Έχετε σκεφτεί, πόσες παροιμίες σχετίζονται με τον ύπνο; Πόσος σημαντικός είναι τελικά! Ας σκεφτούμε τι είναι όμως ο ύπνος! Ο ύπνος είναι μια παθητική κατάσταση της καθημερινής ζωής, με..
τον εγκέφαλο να είναι ενεργός. Ο ύπνος χωρίζεται σε δυο κατηγορίες. Στον ύπνο τον ελαφρύ δίχως όνειρα που υποδιαιρείται σε 4 στάδια και στον ύπνο τον βαθύ, με όνειρα και κύριο χαρακτηριστικό του την κίνηση των βλεφάρων. Ο ύπνος εξαρτάται από νευρώνες που υπάρχουν στο ανθρώπινο στέλεχος και οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή ορμονών που συντελούν για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Έχουμε όλοι παρατηρήσει ότι σε περιόδους που δεν κοιμόμαστε καλά αυτό επηρεάζει αρνητικά την υγεία μας καθώς και τις αντοχές μας. Ο λόγος είναι ότι το νευρικό μας σύστημα δεν λειτούργει σωστά, οι μύες δεν χαλαρώνουν και ο εγκέφαλος αποδιοργανώνεται.
Με την πάροδο των ετών, την παρατήρηση και την εξέλιξη της επιστήμης αποδείχτηκαν συσχετισμοί μεταξύ της παχυσαρκίας και της αϋπνίας. Η αϋπνία επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό βασικές ορμόνες του οργανισμού, μια από αυτές είναι η λεπτίνη. Ο ρόλος της ορμόνης αυτής είναι η καταστολή της όρεξης. Έτσι λοιπόν το κύριο χαρακτηριστικό που συνδέει την αϋπνία με την παχυσαρκία είναι ότι ο αρκετά μειωμένος χρόνος ύπνου μειώνει τα επίπεδα της λεπτίνης αυξάνοντας κατά πολύ το αίσθημα της πείνας. Το αποτέλεσμα είναι τα άτομα αυτά να πεινούν περισσότερο και να καταφεύγουν σε όχι υγιεινά, πυκνά θερμιδικά και μεγάλης ποσότητας τρόφιμα! Αυτό συνεπάγεται την αυξημένη πρόσληψη των λιπαρών οπότε και αυξάνεται το σωματικό βάρος. Μια ακόμη ορμόνη είναι η αυξητική ορμόνη όπου η ελαττωμένη παραγωγή της εξαιτίας του προβληματικού ύπνου συνδέεται με την παχυσαρκία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που υποφέρουν από αϋπνίες παρουσιάζουν αυξημένη κατανάλωση θερμίδων αφού προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στην αϋπνία τους τσιμπώντας! Υπάρχει όμως μια εξήγηση, τα άτομα αυτά παρουσιάζουν προβλήματα στην επεξεργασία της γλυκόζης του αίματος. Έτσι η ινσουλίνη δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στα αυξημένα επίπεδα της γλυκόζης, αυτό προκαλεί ένα συνεχόμενο συναίσθημα έντονης πείνας κάτι παρόμοιο με τους διαβητικούς. Να αναφέρω ότι η συνεχόμενη έκθεση στην κατάσταση αυτή με τα χρόνια μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση του Σακχαρώδη Διαβήτη.
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική στο St. Luks Roosevelt σε γυναίκες & άντρες ηλικίας μέσο όρο 35 ετών και με βάρος φυσιολογικό έγινε το εξής: σε δυο φάσεις, στην πρώτη φάση κοιμόντουσαν για 9 ώρες κάθε βράδυ ενώ στην δεύτερη φάση κοιμόντουσαν για 4 ώρες. Και στις δυο φάσεις ίσχυε το εξής τις πρώτες ημέρες του πειράματος είχαν αυστηρή & συγκεκριμένη διατροφή και την τελευταία ημέρα τους επιτράπηκε να έχουν ελεύθερα οποιαδήποτε διατροφική επιλογή. Και στις δυο περιπτώσεις έκαιγαν περίπου τις ίδιες θερμίδες ανά ημέρα. Στην φάση όμως που στερήθηκαν τον ύπνο κατανάλωσαν περίπου επιπλέον 400 θερμίδες. Το τελικό συμπέρασμα ήταν ότι ο ύπνος συνδέεται με την παχυσαρκία αφού ρυθμίζει το πόσο και αν πεινάμε και το ότι η κούραση εξαιτίας της αϋπνίας μας ωθεί σε γρήγορες & παχυντικές τροφές.
Από αϋπνίες επίσης υποφέρουν και άνθρωποι καταθλιπτικοί που στην περίοδο που βιώνουν την κατάθλιψη παρατηρείται αύξηση του σωματικού βάρους. Αυτό οφείλεται σε νυχτερινή υπερφαγία καταφεύγοντας κυρίως στην κατανάλωση υδατανθράκων και γλυκών εξαιτίας των μειωμένων επιπέδων σεροτονίνης του εγκεφάλου.
Η σχέση ύπνος –παχυσαρκία θα έλεγα είναι μια αμφίδρομη σχέση. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει την παχυσαρκία για όλους τους λόγους που ανέφερα παραπάνω όμως μπορεί να συμβεί και το αντίθετο. Άνθρωποι παχύσαρκοι, με πολύ λάθος διατροφικές κυρίως την νύχτα συνήθειες, καταναλώνοντας πικάντικα, λιπαρά, αλμυρά ή και αλκοόλ μπορεί να προκαλέσουν στον εαυτό τους διαταραχές στον ύπνος τους.
Πολλές μελέτες ταύτισαν το βάρος με τον ύπνος. Όμως δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη ποιος είναι ακριβώς ο μηχανισμός που συνδέει την σχέση αυτή. Φυσιολογικά, ένας άνθρωπος που δεν κοιμάται σωστά επηρεάζεται η όρεξη του, ο μεταβολισμός του καθώς και η φυσική του κατάσταση με αποτέλεσμα οι παράγοντες αυτοί να επηρεάζουν και το βάρος.
Όμως θα σκεφτείτε ..είναι τόσο απλό; Δεν κοιμάμαι όσο πρέπει άρα θα καταντήσω παχύσαρκος; Δεν είναι απόλυτο! Ο ελλιπής & προβληματικός ύπνος μπορεί να προκαλέσει κι άλλα προβλήματα όπως υπερκόπωση ή ακόμη και εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι πολύ σημαντικός για την υγεία μας!
Όσο αναφορά την παχυσαρκία! Είναι γεγονός πως στην εποχή μας το φαινόμενο της παχυσαρκίας σε Ευρώπη & Αμερική τείνει να μετατραπεί σε επιδημία αφού είναι σε έξαρση. Δεν παχαίνει ο κόσμος μόνο επειδή δεν κοιμάται, η ζωή των περισσότερων ανθρώπων πια είναι ένας διαρκής αγώνας με πολύ στρες, έντονο άγχος με αποτέλεσμα αυτό να οδηγεί σε λάθος συνθήκες διαβίωσης περιλαμβανομένου φυσικά της διατροφής & του ύπνου!