Hiroshi Teshigahara (Χιρόσι Τεσιγκαχάρα) ο Ιάπωνας filmmaker

Στον Δυτικό κόσμο ήταν κυρίως γνωστός ως κινηματογραφιστής ήταν όμως και διάσημος καλλιτέχνης, κεραμίστας και …

κατασκευαστής έργων τέχνης από μπαμπού στη χώρα του.

Το 1950 φοιτά στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών του Τόκιο και μέσα…
στα επόμενα τρία χρόνια σκηνοθετεί το πρώτο του ντοκιμαντέρ για τη ζωή ενός καλλιτέχνη της ξυλογλυπτικής. Το 1959 σκηνοθετεί το δεύτερο ντοκιμαντέρ του που αφορά τη ζωή του Πορτορικανού μποξέρ Χοσέ Τόρες.

Στις αρχές της δεκαετίας το ’60 σκηνοθετεί την πρώτη του μεγάλη μήκους ταινία ”Ο Λάκκος”, γνωρίζει θετική υποδοχή από το κοινό και καλωσορίζει τη συνεργασία του με τον λογοτέχνη-σεναριογράφο Κόμπο Άμπε.

Η δεύτερη κινηματογραφική απόπειρα, του διδύμου πλέον, ήταν η μεταφορά του βιβλίου ”Γυναίκα στους Αμμόλοφους” 1964, (πιθανώς και η μεγαλύτερη επιτυχία του). Μια αρκετά αλληγορική ταινία, γεμάτη ερωτισμό, που εξετάζει την ιδιόμορφη σχέση ενός εντομολόγου με μια γυναίκα στην πόλη που μετοικεί. Το έργο κερδίζει το βραβείο Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας στο Φεστιβάλ Καννών το 1964 και κάποιους μήνες αργότερα ο Τεσιγκαχάρα γίνεται ο πρώτος Ιάπωνας που κερδίζει Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας το ’60 ο Τεσιγκαχάρα και Άμπε συνεχίζουν τη συνεργασία τους με ακόμη δύο ταινίες μεγάλου μήκους ”The face of another” 1966 και ”Ruined Map” 1968.

To 1972 με το έργο του ”Summer Soldiers” δυσαρεστεί το Αμερικάνικο κοινό, αφού η ταινία αυτή αφορούσε μια ομάδα Αμερικάνων στρατιωτών που προτίμησε να λιποτακτήσει από το να σταλθεί στο Βιετνάμ. Καταρρακωμένος από αυτή του την ”αποτυχία” επιστρέφει στην κεραμική και μπαμπού-γλυπτική ιδρύοντας το 1973 Σχόλη Κεραμικής ”Σογκέτσου” πίσω στη γενέτηρά του.

Tο 1989 με το ”Rikyu” έρχεται και πάλι στην επιφάνεια, αφού μέχρι τότε δεν είχε κάποια επιτυχημένη μεγάλου μήκους ταινία. Το έργο εξιστορεί την πάλη ανάμεσα σε έναν Βουδιστή μοναχό και έναν πολέμαρχο που σχεδίαζε να επιτεθεί στην Κίνα.

Τελευταία ταινία που σκηνοθετεί είναι το έπος ”Princess Goh” που πραγματεύεται κάποιαν από τα θέματα της προηγούμενης του ταινίας.

Τον Απρίλη του 2001 πεθαίνει από λευχαιμία.

Μια από της ταινίες που μου τράβηξε το ενδιαφέρον ”The face of another” 1966

Κριτική από τον Don Willmott:
Στην ταινία συναντάμε τον κ. Okuyama, καλυμμένο με επιδέσμους, καθώς αναρρώνει από ένα εργατικό ατύχημα που του κατέστρεψε το πρόσωπο. Τυλιγμένος από το λαιμό μέχρι όλο το κεφάλι, με ελεύθερα μόνο τα μάτια και το στόμα, είναι μια μορφή που περιμένει έξω από το σπίτι διερωτώμενος τι θα κάνει με τη ζωή του, ενώ η δύστροπη και απόμακρη γυναίκα του, περιφέρεται κι αυτή γύρω από το διαμέρισμα. Ο Okuyama είναι βαθιά προβληματισμένος και βρίσκει την ψυχική ισορροπία του σε έναν ψυχίατρο που αναλαμβάνει να τον βοηθήσει να ξεπεράσει τα τραύματά του. Όταν ο γιατρός προτείνει να δημιουργήσει γι’ αυτόν ένα προσωπείο με ένα σύγχρονο, καινούργιο υλικό που θα δείχνει απόλυτα αληθινό, ο Okuyama όχι μόνο ενθουσιάζεται που θα κρύψει την παραμόρφωσή του, αλλά θα αρχίσει ένα παιχνίδι με τη νέα του ταυτότητα.

Έτσι, στην ταινία μπαίνει ένα νέο ερώτημα: Αν δεν ήξερε κανείς ποιος είσαι, θα έμπαινες στην διαδικασία της εξαπάτησης; Ενώ ο γιατρός μελετά όλες τις παραμέτρους και τα φιλοσοφικά ζητήματα που προκύπτουν από κάτι τέτοιο –τι θα γινόταν στην κοινωνία αν ήμασταν όλοι ανώνυμοι, αν το πρόσωπο είναι το παράθυρο της ψυχής- ο Okuyama είναι πιο ρεαλιστής. Θέλει να ανακαλύψει μόνο, αν μπορεί με το νέο του πρόσωπο να σαγηνέψει την γυναίκα του.

Τελικά το προσωπείο είναι έτοιμο και ο Οκιουγιάμα μοιάζει με έναν άλλο άνθρωπο- παρεμπιπτόντως, το εργαστήριο του γιατρού είναι ένας θαυμάσιο σουρεαλιστικός χώρος, που πρέπει να τον δεις για να το πιστέψεις- και ο Οκιουγιάμα, νοικιάζει ένα μικρό διαμέρισμα.

Ο Τεσιγκαχάρα, λίγο πολύ, χρησιμοποιεί κάθε μέσο της κινηματογραφικής τεχνικής για να αποτυπώσει όλα τα φιλοσοφικά ζητήματα. Συναντάς εκκεντρική δομή, λοξά πλάνα, γρήγορα και απότομα ζουμ, ροή ντοκιμαντερίστικη, δραματικό φωτισμό, ρεαλιστική απεικόνιση, σταθερή κάμερα. Ο Τεσιγκαχάρα ξεδιπλώνει μια παράλληλη ιστορία βασισμένη στον φιλοσοφικό και συναισθηματικό τρόμο μίας επιζήσασας από το Ναγκασάκι που ψάχνει για αγάπη ενώ προσπαθεί να ανατρέψει την ακλόνητη πεποίθηση ότι ένας άλλος πόλεμος θα ξεκινήσει αύριο.

Ο Τεσιγκαχάρα χρησιμοποιεί φρικιαστικά, δραματικά πλάνα το ένα μετά το άλλο, μέχρι να βρεις ερωτήματα σχετικά με τη δική σου ταυτότητα συμπληρώνοντας την εικόνα στο μυαλό σου. Τελειώνοντας η ταινία έχεις την ανάγκη να τρέξεις μπροστά απ’ τον καθρέφτη σου και να παρατηρήσεις τον εαυτό σου….