Την ίδια στιγμή που το ελληνικό επιβατικό κοινό πέφτει καθημερινά θύμα μαζικής… ταλαιπωρίας, το Ταλίν της Εσθονίας γίνεται η πρώτη πρωτεύουσα της Ευρώπης που προσφέρει στους κατοίκους δωρεάν μετακίνηση με στόχο την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας και τη… μείωση της ρύπανσης. Από τις αρχές του έτους, το μόνο που πρέπει να κάνουν οι κάτοικοι του Ταλίν κάθε φορά που ανεβαίνουν στο λεωφορείο, το τραμ και το τρόλεϊ είναι να επικυρώνουν μια νέα πράσινη κάρτα.
«Είναι κάτι καινούργιο,
που πολλές φορές ξεχνώ να το κάνω», λέει ο 19χρονος Πάβελ Ιλμιάρβ ανεβαίνοντας στο λεωφορείο Νο5 στο κέντρο της εσθονικής πρωτεύουσας.
«Πριν είχα μια μηνιαία κάρτα και δεν χρειαζόταν να την επικυρώνω κάθε φορά. Αλλά δεν παραπονιέμαι. Η δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς είναι πολύ πρακτικό. Μου αρέσει πολύ».
Δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς επιτρέπεται για τους 420.000 κατοίκους του Ταλίν. Μόνο η μαγνητική προσωπική κάρτα, που πιστοποιεί την ιδιότητα του δημότη του Ταλίν, πληρώνεται έναντι δύο ευρώ.
«Είχαμε αυτή την ιδέα πριν από ένα χρόνο και παρατηρήσαμε ότι από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες εφαρμογής του μέτρου ο αριθμός του κόσμου που χρησιμοποιεί μέσα μεταφοράς αυξήθηκε. Συνεπώς αποφασίσαμε να αυξήσουμε τον αριθμό των λεωφορείων» στην πόλη, εξηγεί ο αντιδήμαρχος του Ταλίν Τάβι Ας. Οι μισοί κάτοικοι του Ταλίν χρησιμοποιούν ήδη το νέο σύστημα, σύμφωνα με τη δημαρχία.
Ωστόσο για τον δήμο, η δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς έχει ένα κόστος. «Φέτος δεν θα επωφεληθούμε από τα 12,4 εκατομμύρια ευρώ που προέρχονται από την πώληση των εισιτηρίων, ένα ποσό που καλύπτει σχεδόν 23% του συνόλου των δαπανών των μέσων μεταφοράς στο Ταλίν», διευκρινίζει ο Τόμας Πιρν, εκπρόσωπος του δήμου.
«Ένα μέρος του ποσού αυτού συμψηφίζεται με την αύξηση των φόρων που αντιστοιχούν στην άφιξη νέων κατοίκων. Πέρυσι ο πληθυσμός του Ταλίν αυξήθηκε κατά 3.686 κατοίκους και συνεχίζει να αυξάνεται», αναφέρει.
Πολλοί κάτοικοι της πρωτεύουσας που δήλωναν μέχρι τότε το εξοχικό τους σπίτι ως κύρια κατοικία τους εγγράφηκαν στο Ταλίν για να επωφεληθούν από τη δωρεάν μετακίνηση με τις δημόσιες μεταφορές, αυξάνοντας με τους τοπικούς φόρους τους τα έσοδα του δήμου.
Προτεραιότητα, η καταπολέμηση της ρύπανσης
«Ελπίζουμε να περιορίσουμε τον αριθμό των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην πόλη και να μειωθεί συνεπώς η ατμοσφαιρική ρύπανση. Μελέτες έδειξαν ότι τα αυτοκίνητα είναι αυτά που μολύνουν περισσότερο το Ταλίν. Είναι ωστόσο πολύ νωρίς να αποτιμηθεί το αποτέλεσμα του μέτρου», τονίζει ο Πιρν.
«Μέχρι τότε σχεδόν οι μισοί κάτοικοι χρησιμοποιούσαν τα δημόσια μέσα μεταφοράς. Θα πάρει χρόνο ο υπολογισμός του αριθμού των αυτοκινήτων που θα μένουν σταθμευμένα λόγω της δωρεάν μετακίνησης με τα μέσα μεταφοράς».
Για μια τετραμελή οικογένεια, με δύο παιδιά, η δωρεάν μετακίνηση επιτρέπει την εξοικονόμηση σχεδόν 600 ευρώ ετησίως. Το ποσό δεν είναι αμελητέο σε μια χώρα όπου ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι 900 ευρώ.
Ωστόσο σε αυτή τη μικρή χώρα με πληθυσμό 1,3 εκατομμύριο Εσθονούς, οι μη κάτοικοι του Ταλίν διαμαρτύρονται. «Είμαι φοιτητής στο Πάρνου (ανατολικά) και για μένα οι δημόσιες μεταφορές δεν είναι δωρεάν. Το μέτρο είναι πολύ άδικο για όσους δεν κατοικούν στην πρωτεύουσα. Στην περιφέρεια ο κόσμος κερδίζει γενικά λιγότερα χρήματα σε σχέση με την πρωτεύουσα», δηλώνει μια 26χρονη φοιτήτρια. Ένα εισιτήριο στοιχίζει 1,60 ευρώ.
Το δωρεάν σύστημα ισχύει μόνο για τους κατοίκους. Οι ελεγκτές συνεχίζουν την δουλειά τους και η εισιτηριοδιαφυγή τιμωρείται με πρόστιμο έως 60 ευρώ, το αντίστοιχο του μηνιαίου επιδόματος ανεργίας. Το ποσοστό ανεργίας είναι 10% στην πρώην σοβιετική δημοκρατία που έγινε μέλος της ΕΕ το 2004 και της ευρωζώνης το 2011.
Το Ταλίν ελπίζει να ανακηρυχθεί πράσινη πρωτεύουσα της Ευρώπης, ένας τίτλος που φέτος δόθηκε στη Νάντη της δυτικής Γαλλίας.
«Ελπίζουμε να κερδίσουμε τον τίτλο το 2018. Το γεγονός ότι είμαστε η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που καθιερώνει τη δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς για όλους τους κατοίκους της θα μας βοηθήσει να πετύχουμε το στόχο μας», λέει ο αντιδήμαρχος Τάβι Ας.