Νέα μελέτη υποδεικνύει τα φυτοφάρμακα ως τους «ενόχους» για τη μαζική εξόντωση των μελισσών

Μια άγνωστη αιτία εξοντώνει μαζικά σε όλο τον πλανήτη μέλισσες τα τελευταία χρόνια με τους ειδικούς να αναζητούν εναγωνίως τον υπεύθυνο.

Έχουν προταθεί διάφοροι πιθανοί παράγοντες της καταστροφής που ξεκινούν από τις κλιματικές αλλαγές και καταλήγουν στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας.

Ωστόσο, σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, τις περισσότερες «ψήφους» ενοχής συγκεντρώνουν τα
νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα. Τώρα μια νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ υποδεικνύει εκ νέου αυτά τα φυτοφάρμακα ως αιτία της εξόντωσης των μελισσών.

Τα φυτοφάρμακα

Τα νεονικοτινοειδή είναι διασυστηματικά εντομοκτόνα (κυκλοφορούν, δηλαδή, σε όλα τα μέρη του φυτού) που χρησιμοποιούνται σε πολλές καλλιέργειες όπως στην ελαιοκράμβη, στα σιτηρά, στο βαμβάκι και στους ηλίανθους και έχουν δράση παρόμοια με το φυσικό εντομοκτόνο νικοτίνη, το οποίο δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Πιστεύεται ότι τα νεονικοτινοειδή καταστρέφουν το εσωτερικό GPS των μελισσών αποπροσανατολίζοντας τα έντομα. Έτσι οι μέλισσες δεν βρίσκουν τον δρόμο τους για να επιστρέψουν στις κυψέλες με αποτέλεσμα να χάνουν τελικά τη ζωή τους. Επιπλέον τα συγκεκριμένα φυτοφάρμακα συνδέονται με τη μείωση του αριθμού των βασιλισσών τους.

Η νέα μελέτη

Οι ερευνητές έκαναν παρατηρήσεις για το πώς θα επηρέαζαν τις κυψέλες δύο είδη νεονικοτινοειδών (clothianidin, imidacloprid). Εξέθεσαν σε χαμηλές δόσεις των δύο φυτοφαρμάκων τις κυψέλες κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι πράγματι τα δύο φυτοφάρμακα συνδέονται άμεσα με την εξόντωση των μελισσών.

Ορισμένοι ειδικοί έχουν αναπτύξει τη θεωρία ότι το φαινόμενο είναι προϊόν ενός συνδυασμού παραγόντων ανάμεσα στους οποίους και τα φυτοφάρμακα.

Οι ερευνητές του Χάρβαρντ υποστηρίζουν όμως ότι, κατά πάσα πιθανότητα, τα νεονικοτινοειδή, αν δεν είναι ο μοναδικός υπεύθυνος της καταστροφής των μελισσών, είναι σίγουρα ο βασικός υπαίτιος. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Bulletin of Insectology».

Αντιδράσεις

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η νέα μελέτη δέχθηκε  επικρίσεις από ειδικούς που υποστήριξαν ότι το δείγμα στο οποίο έγιναν τα πειράματα ήταν αρκετά μικρό.

Άλλοι πάλι, δεν συμφώνησαν με τη μέθοδο έκθεσης στα φυτοφάρμακα που επέλεξαν οι ερευνητές.

Υπάρχουν και κάποιοι επιστήμονες που θεωρούν ότι κακώς ενοχοποιούνται τα νεονικοτινοειδή για το φαινόμενο αναφέροντας το παράδειγμα της Γαλλίας στην οποία έχουν απαγορευτεί αυτά τα φυτοφάρμακα εδώ και πέντε χρόνια αλλά το πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται.