Τέλειοι γονείς δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό και πολλές φορές μπαίνουμε άθελά μας σε παγίδες με συμπεριφορές που ενώ έχουν καλές προθέσεις, δεν βοηθούν στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας. Ιδού τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε εμείς οι γονείς αλλά και συμβουλές για το πώς θα τα διορθώσουμε.
1. Το ψέμα
Πολλές φορές, θέλοντας να αποτρέψουμε τα παιδιά μας από το να κάνουν κάτι ή να τα προτρέψουμε να κάνουν αυτό που θέλουμε, καταφεύγουμε σε μικρά ψέματα. «Φάε το φαγητό σου γιατί διαφορετικά θα στο φάει ο μπαμπούλας», «μην κλαις γιατί θα έρθει η αστυνομία» είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα. Ωστόσο οι τακτικές εκφοβισμού μπορεί να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Γι’ αυτό καλύτερα να είστε ειλικρινής. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι κάποιες φορές πρέπει να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν πολύ, π.χ. να φάμε ένα συγκεκριμένο φαγητό, αλλά μας κάνουν καλό ή μας βοηθούν να μεγαλώσουμε.
2. Η υποχώρηση
Δεν υπάρχει πιο ασφαλής τρόπος από το να εξασφαλίσει κανείς την απειθαρχία ενός παιδιού, από το να το απειλήσει για κάτι και μετά να μην πραγματοποιήσει την απειλή του, αν δεν εισακουστεί. Για κανέναν γονιό η επιβολή τιμωρίας δεν είναι ευχάριστη υπόθεση, όταν όμως το παιδί μας δεν συμπεριφέρεται σωστά, πρέπει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Το να πείτε σε ένα παιδί «αν το ξανακάνεις αυτό, θα πας τιμωρία στο δωμάτιό σου», και όταν εκείνο το ξανακάνει, εσείς σφυρίζετε αδιάφορα, είναι μια εξασφαλισμένα λανθασμένη τακτική, καθώς έτσι το παιδί καταλαβαίνει ότι έχει περιθώριο και για ακόμη μία (τουλάχιστον) σκανδαλιά. Προειδοποιήστε το παιδί σας και αν δεν υπακούσει, εφαρμόστε την προειδοποίηση χωρίς δεύτερη κουβέντα. Έτσι, την επόμενη φορά θα θυμάται ότι το να παρακούει έχει συνέπειες.
3. Οι συζυγικές διαφωνίες
Πολλές φορές οι γονείς ξεχνούν ότι απέναντι στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους θα πρέπει να είναι ενωμένοι σαν γροθιά και να μην αφήνουν χώρο στις διαφωνίες, παρουσία τουλάχιστον του παιδιού τους. Γι’ αυτό πολύ συχνά αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο ο ένας γονιός να επιβάλει τιμωρία στο παιδί για κάποιο πειθαρχικό του παράπτωμα, και ο άλλος να «ακυρώνει» στην ουσία τον σύντροφό του εμφανιζόμενος πιο επιεικής. Αν εσείς και ο σύζυγός σας προτιμάτε να επιβάλετε διαφορετικού είδους τιμωρίες για τα παιδιά σας, έχετε κάθε δικαίωμα να το κάνετε, αρκεί αυτές να καθρεφτίζονται ως συνέπειες των ίδιων πράξεων. Οι γονείς μπορούν να εκφράζουν τις διαφωνίες και τους τρόπους προσέγγισης των παιδιών τους όταν εκείνα δεν μπορούν να τους ακούσουν.
4. Οι δωροδοκίες
Σίγουρα το παιδί σας θα φάει το λιγότερο αγαπημένο του φαγητό πολύ πιο εύκολα αν για το τέλος του γεύματος του τάξετε σοκολάτα ή παγωτό. Οι ειδικοί ωστόσο επιμένουν ότι οι «δωροδοκίες» είναι καλό να παραμένουν στο συρτάρι όσο γίνεται περισσότερο και να βγαίνουν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Αντίθετα, θα ήταν καλύτερα να επικεντρωθούμε στην σωστή συμπεριφορά. Αντί να πείτε λοιπόν στο παιδί σας, «αν είσαι καλό παιδί στη γιαγιά, στο γυρισμό θα σου πάρω ένα παιχνίδι», θα ήταν καλύτερο να πείτε «είμαι πολύ υπερήφανη για σένα που ήσουν τόσο καλό παιδί στην επίσκεψη στη γιαγιά». Και μην υποτιμάτε τη δύναμη της απογοήτευσης: Λέγοντας «είμαι πολύ στεναχωρημένη που έσπασες το δώρο που μου είχε πάρει ο μπαμπάς» βοηθάτε το παιδί σας να αισθανθεί στο σωστό μέτρο άσχημα για τη συμπεριφορά του και να αναπτύξει συνείδηση.
5. Η απώλεια της ψυχραιμίας
Τα μικρά διαλείμματα δεν είναι μόνο για τα παιδιά – μπορούν να τα εφαρμόσουν και οι μεγάλοι, επίσης. Το να βγαίνετε εκτός εαυτού και να λέτε ή να κάνετε πράγματα για τα οποία το πιθανότερο είναι να μετανιώσετε την αμέσως επόμενη στιγμή, μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες τόσο για εσάς όσο και για το παιδί σας. Δώστε στον εαυτό σας την πολυτέλεια να κάνει μια βόλτα, να πάρει μια ανάσα, να μετρήσει ως το δέκα και στη συνέχεια να δείτε ότι θα είναι πολύ πιο εύκολο να πειθαρχήσετε το παιδί σας. Αν είστε μόνη σας και δεν είναι ασφαλές να αφήσετε το παιδί σας μόνο του στο δωμάτιο για να απομονωθείτε για μερικά λεπτά, αλλάξτε δωμάτιο μαζί με το παιδί σας. Συχνά η αλλαγή σκηνικού μας βοηθά να ηρεμήσουμε. Διαφορετικά δώστε το παιδί στον σύντροφό σας και ζητήστε του λίγα λεπτά για να ηρεμήσετε.
6. Τα πολλά λόγια
Συχνά οι γονείς έχουν την τάση να υπεραναλύουν στα παιδιά τους το καλό και το κακό, με αποτέλεσμα εκείνα στο τέλος να μπερδεύονται. Δεν χρειάζονται πολλά λόγια για να εξηγήσει κανείς στο παιδί του γιατί δεν μπορεί να φάει γλυκό πριν από το φαγητό. Η πρόταση αυτή αρκεί και να το εξηγήσεις σε ένα παιδί ότι η κατανάλωση γλυκόζης πριν το φαγητό θα του κόψει την όρεξη, όταν μάλιστα δεν γνωρίζει καν τι σημαίνει η λέξη γλυκόζη, μόνο να το μπερδέψει μπορεί. Μιλήστε στο παιδί σας όπως αρμόζει στην ηλικία του και χρησιμοποιήστε σύντομες και σαφείς εκφράσεις για να του εξηγήσετε τι μπορεί, τι δεν μπορεί να κάνει αλλά και τις συνέπειες των πράξεών του.