των Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μορ. Βιολόγος, medlabnews.gr
Μέχρι πριν από δύο χρόνια, η Φουκουσίμα ήταν μία ήσυχη αγροτική περιοχή της Ιαπωνίας, γνωστή για τα πράσινα βουνά της, τις ιαματικές πηγές και τα γλυκά καλοκαιρινά ροδάκινα. Σήμερα ωστόσο, η Φουκουσίμα έχει πλέον αποκτήσει μία παγκόσμια σκοτεινή φήμη, ως η περιοχή όπου έλαβε χώρα μία από τις χειρότερες πυρηνικές καταστροφές της ιστορίας.
Στις 11 Μαρτίου 2011 ένας καταστροφικός σεισμός προκάλεσε τσουνάμι και έπληξε τις Ιαπωνικές ακτές αλλά και το πυρηνικό εργοστάσιο στην Φουκουσίμα. Σχεδόν 20.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται ακόμα ενώ 160.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους.
Δύο χρόνια μετά οι κάτοικοι της περιοχής μετρούν ακόμα τις πληγές τους, ενώ η παγκόσμια ανησυχία για τις επιπτώσεις της εκλυόμενης ραδιενέργειας δεν έχει ακόμα καταλαγιάσει. Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών συνεχίζουν να υποδαυλίζουν τους φόβους σε όλο τον κόσμο.
Φεβρουάριος 2013 – Αύξηση του καρκίνου στα παιδιά που εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια
Πρόσφατη μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφέρει ότι τα νεαρά κορίτσια που ζούσαν στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο έχουν κατά 70% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του θυρεοειδούς, 6% για καρκίνο του μαστού και 4% για ανάπτυξη συμπαγών όγκων ενώ αντίστοιχα τα αγόρια έχουν 7% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν λευχαιμία. Ωστόσο ο οργανισμός σημειώνει ότι ο συνολικός κίνδυνος όσον αφορά τις δύο αυτές ασθένειες αναμένεται να είναι μικρός και δεν αναφέρει πόσοι άνθρωποι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια στις περιοχές που δέχθηκαν το ισχυρότερο πλήγμα. Μεγάλοι οργανισμοί όπως η GREENPEACE αμφισβητούν τα παραπάνω δεδομένα και εξετάζουν τις σκοπιμότητες που μπορεί να κρύβονται πίσω από αυτές τις ανακοινώσεις.
Φεβρουάριος 2013 – «Ατομικό διαζύγιο»: Οι επιπτώσεις στην οικογενειακή ζωή
Η πυρηνική καταστροφή πέρα από τις επιπτώσεις στην υγεία επιφέρει ακόμα τεράστιο στρες στη ζωή των 2 εκατ. ανθρώπων που ζουν στις πληγείσες περιοχές, προκαλώντας οικογενειακή διχόνοια. Οι άνθρωποι στην περιοχή ζουν με διαρκές άγχος. Δεν έχουν την συναισθηματική δύναμη να αντιμετωπίσουν τις προστριβές στις σχέσεις τους, να χειριστούν θέματα όπως η παραμονή τους στην περιοχή ή η απομάκρυνσή τους ενώ ο φόβος των πιθανών προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν από τη ραδιενέργεια προκαλεί ερωτήματα για το κατά πόσο μία εγκυμοσύνη θα ήταν συνετή. Σημάδια των μακροχρόνιων ψυχολογικών τραυμάτων αντικατοπτρίζονται στην αύξηση των αυτοκτονιών, της κατάθλιψης, του αλκοολισμού και της ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον, σημάδια διακρίσεων αναδύονται στην Ιαπωνική κοινωνία, με το κοινωνικό στίγμα να ακολουθεί τα θύματα της ραδιενέργειας, κατάσταση που θυμίζει την μετέπειτα αντιμετώπιση των ανθρώπων που επιβίωσαν των ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Σε ψάρι «μουρασόι» που βρέθηκε σε σημείο κοντά στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, ανιχνεύθηκε 2.500 φορές περισσότερη ραδιενέργεια από τα επιτρεπτά όρια. Τον περασμένο χρόνο επιβεβαιώθηκε ότι ο κίνδυνος της ραδιενέργειας στα θαλασσινά δεν περιορίστηκε απλά σε περιοχές γύρω από τη Φουκουσίμα ή γενικά την Ιαπωνία. Τον Ιούλιο η Ρωσία ανέφερε ότι υπήρχαν ανησυχίες σχετικά με ψάρια που αλιεύθηκαν στης ακτές της κοντά στην Ιαπωνία. Τον περασμένο Μάιο βρέθηκαν μολυσμένοι τόνοι στις ακτές της Καλιφόρνια. Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας από τη μεριά της παραδέχθηκε ότι τα επίπεδα μόλυνσης είναι εξαιρετικά υψηλά σημειώνοντας όμως ότι ανιχνεύονται μόνο σε είδη ψαριών που βρίσκονται κοντά στο εργοστάσιο. Ακόμα και τώρα όμως, η αλίευση μολυσμένων τόνων συνεχίζεται στις ακτές τις Καλιφόρνια, σύμφωνα με ανακοίνωση που έγινε τον Φεβρουάριο που μας πέρασε.
