Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα δεδομένα. Πρώτο, η κυπριακή οικονομία, έτσι όπως ήταν διαμορφωμένη τα τελευταία τριάντα χρόνια, ως ένας φορολογικός
«παράδεισος» για κάθε είδους κεφάλαια, «καθαρά» και «βρόμικα», λαμβάνει τέλος με βίαιο τρόπο. Δεύτερο, όταν έβαζαν την Κύπρο στην ΕΕ οι γερμανοί και λοιποί ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές γνώριζαν πολύ καλά το χαρακτήρα της οικονομίας της και δεν τον πληροφορήθηκαν ξαφνικά τώρα, οπότε αποφάσισαν να βάλουν τέλος σε μια «ανήθικη» οικονομία. Τρίτο, η αστική τάξη της Κύπρου, με ομοφωνία επί των βασικών χειρισμών ανάμεσα σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις, προσπάθησε να «παίξει» με τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, αλλά προσέκρουσε σε τοίχο κι έσπασε τα μούτρα της. Τέταρτο, ελλαδίτες πολιτικοί απατεώνες, προεξάρχοντος του ΣΥΡΙΖΑ, προσπάθησαν να παίξουν το δικό τους βρόμικο παιχνίδι εξαπάτησης του ελληνικού λαού, αλλά αυτό δεν κράτησε ούτε τρεις μέρες. Ανήμερα της 25ης Μάρτη συντελέστηκε η συντριβή και της δικής τους αποπροσανατολιστικής προπαγάνδας.
Πέμπτο και σημαντικότερο. Επιβεβαιώθηκε για μια φορά ακόμη πως η ευρωπαϊκή ένωση δεν είναι παρά μια συμμαχία αστικών κρατών, στην οποία κάνουν κουμάντο οι ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Οι σχέσεις εξάρτησης στο εσωτερικό της ΕΕ είναι δεδομένες και είναι αυτές οι σχέσεις εξάρτησης που καθορίζουν το αποτέλεσμα σε κάθε μικρή ή μεγάλη κρίση στο εσωτερικό αυτής της συμμαχίας. Στην περίπτωση της Κύπρου δεν χρειάστηκε ούτε μια βδομάδα για να αποκατασταθεί η «φυσική τάξη των πραγμάτων», δηλαδή για να γίνει αυτό που απαιτούσε το ισχυρό χρηματιστικό κεφάλαιο των κεντροευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων με επικεφαλής τη Γερμανία.
Χρόνια κατάπτωση Η απόφαση του Eurogroup βάζει τέλος στον υπερδιογκωμένο τραπεζικό τομέα της Κύπρου. Η μια τράπεζα (Λαϊκή) κλείνει και η άλλη (Κύπρου) φορτώνεται με τα ύψους 9,2 δισ. χρέη της πρώτης. Χρέη προς τον μηχανισμό ELA (Εκτακτη Βοήθεια Ρευστότητας) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η ανακεφαλαιοποίησή της δε θα γίνει ούτε από κάποιον ευρωπαϊκό μηχανισμό (όπως έγινε με τις ελληνικές τράπεζες), ούτε από την ΕΚΤ (όπως γίνεται με τις ισπανικές τράπεζες), ούτε βέβαια από τους μετόχους της (που δεν υπήρχε περίπτωση να συμμετάσχουν). Θα γίνει από τους καταθέτες ποσών άνω των 100.000 ευρώ. Για να επιβιώσει αυτή η τράπεζα θα πρέπει να συρρικνωθεί και να έρθει στα επίπεδα των υπόλοιπων κυπριακών τραπεζών που δεν τις πείραξε το Eurogroup. Πρόκειται για την τράπεζα που ελέγχει η Εκκλησία (Ελληνική) και για τα διάφορα ταμιευτήρια (Συνεργατικές) που ελέγχουν το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ, μέσω των οικονομικών μηχανισμών τους. Ετσι, εξασφαλίστηκε η εσωτερική πολιτική συναίνεση και το «πολιτισμένο» επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης, για τα οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.
