Του Σωτήρη Μεταξά
Από τις συμπληγάδες της διαθεσιμότητας θα περάσει και το πανεπιστήμιο Κρήτης με το Πρυτανικό συμβούλιο του πανεπιστημιακού ιδρύματος να θέτει αφενός θέμα νομιμότητας της απόφασης και αφετέρου μείζον θέμα λειτουργίας του πανεπιστημίου. Την ώρα που η κλεψύδρα του χρόνου αδειάζει, το πανεπιστήμιο Κρήτης καλείται να διαχειριστεί το θέμα με ευελιξία και να προστατέψει το ακαδημαϊκό έργο…
Ωστόσο είναι σαφές ότι η απομάκρυνση υπαλλήλων θα ζημιώσει τη λειτουργία του ακαδημαϊκού ιδρύματος και σε αυτό το πλαίσιο το Πρυτανικό συμβούλιο σε μία αιχμηρή ανακοίνωση ξεκαθαρίζει ότι οι εξελίξεις θα έχουν ανεπίστρεπτα αρνητικές συνέπειες για το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο του Πανεπιστημίου Κρήτης. Εξάλλου, δεν είναι μόνο το μέτωπο της διαθεσιμότητας που … δοκιμάζει τις αντοχές του πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και το καθεστώς των προσλήψεων που γίνονται το τελευταίο διάστημα με το … σταγονόμετρο.
Στην ανακοίνωσή του, το πρυτανικό συμβούλιο αναφέρεται στις ερευνητικές επιτυχίες του ιδρύματος αλλά και τη διεθνή αναγνώριση και παρουσιάζει με μελανά χρώματα την “επόμενη ημέρα” με βάση τις απομακρύνσεις προσωπικού.
Όχι μόνο δεν περισσεύει κανένας, αλλά για να έχει το Πανεπιστήμιο Κρήτης διοίκηση λειτουργική, ορθολογικά οργανωμένη και αποτελεσματική που θα υπηρετεί επάξια τον Ακαδημαϊκό του ρόλο και την ανάπτυξη του τόπου, απαιτείται να στελεχωθεί άμεσα στο ύψος των μέχρι σήμερα επιτευγμάτων του και των επιστημονικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει, σημειώνεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Η ανακοίνωση του πρυτανικού συμβουλίου
Στις 19 Αυγούστου 2013 κοινοποιήθηκε στις υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Κρήτης έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (Υ.ΠΑΙ.Θ.) (Αρ. Πρωτ. 113287/14-VΙΙΙ-2013/ΙΒ) με θέμα «Μεταρρυθμιστικές δράσεις Υ.ΠΑΙ.Θ.-ΑΕΙ» και χωριστά στάλθηκε στον Ειδικό Λογαριασμό αντίστοιχο έγγραφο του ιδίου με θέμα «Μεταρρυθμιστικές δράσεις Υ.ΠΑΙ.Θ.-Φορείς» (Αρ. Πρωτ. 113291/14-VΙΙΙ-2013/ΙΒ).
Στο έγγραφο αυτό ζητείται από όλα τα ΑΕΙ της χώρας να προβούν, μέχρι την 15η Σεπτεμβρίου α) στην «αξιολόγηση των διοικητικών και οικονομικών οργανικών μονάδων τους …» (μέχρι 31 Αυγούστου), β) στη «σύνταξη νέων οργανογραμμάτων ανά υπηρεσιακή μονάδα με κατάργηση ή συγχώνευση υπηρεσιακών μονάδων …» (μεταξύ 1ης και 15 Σεπτεμβρίου), και γ) στην «κατάργηση οργανικών θέσεων που πλεονάζουν και τοποθέτηση του προσωπικού που πλεονάζει σε καθεστώς διαθεσιμότητας, …, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία» (στις 16 Σεπτεμβρίου).
Tο Πρυτανικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Κρήτης θεωρεί ότι η οριζόντια εφαρμογή του «σχεδίου μεταρρύθμισης της Δημόσιας Διοίκησης» στην Ανώτατη Εκπαίδευση, εντός εξαιρετικά περιορισμένων χρονικών ορίων, εκτός των σοβαρών ζητημάτων νομιμότητας που εγείρει σύμφωνα με τους πλέον έγκριτους νομικούς του Δημοσίου Δικαίου της χώρας, θα οδηγήσει σε ουσιαστική υποβάθμιση του εκπαιδευτικού, ερευνητικού και κοινωνικού έργου των Πανεπιστημίων.