Οικιακές συσκευές, παιχνίδια, μπουκάλια, δίχτυα, κάδοι απορριμμάτων, ακόμα και Ιαπωνικά καΐκια ξεβράζονται στην άμμο της Χαβάης προκαλώντας περιβαλλοντική ανησυχία για την μόλυνση του νερού αλλά και τη ραδιενέργεια. Εκτός από τις άγνωστες ακόμα επιπτώσεις της ραδιενέργεια, τα συντρίμμια απειλούν το οικοσύστημα του νησιού μεταφέροντας μη ενδημικούς οργανισμούς δυνητικά απειλητικούς για τους εγχώριους και αυξάνοντας τις πιθανότητες μόλυνσης των τοπικών θαλασσινών.
Ο παρατεταμένος φόβος για τη ραδιενέργεια έχει μετατρέψει τα παιδιά στην Φουκουσίμα στα πιο παχύσαρκα της Ιαπωνίας, με βάση κυβερνητικές μελέτες, καθώς οι γονείς και τα σχολεία συνεχίζουν να αποφεύγουν τις δραστηριότητες των παιδιών σε εξωτερικούς χώρους. Τα αποτελέσματα της έρευνας που ανακοινώθηκαν σχεδόν 2 χρόνια μετά από την καταστροφή συνέδεσαν την αύξηση της παχυσαρκίας με τη μειωμένη άσκηση και την διαρκή ανησυχία των γονέων και των δασκάλων για τη ραδιενέργεια που οδηγεί στον περιορισμό των παιδιών μέσα στο σπίτι και το σχολείο.
Αποτελέσματα έρευνας του Ο.Η.Ε. υποδεικνύουν ότι η Ιαπωνία δεν δρα ικανοποιητικά όσον αφορά την προστασία του πληθυσμού από τις επιπτώσεις της ραδιενέργειας. Σύμφωνα με ερευνητή του Ο.Η.Ε. για το θέμα, η κυβέρνηση της Ιαπωνίας δεν κάνει επαρκές screening στον πληθυσμό και είναι υπερβολικά αισιόδοξη όσον αφορά το κατώφλι της έκθεσης στην ακτινοβολία.
Τα ψάρια από την περιοχή της Φουκουσίμα θα είναι υπερβολικά ραδιενεργά τα επόμενα χρόνια για βρώση καθώς τα επίπεδα της ραδιενέργειας παραμένουν ακόμα υψηλά. Σύμφωνα με μελέτη τα μεγάλα ψάρια και αυτά που διαμένουν στον βυθό είναι τα πιο επικίνδυνα είδη.
Πολίτες και επιστήμονες εκφράζουν ανησυχίες ότι η κυβέρνηση προβάλλει λανθασμένες μετρήσεις των επιπέδων ραδιενέργειας. Η Ένωση Επιστημόνων και Πολιτών που ασχολείται με το πρόβλημα ανακοίνωσε ότι τα αποτελέσματα της δικής της μελέτης για τα επίπεδα ραδιενέργειας στον αέρα έδειξαν τιμές κατά 10-30% υψηλότερες από αυτές του Υπουργείου, ενώ σε κάποιες περιοχές η διαφορά ήταν ακόμα μεγαλύτερη.
Όσο για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία;
Θυμίζουμε ότι τα αποτελέσματα του Τσέρνομπιλ για την ανθρώπινη υγεία ήταν και εξακολουθούν να είναι τουλάχιστον τραγικά. Οι εκτιμήσεις για την Φουκουσίμα είναι ακόμα πρόωρες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι συνέπειες για την υγεία θα χρειαστούν χρόνια ή και δεκαετίες ώσπου να εκδηλωθούν.