Ακόμη κι αν η Τράπεζα Κύπρου δεν φορτωνόταν με τα βάρη που φορτώθηκε και πάλι θα ήταν μια τράπεζα υπό συρρίκνωση. Διότι αυτέςοι δουλειές θέλουν πάνω απ’ όλα το κατάλληλο κλίμα. Οι μεγαλοκαταθέτες θ’ ακολουθούσαν σε κάθε περίπτωση το δόγμα «πάρε ό,τι έμεινε και όπου φύγει φύγει», φοβούμενοι καινούργιες «εκπλήξεις» στο μέλλον. Γι’ αυτό, άλλωστε, και το Eurogroup επιτρέπει στην Κύπρο να εφαρμόσει μέτρα συγκράτησης των καταθέσεων, που αντίκεινται στη βασική ευρωενωσίτικη αρχή της ελεύθερης διακίνησης των κεφαλαίων. Αντί για έναν ξαφνικό θάνατο, δίνουν στον κυπριακό τραπεζικό τομέα τη δυνατότητα του αργού θανάτου, μέχρι να συρρικνωθεί στο μέγεθος που αντιστοιχεία στα «κιλά» του.
Και βέβαια, δεν ξέρουμε τι άλλο θα περιλαμβάνει το Μνημόνιο, που όπως προβλέπει η απόφαση του Eurogroup θα είναι έτοιμο μέχρι τα τέλη του Απρίλη. Ενδέχεται να προβλέπει και αύξηση της φορολόγησης των εταιριών, που θα κάνει τις offshore εταιρίες να το βάλουν στα πόδια αμέσως, αναζητώντας άλλους φορολογικούς «παράδεισους», που δεν είναι δα και λίγοι.
Το τσάκισμα του τραπεζικού τομέα θα βυθίσει τον κυπριακό καπιταλισμό σε χρόνια κρίση, με τεράστια συρρίκνωση του ΑΕΠ. Αρκεί να αναφέρουμε ότι οι τράπεζες Λαϊκή και Κύπρου αντιπροσωπεύουν το 70% του τραπεζικού τομέα, ο οποίος δίνει το 40% του ΑΕΠ της Κύπρου! Προσθέστε και τις υπόλοιπες παρασιτικές δραστηριότητες που κινούνται γύρω από τον τραπεζικό τομέα (λογιστικά γραφεία, μεσιτικά κ.λπ.) και θα καταλάβετε ότι το έναυσμα της ύφεσης θα είναι τεράστιο. Η συνέχεια θα είναι πτωτική και όχι ανοδική. Επιχειρήσεις χάνουν κεφάλαιο που είχαν αποταμιευμένο. Χιλιάδες εργαζόμενοι θα απολυθούν από τον τραπεζικό τομέα και τις δορυφορικές επιχειρήσεις του. Στον αστικό Τύπο δημοσιεύτηκαν πληροφορίες για εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων του Eurogroup, που έκαναν λόγο για πτώση του ΑΕΠ κατά 13%-14% στην επόμενη διετία, αλλά και εκτίμηση υψηλόβαθμου στελέχους της Κομισιόν για πτώση του ΑΕΠ κατά 20%-25%, ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα φύγουν οι ρωσικές καταθέσεις. Επειδή στην Ελλάδα έχουμε σχετική πείρα, δεν χρειάζεται να πούμε περισσότερα. Η Κύπρος δεν έχει καν την ισχνή παραγωγική βάση της Ελλάδας.
Υπάρχουν, βέβαια, τα κοιτάσματα φυσικού αέριου που βρέθηκαν, όμως η άντληση θα πάρει τουλάχιστον μια εφταετία για να ξεκινήσει και μέσα σ’ αυτή την εφταετία το χρεοκοπημένο κυπριακό κράτος θα έχει… προλάβει να εκχωρήσει τα δικαιώματά του στους νέους πιστωτές του, οι οποίοι –όπως συνέβη και στην Ελλάδα– θα ξανακληθούν να «σώσουν» την Κύπρο από την τυπική χρεοκοπία (η ουσιαστική χρεοκοπία έχει ήδη συντελεστεί).