Το Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει κατορθώσει, παρά τις δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που βιώνει η χώρα τα τελευταία χρόνια, να συναγωνίζεται επάξια τα μεγάλα διεθνή Πανεπιστήμια στην ποιότητα της έρευνας και της διδασκαλίας (http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings). Σε αυτή τη θέση το έφερε η συλλογική προσπάθεια των Καθηγητών, των Φοιτητών και του Προσωπικού του. Το Ίδρυμά μας, έχοντας ως σταθερή και διαχρονική πολιτική του την αξιολόγηση όλων των κατηγοριών του Προσωπικού και των διαδικασιών του για την επίτευξη της αριστείας, είναι το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο που ολοκλήρωσε στο σύνολό του τη διαδικασία Εσωτερικής Αξιολόγησης και προήγαγε, παρά τα εμπόδια της Πολιτείας, τις διαδικασίες της Εξωτερικής Αξιολόγησης του.
Η Σύγκλητος του Ιδρύματος έχει εγκρίνει Οδικό Χάρτη για την αναδιοργάνωση και αναβάθμιση των Διοικητικών και Οικονομικών του Υπηρεσιών, με πλήρες σχέδιο Οργανογράμματος, και έχει υποβληθεί σχετική Πρόταση χρηματοδότησης (Πρόσκληση 56 του Επιχειρησιακού Προγράμματος Διοικητικής Μεταρρύθμισης) για την πραγματοποίησή του. Ωστόσο, για τη διατήρηση της Ακαδημαϊκής αριστείας και της εύρυθμης λειτουργίας του Ιδρύματος, είναι καθοριστικής σημασίας η ενίσχυση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού, για να εκπληρώσει την αποστολή του αλλά και λόγω των συγκεκριμένων ιδιαιτεροτήτων που συνοψίζονται παρακάτω:
(Ι) Το Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι υποστελεχωμένο.
Με βάση διεθνείς πρακτικές, όπως ο καθείς μπορεί να διαπιστώσει ανατρέχοντας σε σελίδες Facts and Figures των πλέον καταξιωμένων Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων, και λαμβάνοντας υπόψη το πλήθος των Ακαδημαϊκών Τμημάτων, των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών και το εύρος των ερευνητικών δραστηριοτήτων του, θα έπρεπε για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του, να είναι στελεχωμένο με πεντακόσια (500) περίπου μέλη Προσωπικού σε Υπηρεσίες Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, Διαχείρισης Οικονομικών Πόρων, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης, Βιβλιοθήκης, Υποδομών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, Διαχείρισης Κτιριακών Εγκαταστάσεων, Διαχείρισης Ερευνητικών Έργων, Συνεργασίας με Κοινωνικούς Εταίρους και Υποστήριξης Φοιτητών.
Το Πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει σήμερα μόλις τριακόσια πενήντα επτά (357) μέλη για το σύνολο των Υπηρεσιών του. Όχι μόνο δεν περισσεύει κανένας, αλλά για να έχει το Πανεπιστήμιο Κρήτης διοίκηση λειτουργική, ορθολογικά οργανωμένη και αποτελεσματική που θα υπηρετεί επάξια τον Ακαδημαϊκό του ρόλο και την ανάπτυξη του τόπου, απαιτείται να στελεχωθεί άμεσα στο ύψος των μέχρι σήμερα επιτευγμάτων του και των επιστημονικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει. Αντ’ αυτού το ΥΠ.ΑΙ.Θ., μέσω του προαναφερόμενου εγγράφου του Γενικού Γραμματέα του, συναινεί στη συρρίκνωσή του με συνοπτικές και πρόχειρες διαδικασίες που χαρακτηρίζει ως “μεταρρυθμιστικές δράσεις”.
(ΙΙ) Το Πανεπιστήμιο Κρήτης κλείνει 35 έτη λειτουργίας, και ένας σημαντικός αριθμός υπαλλήλων των Διοικητικών και Τεχνικών Υπηρεσιών του που προσελήφθη από τα πρώτα έτη, έχει προβεί ήδη στη διαδικασία συνταξιοδότησης ή βαίνει προς αυτήν. Ο μέσος ετήσιος αριθμός μείωσης του προσωπικού λόγω συνταξιοδοτήσεων κατά την τελευταία τετραετία είναι της τάξης του 5%.Δοθείσης της σχεδόν μηδενικής δυνατότητας πρόσληψης προσωπικού για τα επόμενα έτη, η οποιαδήποτε μείωσή του θα έχει οδυνηρές συνέπειες στη συνολική λειτουργία του.
