H ιστορία της λέξης “ζεϊμπέκικο”…

Ο σύγχρονος Έλληνας έχει σε πολύ μεγάλη εκτίμηση το ζεϊμπέκικο χορό…
Το θεωρεί ιδανικό χορό που εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την ελληνική λεβεντιά.

Με καμάρι αναφέρεται στο ζεμπέκικο, στις ζεμπεκιες θεωρώντας τις αυτοσχέδιες κινήσεις αυτού του χορού ως μέσο λύτρωσης και επίδειξης ανδρισμού.

Τι σημαίνει όμως ζεϊμπέκικο και ποια ήταν η σχέση των ζεϊμπέκηδων με τον Ελληνισμό; Πολύ φοβάμαι ότι ακολουθώντας την ιστορία της λέξης θα στιγματίσουμε την ψευδαίσθηση περί ζεϊμπέκικου και ελληνικής λεβεντιάς.

Οι ζεϊμπέκηδες, από την τουρκική λέξη ζεϊμπέκ, ήταν εξισλαμιθέντες Ελληνες της Μικράς Ασίας, που είχαν εξισλαμισθεί κατά το 19ο αιώνα. Ως ανταμοιβή για την προδοσία τους οι Οθωμανοί τους τοποθετούσαν στην στρατιωτική αστυνομία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στη Μικρασιατική καταστροφή ήταν ο Τρόμος των Ελλήνων, επειδή κατάσφαζαν τους Ελληνες. Η Αγγελική Παπάζογλου τους περιγράφει με τρόμο: “κοντά βρακάκια και γυμνά πόδια… γεμάτοι με μαχαίρια…σαν κινούμενο χασαπιό ήτανε… Άμα ο ζεϊμπέκης είχε σκοτώσει πάνω από δέκα Έλληνες, είχε δικαίωμα να βάζει “πλάκα -που λένε- τα γαλόνια” σαν το ναύαρχο”.

Για την καταγωγή των ζεϊμπέκων έχουν ακουστεί πολλά αλλά το σίγουρο είναι ότι από τις αρχές του 1900 το ζεϊμπέκικο δεν είναι ο χορός μιας μάλλον περιθωριακής ομάδας στην Τουρκία, αλλά υιοθετείται από ανθρώπους του Τουρκικού κοινωνικού περιθωρίου, όπως οι νταήδες και απ εκεί τους αντέγραψαν οι δικοί μας.

Γράφει ο Γιώργος Δαμιανός