Η αστική τάξη της Κύπρου, μολονότι δέχεται πλήγματα, έχει τη δυνατότητα να κάνει τις αναπροσαρμογές της και να εξακολουθήσει να παίζει το μεταπραττικό της ρόλο. Για τους εργαζόμενους και τους φτωχούς αγρότες, όμως, το μέλλον διαγράφεται εφιαλτικό. Ηδη, την επαύριο κιόλας της απόφασης του Eurogroup, διάφοροι μικροί επιχειρηματίες εμφανίζονταν στα κανάλια και έλεγαν πως η μόνη λύση που έχουν είναι να μειώσουν τους μισθούς! Το έχουν μάθει καλά το «μάθημα» ακόμα και οι μικρότεροι καπιταλιστές. Η ανεργία θα εκτιναχτεί σε εφιαλτικά επίπεδα, ενώ η κοινωνική ασφάλιση πρέπει να θεωρείται ήδη ξοφλημένη, καθώς τα ασφαλιστικά ταμεία θα υποστούν τεράστια αφαίμαξη των αποθεματικών τους, τα οποία ήταν κατατεθειμένα στις τράπεζες.
Αλλαγή πατρόνων Αφήνοντας στην άκρη τα παραμύθια περί «καλβινιστικής ηθικής» και «νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας» των Γερμανών και των συμμάχων τους, τα οποία σε διαφορετικά αμπαλάζ και δοσολογίες σερβίρονται καθημερινά στον ελληνικό και τον κυπριακό λαό, πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι στην Κύπρο αλλάζουν πάτρονες. Ούτε οι Ρώσοι ούτε οι Βρετανοί μπόρεσαν να σώσουν τα οικονομικά ερείσματά τους στην Κύπρο (οι βρετανικές βάσεις, φυσικά, δεν θίγονται). Οι μεν Βρετανοί έδειξαν να μην αναμιγνύονται καθόλου, οι δε Ρώσοι κατέστησαν σαφές ότι δεν επιθυμούν σύγκρουση με τη Γερμανία και την Ευρωζώνη.
Είχε λόγους η Ευρωζώνη να «τελειώσει» τις δραστηριότητες του κυπριακού καπιταλισμού έτσι όπως είχαν διαμορφωθεί την τελευταία τριακονταετία; Πολλούς. Αρκεί να σκεφτούμε ότι οι μεν Γερμανοί «έτρωγαν πόρτα» σε όσες μπίζνες πήγαν να κάνουν με το κυπριακό φυσικό αέριο, οι δε Γάλλοι δεν κατάφεραν να μπουν σφήνα στα αμερικανοϊσραηλινά κονσόρτσιουμ και τη ρωσική Gazprom. Δε θ’ άφηναν την ευκαιρία να πάει χαμένη. Οχι πως τους είναι αδιάφορες οι ρωσικές καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες, τις οποίες θα ήθελαν να δουν να περνούν στις δικές τους τράπεζες, όμως αυτό το οικονομικό μέγεθος δεν είναι ανάλογο του σάλου που ξέσπασε μετά τις αποφάσεις του Eurogroup. Oμως, η γεωπολιτική θέση της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, από τη μια, και τα διόλου ευκαταφρόνητα κοιτάσματα φυσικού αέριου, από την άλλη, που σχετίζονται και με τις γενικότερες ενεργειακές ροές, είναι μεγέθη που δεν αποτιμώνται σε χρήμα. Μεγέθη που δε θα μπορούσαν ν’ αφήσουν αδιάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία, αλλά και την Ευρωζώνη ως σύνολο. Είναι από τις ελάχιστες φορές που δεν υπήρξε καμιά πόλωση στο εσωτερικό του Eurogroup. Ηταν από τη μια ο Αναστασιάδης και από την άλλη όλοι οι άλλοι. Δεν διαβάσαμε τίποτα περί συμβιβαστικών προτάσεων της Γαλλίας, για παράδειγμα. Αντίθετα, ακούσαμε τον Μοσκοβισί να κάνει πιο σκληρές δηλώσεις από τον Σόιμπλε. Και διαβάσαμε «διαρροές» από το Βερολίνο, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και από το Παρίσι, σύμφωνα με τις οποίες Μέρκελ και Ολάντ είχαν τηλεφωνική επικοινωνία, κατά την οποία συμφώνησαν να τηρήσουν κοινή στάση έναντι της Κύπρου. Ακόμη και ο Γιούνκερ βγήκε και μίλησε δυο μέρες μετά την απόφαση του Eurogroup, απαντώντας περισσότερο στον Νταϊσελμπλουμ (είναι και το Λουξεμβούργο «πλυντήριο» και αποθετήριο χρήματος, βλέπετε). Δεν είδαμε να λέει στον επί των Οικονομικών υπουργό του να κοντράρει τον γερμανικό άξονα.