(ΙΙΙ) Το μεγαλύτερο ποσοστό του μη-Ακαδημαϊκού προσωπικού του Πανεπιστημίου Κρήτης υπηρετεί με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (ΙΔΑΧ). Ένα σημαντικό μέρος του Προσωπικού αυτού στηρίζει τις ανάγκες του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου των Ακαδημαϊκών μονάδων (13.5 % του συνόλου των ΙΔΑΧ) καθώς και τα δίκτυα, τις επικοινωνίες και τα Εργαστήρια (14% του συνόλου των ΙΔΑΧ), καλύπτοντας ουσιαστικά τη σημαντική αδυναμία του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου να υποδέχεται προσωπικό αφοσιωμένο κατά κύριο λόγο στην έρευνα, αλλά και τα κενά που δημιουργεί ο ελάχιστος αριθμός Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) του Ιδρύματος.
Οποιαδήποτε απομάκρυνση, μέσω διαθεσιμότητας, των Μονίμων Υπαλλήλων και ΙΔΑΧ θα έχει ανεπίστρεπτα αρνητικές συνέπειες για το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο του Πανεπιστημίου Κρήτης.
(ΙV) Σε πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε για το Πανεπιστήμιο Κρήτης από εξωτερικούς συμβούλους, για την ανασυγκρότηση και ανάπτυξη των Διοικητικών και Τεχνικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, επισημάνθηκε η αριθμητική ανεπάρκεια του μη-Ακαδημαϊκού προσωπικού σε σημαντικές Υπηρεσίες του και τονίσθηκε ότι το κόστος των Διοικητικών, Οικονομικών και Τεχνικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι σημαντικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο άλλων συγκρίσιμων Ευρωπαϊκών Ιδρυμάτων.
(V) Το έργο του Πανεπιστημίου Κρήτης επιτελείται σε δύο Πανεπιστημιουπόλεις (Ηράκλειο και Ρέθυμνο), με αποτέλεσμα να υφίστανται υποχρεωτικά εις διπλούν ορισμένες Διοικητικές, Ακαδημαϊκές (Βιβλιοθήκη) δομές και τεχνικές Υπηρεσίες με στελέχωση σε Διοικητικό Προσωπικό που καλύπτει οριακά τις βασικές λειτουργίες τους.
(VΙ) Το Υ.ΠΑΙ.Θ. αποφάσισε την αύξηση του αριθμού των Φοιτητών στα περιφερειακά Πανεπιστήμια και ιδιαίτερα σε επιστήμες που θεραπεύονται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Συγκεκριμένα, το Πανεπιστήμιο Κρήτης θα δεχτεί για το Ακαδημαϊκό έτος 2013-2014, 33% περισσότερους φοιτητές από τον αριθμό που η Σύγκλητος αιτήθηκε με βάση τις δυνατότητες του Πανεπιστημίου, όπως υπολογίστηκαν από τις αναλογίες Φοιτητών προς το Εκπαιδευτικό και Διοικητικό Προσωπικό.
Η συρρίκνωση του Προσωπικού θα υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό την εκπαιδευτική διαδικασία.
Το Πρυτανικό Συμβούλιο επισημαίνοντας την υποστελέχωση του Πανεπιστημίου Κρήτης, εκφράζει την πλήρη αντίθεσή του στους σχεδιασμούς του Υ.ΠΑΙ.Θ. που το αφορούν. Η όποια μείωσή του Προσωπικού, θα έχει οδυνηρές συνέπειες όχι μόνο για την επιτευχθείσα, μετά από πολυετή προσπάθεια, αριστεία του, αλλά και για τη στοιχειώδη λειτουργία του ως Ακαδημαϊκού Ιδρύματος. Η διοικητική μεταρρύθμιση είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που ήδη έχει αρχίσει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με το έργο των εξωτερικών συμβούλων, με τη συμμετοχή του συνόλου του προσωπικού του Πανεπιστημίου και με την κατάρτιση εμπεριστατωμένου και λεπτομερούς, εγκεκριμένου από τη Σύγκλητο, Οδικού Χάρτη αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών.
Το Πρυτανικό Συμβούλιο: Α) Καλεί την Σύγκλητο και το Συμβούλιο του Ιδρύματος να εκφράσουν προς όλες τις κατευθύνσεις, καθώς και στην πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΑΙ.Θ. και την τοπική κοινωνία μέσω των εκλεγμένων εκπροσώπων της, την αντίθεσή τους για την εφαρμογή της διαθεσιμότητας στο προσωπικό του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Β) Καλεί τα συναρμόδια Υπουργεία να αναλογιστούν τις τεράστιες ευθύνες τους και τις δυσμενείς συνέπειες που θα προκύψουν από τη συρρίκνωση των υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Κρήτης και αναπόφευκτα του συνόλου του έργου του.
