Για τον πλανόδιο φωτογράφο ήταν ρουτίνα. Τοποθετούσε στον πίνακα ή στο προαύλιο το σχετικό ντεκόρ, μας «άπλωνε» στο χώρο, απαραιτήτως με….
Οι ατομικές απαιτούσαν περισσότερο χρόνο, διότι εκεί οι ατέλιες… κόστιζαν. Μια τέτοια χαρούμενη στιγμή στα μαθητικά θρανία περασμένων ετών είναι και η παραπάνω, τότε που ήταν άγνωστο το Διαδίκτυο και οι κίνδυνοί του, ο σχολικός εκφοβισμός όπως παρουσιάζεται σήμερα και πολλά άλλα που πονοκεφαλιάζουν τους σύγχρονους γονείς. Για τις σημερινές μορφές θυματοποίησης των παιδιών, μιλάμε με τη συγγραφέα Αρτεμι Κ. Τσίτσικα, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνο της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού».
– Τα θύματα με αριθμούς;
«Τα νούμερα που αποδίδουν την πραγματικότητα για την παιδική κακοποίηση στην Ελλάδα είναι “σκοτεινά”, και τα υπάρχοντα στοιχεία υπονοούν μια συνεχώς ανοδική τάση. Οι επιπτώσεις της κοινωνικοοικονομικής κρίσης, η υπεραπασχόληση ή ανεργία των γονέων, οι συναισθηματικές τους δυσκολίες και το “κλείσιμο” στον εαυτό, το διαζύγιο και οι νέες μορφές οικογένειας, οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την αλόγιστη διαδικτυακή έκθεση μπορεί να συμβάλλουν, σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις, στην αύξηση των αριθμών παιδικής και εφηβικής κακοποίησης, αλλά και παραμέλησης».
– Τα ποσοστά;
«Αδρά υπολογίζεται ένα ποσοστό 10-20%, ενώ μορφές κακοποίησης είναι η σωματική, η λεκτική, η ψυχολογική, η σεξουαλική και η παραμέληση (συχνότερη μορφή-μπορεί να είναι συναισθηματική, εκπαιδευτική, ιατρική)».
– Τα πρώτα σημάδια;
«Βασικά συμπτώματα που προβληματίζουν είναι: η απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης, η αλλαγή στη συμπεριφορά (καταθλιπτικό συναίσθημα, αυτοκτονικότητα, εκρήξεις βίας, ανεξήγητο κλάμα, φοβίες, άγχος, εξαρτήσεις), συχνά ατυχήματα, δυσλειτουργική σχέση με το περιβάλλον, μεταβολές στη διατροφή (υπερφαγία, ανορεξία), στον ύπνο (αϋπνία, αλλαγή ωραρίου, υπερβολικός ύπνος), εγκατέλειψη αγαπημένων δραστηριοτήτων, δυσκολία συγκέντρωσης, αδιαφορία για τους φίλους ή τα φλερτ, κακή σωματική υγιεινή και παραμέληση εαυτού».
– Τα αίτια;
«Η συμπεριφορά του θύτη είναι ένα αποτέλεσμα πολυπαραγοντικό. Σχετίζεται με την ευαλωτότητα της προσωπικότητας, γενετικούς παράγοντες και προδιάθεση σε ψυχικές δυσκολίες, καθώς βέβαια και με το περιβάλλον (οικογενειακό, σχέσεις, κοινωνικο-επαγγελματικό, οικονομικό, πολιτισμικό). Συχνά οι θύτες έχουν οι ίδιοι υπάρξει θύματα κακοποίησης ή έχουν στερηθεί βασικά συναισθηματικά στηρίγματα ως παιδιά. Οι ίδιοι οι γονείς μπορεί να είναι θύτες, με μεγαλύτερα ποσοστά για τη μητέρα (35% έναντι 17%)».
– Οι νέες μορφές κακοποίησης παιδιού και εφήβου;
«Με τη διείσδυση των νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητα των παιδιών, αναπτύχθηκαν και οι σχετικές συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Το Διαδίκτυο προσφέρει απεριόριστη ελευθερία έκφρασης, ανωνυμία και συνεπώς δυνατότητα να εκφραστούν και οι σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης φύσης. Ετσι η βία και ο εκφοβισμός, η έκθεση προσωπικών δεδομένων σε μη ελεγχόμενο αριθμό χρηστών, συμπεριφορές φθόνου, εκδίκησης και ο εμπαιγμός αδυνάμων ή/και “διαφορετικών” με οποιοδήποτε τρόπο, μέσα από τον υπολογιστή ή το κινητό μπορεί να θυματοποιήσουν παιδιά και εφήβους. Η διαδικτυακή αποπλάνηση (grooming), κατά την οποία κάποιο πρόσωπο παρουσιάζει ψευδές προφίλ με στόχο να πλησιάσει ανήλικο και να τον/την παρενοχλήσει στο φυσικό κόσμο, αποτελεί υπαρκτό και σημαντικό κίνδυνο».