Για την Ευρωζώνη ως σύνολο και για τη Γερμανία ως ηγέτρια ιμπεριαλιστική δύναμη ήταν μια ευκαιρία που την έβλεπαν να πλησιάζει εδώ και δυο χρόνια. Ηξεραν ότι η φούσκα θα σκάσει, χαμογέλασαν όταν ο Χριστόφιας πήρε το ρωσικό δάνειο των 2,5 δισ. και φρόντισε, με τη μυστική διπλωματία να μην υπάρξει νέο δάνειο από τη Ρωσία. Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο για την αταραξία με την οποία υποδέχτηκαν οι Γερμανοί το «όχι» της κυπριακής Βουλής και το ταξίδι του Σαρρή στη Μόσχα, το οποίο συνοδευόταν από μια εκκωφαντική φιλολογία περί «σωτηρίας» από τη Ρωσία. Πλέον είναι γνωστό ότι ο Σαρρής ξημεροβραδιάστηκε δυο μερόνυχτα στη Μόσχα και δεν πήρε τίποτα. Αυτά τα δυο μερόνυχτα, που στην Ελλάδα και την Κύπρο παιζόταν το παιχνίδι των προσδοκιών, ο ευρωπαϊκός Τύπος ήταν γεμάτος με εκτιμήσεις ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να διασαλεύσει τις σχέσεις της με τη Γερμανία και την Ευρωζώνη για χάρη της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας. Κι όχι μόνο αναλύσεις, αλλά και δηλώσεις, όπως του Νταϊσελμπλούμ, που είπε ότι η Μόσχα δεν είναι διατεθειμένη να προβεί σε κινήσεις όπως η παροχή πρόσθετου δανείου στη Λευκωσία. Και ρεπορτάζ, όπως του ανταποκριτή του Spiegel στη Μόσχα, ο οποίος μετέδωσε την εξής εκπληκτική είδηση: «Ο οικονομικός σύμβουλος του προέδρου Πούτιν Σεργκέι Γκλαζόφ πρότεινε στους Κυπρίους –προκειμένου να τους βοηθήσει η Ρωσία– να αποχωρήσουν από την ΕΕ και να ενταχθούν στην υπό την ηγεσία της Μόσχας Ευρασιατική Οικονομική Ενωση»! Ο ίδιος ο Μεντβέντεφ, όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο παραχώρησης στη Ρωσία ναυτικής βάσης στην Κύπρο, απάντησε ότι «είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε διάφορες εκδοχές», αλλά έσπευσε να συμπληρώσει με νόημα, ότι το πρόβλημα της Κύπρου είναι πρωτίστως κυπριακό, κατόπιν ευρωπαϊκό και στο τέλος τρίτων χωρών που έχουν συμφέροντα στην Κύπρο.
Δεν μας αρέσει να φτιάχνουμε σενάρια πολιτικής φαντασίας, όταν δεν υπάρχουν δεδομένα για να θεμελιώσουμε με επάρκεια τα όποια συμπεράσματα. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν όντως η Ρωσία θέλησε να τραβήξει την Κύπρο στη δική της σφαίρα επιρροής. Ξέρουμε, όμως, πως η κυπριακή αστική τάξη δεν μπορούσε να κάνει αυτό το βήμα, διότι έχει επενδύσει ισχυρότατα συμφέροντα στις σχέσεις με την Ευρωζώνη.
