Η οσφυαλγία δηλαδή ο πόνος στη μέση είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα υγείας στο γενικό πληθυσμό, αφού είναι η δεύτερη σε συχνότητα παθολογική κατάσταση μετά το…
κοινό κρυολόγημα. Ο αριθμός των ανθρώπων που παρουσιάζουν πόνους στη μέση παρουσιάζει μια ιδιαίτερα ανησυχητική αύξηση. Εκτιμάται ότι έως 80% των ανθρώπων θα βιώσουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο οσφυαλγίας σε κάποια φάση της ζωής τους.
Τα αιτία που προκαλούν οσφυαλγία είναι ποικίλα αλλά δεν αποτελούν αντικείμενο σχολιασμού του συγκεκριμένου άρθρου. Η αντιμετώπιση της οσφυαλγίας συνήθως περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων (αναλγητικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τοπικές εγχύσεις γλυκοκορτικοειδούς φαρμάκου (κορτιζόνης) και τοπικού αναισθητικού.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα αν και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της οσφυαλγίας είναι ισχυρά φάρμακα και συχνά προκαλούν γαστρεντερικά προβλήματα. Μπορούν να ερεθίσουν το βλεννογόνο του στομάχου και να προκαλέσουν ναυτίες, πόνο ακόμα και έλκος. Είναι σημαντικό λοιπόν η διατροφή του ασθενούς που λαμβάνει τέτοιου είδους θεραπεία να είναι προσεγμένη. Τα γεύματα πρέπει να είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η παραμονή του στομάχου κενού για πολλές εκθέτει το γαστρικό βλεννογόνο. Η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών από τροφές όπως γάλα, κοτόπουλο, ψάρι, μελάτο αυγό μπορούν αν δράσουν θετικά στην προστασία του στομάχου. Ζυμαρικά και πατάτες επίσης δρουν καταπραϋντικά. Τα σκληρά όσπρια όπως τα φασόλια και κάποια λαχανικά όπως το λάχανο, το κουνουπίδι και το κρεμμύδι καλό είναι να αποφεύγονται γιατί δημιουργούν αέρια και δυσπεψία. Το ωμό σκόρδο, το λεμόνι και το ξύδι αλλά και τροφές που προκαλούν χημικό ερεθισμό του στομάχου όπως τα τηγανητά, τα τσιγαριστά, οι σούπες, ο καφές τα αναψυκτικά και το αλκοόλ καλό είναι να αποφεύγονται προληπτικά.
Είναι επίσης γνωστό πως η συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων προκαλεί κατακράτηση υγρών. Η πρόσληψη αλατιού θα πρέπει λοιπόν να είναι περιορισμένη και η κατανάλωση υγρών αυξημένη για τη διευκόλυνση της λειτουργίας των νεφρών. Προσοχή στις τροφές με κρυμμένο αλάτι όπως τα αλλαντικά, τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα ακόμα και το τυποποιημένο ψωμί του τοστ, τη μουστάρδα ,την κέτσαπ, τα καπνιστά κρέατα, τα dressings εμπορίου καθώς και τις κονσερβοποιημένες σούπες ή τους ζωμούς κρέατος και λαχανικών. Τρόφιμα που βοηθούν στην απέκκριση των υγρών είναι τα φρούτα όπως χουρμάδες, σύκα, δαμάσκηνα, μπανάνες, βερίκοκα, πεπόνι, καρπούζι, ανανάς, λεμόνια, νεκταρίνια κυρίως λόγω του καλίου και του αυξημένου νερού που περιέχουν αλλά και λαχανικά όπως ψητές ή βραστές πατάτες , καρότα, φασολάκια, αγκινάρες, ντομάτα, αγγούρι, μαρούλι. Τα δημητριακά ολικής άλεσης και ιδιαίτερα η βρώμη παρουσιάζουν και αυτά ήπια διουρητική δράση.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα βιταμίνης C, οπότε συνίσταται η αυξημένη πρόσληψη της μέσα από φρούτα όπως το πορτοκάλι, το ακτινίδιο οι φράουλες αλλά και λαχανικά όπως για παράδειγμα η πιπέρια, ο μαϊντανός και το μπρόκολο.
Στην περίπτωση που η προτεινόμενη φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει και κορτιζονούχα σκευάσματα θα πρέπει να συνυπολογιστεί μαζί με την κατακράτηση υγρών και το πρόβλημα της αύξησης του ζαχάρου. Για την ορθότερη διαχείριση των επιπέδων του ζαχάρου στο αίμα είναι σκόπιμο να καταναλώνουμε μικρά και συχνά γεύματα και να προτιμάμε την κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων όπως φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης έναντι των απλών όπως π.χ. άσπρο ψωμί και ζάχαρη.
Η οστεοπόρωση ως συνέπεια της μακροχρόνιας θεραπείας με κορτιζόνη θα μπορούσε να προληφθεί με επαρκή πρόσληψη ασβεστίου από τα γαλακτοκομικά, τα λιπαρά ψάρια και τους ξηρούς καρπούς.
Τροφές με αντιφλεγμονώδη δράση θα μπορούσαν επιπρόσθετα να συντελέσουν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής πέρα από την φαρμακευτική αντιμετώπιση. Ως αντιφλεγμονώδη τρόφιμα θεωρούνται το λάχανο, το σέλινο, το αναποφλοίωτο ρύζι, τα παχιά ψάρια όπως σκουμπρί, σαρδέλα και σολομός, η πιπερόριζα, το κρεμμύδι, οι σταφίδες και το σταφύλι, ο ανανάς καθώς και τα καρύδια.
Σε πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου για την οσφυαλγία αναδείχθηκε και η παχυσαρκία. Είναι προφανές πως το επιπλέον σωματικό βάρος επιβαρύνει τη σπονδυλική στήλη. Πολλές φορές ο πόνος στη μέση υποχωρεί και μόνο από την απώλεια βάρους. Ένα μοντέλο ισορροπημένης διατροφής και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας όταν τα συμπτώματα θα είναι σε ύφεση θα διασφαλίσει τη σταδιακή μείωση του βάρους στο φυσιολογικό και την ανακούφιση των συμπτωμάτων.