότητες και ευκαιρίες που δεν αλλάζουν μετά τη σύνταξη. Ευκαιρίες για όλα εκείνα που δεν μπορούσαν να γίνουν πριν. Εξαρτάται, λοιπόν, απόλυτα από το πώς θα το ερμηνεύσει και θα το αντιμετωπίσει ο καθένας. Θα το δει ως κρίση ή ως ευκαιρία; Εκείνοι πάντως που προσαρμόζονται καλύτερα είναι εκείνοι που έχουν αντιμετωπίσει με επιτυχία άλλες κρίσεις της ζωής τους στο παρελθόν. Ο τρόπος που τώρα θα αντιμετωπίσετε την συνταξιοδότηση σας έχει μεγάλη σχέση με τον τρόπο που αντιμετωπίσατε άλλες κρίσεις στο παρελθόν και τελικά είτε τις ξεπεράσατε είτε δεν καταφέρατε ποτέ να συντονιστείτε μ’ αυτές.
Η συνταξιοδότηση δεν είναι αναγκαστικά κάτι κακό ούτε όμως και κάτι εύκολο. Είναι μια μεγάλη μεταβολή στη ζωή του ανθρώπου, η οποία απαιτεί μια μεγάλη ικανότητα προσαρμογής. Αλλαγή τρόπου ζωής, καθημερινότητας, νοοτροπίας, στόχων Εσείς τελικά θα την αντιμετωπίσετε ως κρίση ή ως ευκαιρία;