Από την άλλη, δεν μπορούμε να φανταστούμε πως η Ρωσία θα έκανε αβασάνιστα μια κίνηση που θα μπορούσε ν’ αποτελέσει casus belli για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Δύσης, που δεν συνασπίζονται μόνο στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, αλλά και στο ΝΑΤΟ. Είναι τεράστιες οι ενεργειακές μπίζνες της Ρωσίας με τις κεντροευρωπαϊκές χώρες και ιδιαίτερα με τη Γερμανία, για να τις ρισκάρει ακόμη και στην περίπτωση που μπορούσε να μετατρέψει την Κύπρο σε δορυφόρο της. Ξέρουμε πολύ καλά, όμως, ότι εκμεταλλευόμενη την κυπριακή κρίση η Ρωσία απέκτησε ένα όπλο στο παζάρι της με τις ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις: «σας δίνω την Κύπρο, εσείς τι θα μου δώσετε;». Και το παζάρι αυτό δεν έγινε τώρα, έγινε την εποχή που ο Χριστόφιας ζητιάνευε ένα δεύτερο δάνειο 5 δισ. πηγαίνοντας ο ίδιος ως ζητιάνος στην κατοικία του ρώσου πρέσβη στη Λευκωσία.
Εκ του αποτελέσματος –και χωρίς να γνωρίζουμε όλες τις παραμέτρους, το μυστικό παζάρι που προηγήθηκε και τις συμφωνίες ανάμεσα στις διάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις– έχουμε ως δεδομένο ότι η Ρωσία «άδειασε» μεγαλοπρεπέστατα την κυπριακή πολιτική ηγεσία και την έστειλε στην αγκαλιά του Σόιμπλε και των άλλων αρπακτικών της Ευρωζώνης, χωρίς την παραμικρή διαπραγματευτική δυνατότητα πλέον. Αν αληθεύει ότι ο Αναστασιάδης απείλησε κάποια στιγμή στο πρώτο Eurogroup ότι θα παραιτηθεί, πλέον ούτε αυτό το θέατρο μπορούσε να παίξει.
Η μοίρα του εξαρτημένου καπιταλισμού Αν υπάρχει ένα ερώτημα είναι αν η κυπριακή πολιτική ηγεσία έτρεφε ελπίδες για βοήθεια από τη Ρωσία. Οχι πως έχει ιδιαίτερη σημασία αυτό το ζήτημα, όμως νομίζουμε πως ακόμα και μέσα στην παραζάλη της ήταν σε θέση να εκτιμήσει πως θα «έτρωγε πόρτα» από τη Μόσχα. Επρεπε, όμως, να παίξει το παιχνίδι του «όχι», για πολλούς και διάφορους λόγους. Επρεπε να δώσει στο λαό την ψευδαίσθηση της εθνικής αντίστασης. Επρεπε ο Αναστασιάδης να μη χρεωθεί μόνος του τη συμφωνία και οι άλλοι να του τη βγαίνουν στη συνέχεια από τ’ αριστερά. Επρεπε να κερδίσει μερικές μέρες καιρό, για να κάνει ένα καλύτερο παζάρι με την τρόικα, για να βολευτούν κάποιες μερίδες της κυπριακής αστικής τάξης (η τελική ρύθμιση είναι εξίσου καταστροφική για τον κυπριακό λαό, σώνει όμως –όπως είπαμε και παραπάνω– συμφέροντα όπως της Εκκλησίας και των δύο μεγαλύτερων κομμάτων εξουσίας). Ως παράπλευρο όφελος, αυτή η καθυστέρηση μπορεί να χρησιμοποιήθηκε και για να μπορέσουν να τραβήξουν κεφάλαια μερικοί «καλοί πελάτες» των κυπριακών τραπεζών και «καλοί φίλοι» του κυπριακού πολιτικού συστήματος.
