Το παρασκήνιο της παραμονής στο ευρώ

Το θρίλερ του Grexit, οι θυελλώδεις διάλογοι των ηγετών

«Ποιοι κινούν τα νήματα στην Ευρώπη» είναι ο τίτλος του βιβλίου δύο εκ των καλύτερων ανταποκριτών στις….

Βρυξέλλες, της Κέρστιν Γκάμελιν της Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ και του Ράιμουντ Λεβ της δημόσιας αυστριακής τηλεόρασης ORF. Η ελληνική περιπέτεια, τα σενάρια για την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, οι θυελλώδεις διάλογοι στο G20 στις Κάννες, η παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου και το γενικότερο παρασκήνιο της κρίσης καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος των 338 σελίδων του βιβλίου.

Όπως γράφει σήμερα το «Έθνος», ιδιαίτερη έμφαση δίνουν οι συγγραφείς στο γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έδειξαν να αντιλαμβάνονται τι ακριβώς σήμαινε η αποκάλυψη από τον Έλληνα πρωθυπουργό τον Οκτώβριο του 2009 ότι το χρέος και το έλλειμμα βρίσκονταν εκτός ελέγχου.

«Ο Γ. Παπανδρέου σημαίνει συναγερμό (στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου του 2009): «Η κατάσταση είναι δυσοίωνη, έχω κληρονομήσει ένα τεράστιο έλλειμμα κι ένα μεγάλο χρέος. Χρειάζομαι την υποστήριξή σας», λέει. Το μόνο που παίρνει είναι μερικές ευγενικές κουβέντες. Η Μέρκελ τον ευχαριστεί που μίλησε ανοιχτά, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ προσπαθεί να χρυσώσει το χάπι: «Η Ελλάδα δεν είναι χώρα στα πρόθυρα χρεωκοπίας», λέει χωρίς να γνωρίζει.

Αργότερα ο Παπανδρέου και η Μέρκελ διασταυρώνουν τα ξίφη τους. Η μία κουβέντα έφερε την άλλη και τελικά η Μέρκελ είπε θυμωμένη: «Τότε βγες από το ευρώ».

Οι πραγματικές προετοιμασίες όμως για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ ξεκινούν την άνοιξη του 2012 με τη σύσταση της ομάδας «Ελλάδα ΙΙ» από τον Γιουνκέρ. Λίγο αργότερα σταματούν δια χειρός Μέρκελ- Σόιμπλε που άλλαξαν γνώμη.

Έπειτα από μια επίσκεψη της Μέρκελ στην Κίνα στα τέλη Αυγούστου του 2012, αποφασίζει οριστικά ότι όλα τα μέλη θα μείνουν στην Ευρωζώνη. «Δεν θα κάνουμε τίποτα. Η Ελλάδα θα μείνει», λέει.

Μετά την Σύνοδο του G20 στο Τόκιο, ο Σόιμπλε μεταβαίνει στη Σιγκαπούρη: «Δεν έχει νόημα να κάνουμε υποθέσεις περί μιας ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ», λέει. Είχε αλλάξει γνώμη. Με αυτό έγινε σαφές πως η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ.

Για την αποχώρηση του Γιώργου Παπανδρέου από την πρωθυπουργία οι συγγραφείς δίνουν διαφορετικές εκδοχές. Σύμφωνα με τη μία, η Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει καμία σχέση παρά το επεισόδιο στις Κάννες. «Το σωστό είναι ότι ο Παπανδρέου έπεσε όχι εξαιτίας της Μέρκελ αλλά από εσωκομματικές ίντριγκες. Ένας από τους πρωταγωνιστές ήταν π τότε υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος. “Ο Παπανδρέου μαχαιρώθηκε από τον υπουργό Οικονομικών του”, λέει υψηλόβαθμος Ευρωπαίος διπλωμάτης. Ο Σαρκοζί φωνάζει στο Μέγαρο των Ηλυσίων και καλεί τον Παπανδρέου στις Κάννες. Έχει νεύρα επειδή πρέπει να εγκαταλείψει τα σχέδια που είχε ως οικοδεσπότης της συνάντησης εξαιτίας του ελληνικού δράματος. Ο Παπανδρέου εξηγεί την ιδέα του. Η Μέρκελ έχει ένα σχέδιο. “Ωραία, αφού θέλεις να ρωτήσεις τον λαό σου, ορίστε. Αλλά είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα. Αφού θα κάνεις δημοψήφισμα, εμείς θα θέσουμε τις ερωτήσεις. Η ερώτηση θα είναι: θέλετε να παραμείνετε στο ευρώ υπό τους όρους του προγράμματος προσαρμογής; Είναι ρίσκο αλλά στο τέλος όλοι συμφωνούν”. Στο αεροπλάνο της επιστροφής ο υπουργός Οικονομικών είχε μάλλον ήδη αποφασίσει να ρίξει τον Παπανδρέου και να ανέβει ο ίδιος στην ηγεσία της κυβέρνησης. Μόλις έφτασαν ο Βενιζέλος ανακοίνωσε χωρίς συνεννόηση με τον Παπανδρέου ότι το δημοψήφισμα ακυρώθηκε. Ο Παπανδρέου δεν έχει άλλη επιλογή παρά να παραιτηθεί».