Οταν όλα ήταν έτοιμα (ο Σαρρής έφυγε από τη Μόσχα με άδεια χέρια και η ΕΚΤ έθεσε ως dead line τις 25 Μάρτη, δηλώνοντας ότι χωρίς συμφωνία στο Eurogroup θα σταματήσει να στηρίζει τις κυπριακές τράπεζες με ρευστότητα από τον ELA), ο Αναστασιάδης με τον Σαρρή ξαναπήγαν στις Βρυξέλλες, συμφώνησαν στις απαιτήσεις των Ντράγκι-Μπαρόζο-Λαγκάρντ-
Ρομπάι (με τους μεγαλο-υπάλληλους διαπραγματεύθηκαν, όχι με τον Σόιμπλε και τον Μοσκοβισί) και υπέγραψαν τη συμφωνία. Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι πως, ανεξάρτητα από το πολιτικό παιχνίδι που παίζεται, η συμφωνία φέρει τις υπογραφές όλων των βασικών πολιτικών κομμάτων και όχι μόνον του Αναστασιάδη. Ολοι μαζί έδωσαν εξουσιοδότηση στον υπουργό Οικονομικών να διαπραγματευθεί και να υπογράψει. Και ήταν ενήμεροι σε όλες τις φάσεις, συνεδριάζοντας διαρκώς με τη μορφή του «συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών». Μπορεί το ΑΚΕΛ να μιλούσε για «λύση εκτός τρόικας», το πρωί της 24ης Μάρτη, όμως, ο Κυπριανού κατέβασε τους τόνους. Εμφανίστηκε σε τηλεοπτικό πρωινάδικο και αφού εξήγησε ότι ο Αναστασιάδης δεν συνοδεύεται στις Βρυξέλλες από πολιτικό αρχηγό γιατί «κρίθηκε αναγκαίο κατά την χθεσινοβραδινή σύσκεψη στο Προεδρικό όπου ο Πρόεδρος ενημέρωσε το Εθνικό Συμβούλιο ότι θα τον συνοδεύσουν εμπειρογνώμονες», συμπλήρωσε: «Υπάρχουν πολλά να πούμε, αλλά την ώρα που ο Πρόεδρος μεταβαίνει στις Βρυξέλλες δεν πρέπει να αναλωνόμαστε σε διάλογο μεταξύ μας. Εχω έντονη άποψη, θεωρώ ότι ο Πρόεδρος μπήκε σε αδιέξοδο και μονόδρομο. Δηλώνω ξεκάθαρα ότι αυτή την δύσκολη στιγμή θα τον στηρίξουμε με όλες μα τις δυνάμεις»!
Μετά, βέβαια, ακολούθησαν τα γνωστά. Το ΑΚΕΛ εξακολουθεί να μιλά για «λύση εκτός τρόικας» (την οποία η δική του κυβέρνηση κουβάλησε στην Κύπρο!) και για δημοψήφισμα (αλήθεια, γιατί δεν το έκανε ο Χριστόφιας;). Ο Ν. Παπαδόπουλος, μιμούμενος την τακτική του πατέρα του, βάζει πλώρη πρώτα για την προεδρία του ΔΗΚΟ και μετά για την προεδρία της Κύπρου, δηλώνοντας πως «η έξοδος από την ευρωζώνη τώρα είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσουμε». Και ο Αναστασιάδης με τους δικούς του αμύνονται με τον τρόπο που αμύνονταν ο Παπανδρέου, ο Παπακωνσταντίνου, ο Καρατζαφέρης και τώρα ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος, ο Κουβέλης («κρατήσαμε τη χώρα στο ευρώ, αποφύγαμε τη χρεοκοπία, από τώρα και μετά περιμένουμε καλύτερες μέρες»). Ετσι παίζεται το αστικό πολιτικό παιχνίδι και εμάς τους ελλαδίτες Ελληνες δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει. Να καταλάβουμε τη θέση του κάθε λωποδύτη θα έπρεπε.